Changes

Jump to navigation Jump to search

Dwivraniya Chikitsa (view source)

Revision as of 12:11, 18 January 2020

1,488 bytes added ,  12:11, 18 January 2020
no edit summary
Line 1,187: Line 1,187:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
सूक्ष्मानना बहुस्रावाः कोषवन्तश्च ये व्रणाः |  
+
सूक्ष्मानना बहुस्रावाः कोषवन्तश्च ये व्रणाः | <br />
−
न च मर्माश्रितास्तेषामेषणं हितमुच्यते ||८०||  
+
न च मर्माश्रितास्तेषामेषणं हितमुच्यते ||८०|| <br />
   −
द्विविधामेषणीं विद्यान्मृद्वीं च कठिनामपि |  
+
द्विविधामेषणीं विद्यान्मृद्वीं च कठिनामपि | <br />
−
औद्भिदैर्मृदुभिर्नालैर्लोहानां वा शलाकया ||८१||  
+
औद्भिदैर्मृदुभिर्नालैर्लोहानां वा शलाकया ||८१|| <br />
   −
गम्भीरे मांसले देशे पाट्यं लौहशलाकया |  
+
गम्भीरे मांसले देशे पाट्यं लौहशलाकया | <br />
−
एष्यं विद्याद्व्रणं नालैर्विपरीतमतो भिषक् ||८२||  
+
एष्यं विद्याद्व्रणं नालैर्विपरीतमतो भिषक् ||८२|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
sūkṣmānanā bahusrāvāḥ kōṣavantaśca yē vraṇāḥ|  
+
sūkṣmānanā bahusrāvāḥ kōṣavantaśca yē vraṇāḥ| <br />
−
na ca marmāśritāstēṣāmēṣaṇaṁ hitamucyatē||80||  
+
na ca marmāśritāstēṣāmēṣaṇaṁ hitamucyatē||80|| <br />
   −
dvividhāmēṣaṇīṁ vidyānmr̥dvīṁ ca kaṭhināmapi|  
+
dvividhāmēṣaṇīṁ vidyānmr̥dvīṁ ca kaṭhināmapi| <br />
−
audbhidairmr̥dubhirnālairlōhānāṁ vā śalākayā||81||  
+
audbhidairmr̥dubhirnālairlōhānāṁ vā śalākayā||81|| <br />
   −
gambhīrē māṁsalē dēśē pāṭyaṁ lauhaśalākayā|  
+
gambhīrē māṁsalē dēśē pāṭyaṁ lauhaśalākayā| <br />
−
ēṣyaṁ vidyādvraṇaṁ nālairviparītamatō bhiṣak||82||  
+
ēṣyaṁ vidyādvraṇaṁ nālairviparītamatō bhiṣak||82||<br />
   −
sUkShmAnanA bahusrAvAH koShavantashca ye vraNAH |  
+
sUkShmAnanA bahusrAvAH koShavantashca ye vraNAH | <br />
−
na ca marmAshritAsteShAmeShaNaM hitamucyate ||80||  
+
na ca marmAshritAsteShAmeShaNaM hitamucyate ||80|| <br />
   −
dvividhAmeShaNIM vidyAnmRudvIM ca kaThinAmapi |  
+
dvividhAmeShaNIM vidyAnmRudvIM ca kaThinAmapi | <br />
−
audbhidairmRudubhirnAlairlohAnAM vA shalAkayA ||81||  
+
audbhidairmRudubhirnAlairlohAnAM vA shalAkayA ||81|| <br />
   −
gambhIre mAMsale deshe pATyaM lauhashalAkayA |  
+
gambhIre mAMsale deshe pATyaM lauhashalAkayA | <br />
−
eShyaM vidyAdvraNaM nAlairviparItamato bhiShak ||82||
+
eShyaM vidyAdvraNaM nAlairviparItamato bhiShak ||82||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,221: Line 1,221:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
पूतिगन्धान् विवर्णांश्च बहुस्रावान्महारुजः |  
+
पूतिगन्धान् विवर्णांश्च बहुस्रावान्महारुजः | <br />
−
व्रणानशुद्धान् विज्ञाय शोधनैः समुपाचरेत् ||८३||  
+
व्रणानशुद्धान् विज्ञाय शोधनैः समुपाचरेत् ||८३|| <br />
   −
त्रिफला खदिरो दार्वी न्यग्रोधादिर्बला [१] कुशः |  
+
त्रिफला खदिरो दार्वी न्यग्रोधादिर्बला [१] कुशः | <br />
−
निम्बकोलकपत्राणि कषायाः शोधना मताः ||८४||  
+
निम्बकोलकपत्राणि कषायाः शोधना मताः ||८४|| <br />
   −
तिलकल्कः सलवणो द्वे हरिद्रे त्रिवृद्धृतम् |  
+
तिलकल्कः सलवणो द्वे हरिद्रे त्रिवृद्धृतम् | <br />
−
मधुकं निम्बपत्राणि प्रलेपो व्रणशोधनः ||८५||  
+
मधुकं निम्बपत्राणि प्रलेपो व्रणशोधनः ||८५|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
pūtigandhān vivarṇāṁśca bahusrāvānmahārujaḥ|  
+
pūtigandhān vivarṇāṁśca bahusrāvānmahārujaḥ| <br />
−
vraṇānaśuddhān vijñāya śōdhanaiḥ samupācarēt||83||  
+
vraṇānaśuddhān vijñāya śōdhanaiḥ samupācarēt||83|| <br />
   −
triphalā khadirō dārvī nyagrōdhādirbalā [1] kuśaḥ|  
+
triphalā khadirō dārvī nyagrōdhādirbalā [1] kuśaḥ| <br />
−
nimbakōlakapatrāṇi kaṣāyāḥ śōdhanā matāḥ||84||  
+
nimbakōlakapatrāṇi kaṣāyāḥ śōdhanā matāḥ||84|| <br />
   −
tilakalkaḥ salavaṇō dvē haridrē trivr̥ddhr̥tam|  
+
tilakalkaḥ salavaṇō dvē haridrē trivr̥ddhr̥tam| <br />
−
madhukaṁ nimbapatrāṇi pralēpō vraṇaśōdhanaḥ||85||  
+
madhukaṁ nimbapatrāṇi pralēpō vraṇaśōdhanaḥ||85|| <br />
   −
pUtigandhAn vivarNAMshca bahusrAvAnmahArujaH |  
+
pUtigandhAn vivarNAMshca bahusrAvAnmahArujaH | <br />
−
vraNAnashuddhAn vij~jAya shodhanaiH samupAcaret ||83||  
+
vraNAnashuddhAn vij~jAya shodhanaiH samupAcaret ||83|| <br />
   −
triphalA khadiro dArvI nyagrodhAdirbalA [1] kushaH |  
+
triphalA khadiro dArvI nyagrodhAdirbalA [1] kushaH | <br />
−
nimbakolakapatrANi kaShAyAH shodhanA matAH ||84||  
+
nimbakolakapatrANi kaShAyAH shodhanA matAH ||84|| <br />
   −
tilakalkaH salavaNo dve haridre trivRuddhRutam |  
+
tilakalkaH salavaNo dve haridre trivRuddhRutam | <br />
−
madhukaM nimbapatrANi pralepo vraNashodhanaH ||85||
+
madhukaM nimbapatrANi pralepo vraNashodhanaH ||85||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,255: Line 1,255:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
नातिरक्तो नातिपाण्डुर्नातिश्यावो न चातिरुक् |  
+
नातिरक्तो नातिपाण्डुर्नातिश्यावो न चातिरुक् | <br />
−
न चोत्सन्नो न चोत्सङ्गी शुद्धो रोप्यः परं व्रणः ||८६||  
+
न चोत्सन्नो न चोत्सङ्गी शुद्धो रोप्यः परं व्रणः ||८६|| <br />
   −
न्यग्रोधोदुम्बराश्वत्थकदम्बप्लक्षवेतसाः |  
+
न्यग्रोधोदुम्बराश्वत्थकदम्बप्लक्षवेतसाः | <br />
−
करवीरार्ककुटजाः कषाया व्रणरोपणाः ||८७||  
+
करवीरार्ककुटजाः कषाया व्रणरोपणाः ||८७|| <br />
   −
चन्दनं पद्मकिञ्जल्कं दार्वीत्वङ्नीलमुत्पलम् |  
+
चन्दनं पद्मकिञ्जल्कं दार्वीत्वङ्नीलमुत्पलम् | <br />
−
मेदे मूर्वा समङ्गा च यष्ट्याह्वं व्रणरोपणम् ||८८||  
+
मेदे मूर्वा समङ्गा च यष्ट्याह्वं व्रणरोपणम् ||८८|| <br />
   −
प्रपौण्डरीकं जीवन्ती गोजिह्वा धातकी बला |  
+
प्रपौण्डरीकं जीवन्ती गोजिह्वा धातकी बला | <br />
−
रोपणं सतिलं दद्यात् प्रलेपं सघृतं व्रणे ||८९||  
+
रोपणं सतिलं दद्यात् प्रलेपं सघृतं व्रणे ||८९|| <br />
   −
कम्पिल्लकं विडङ्गानि वत्सकं त्रिफलां बलाम् |  
+
कम्पिल्लकं विडङ्गानि वत्सकं त्रिफलां बलाम् | <br />
−
पटोलं पिचुमर्दं च लोध्रं मुस्तं प्रियङ्गुकम् ||९०||  
+
पटोलं पिचुमर्दं च लोध्रं मुस्तं प्रियङ्गुकम् ||९०|| <br />
   −
खदिरं धातकीं सर्जमेलामगुरुचन्दने |  
+
खदिरं धातकीं सर्जमेलामगुरुचन्दने | <br />
−
पिष्ट्वा साध्यं भवेत्तैलं तत् परं व्रणरोपणम् ||९१||  
+
पिष्ट्वा साध्यं भवेत्तैलं तत् परं व्रणरोपणम् ||९१|| <br />
   −
प्रपौण्डरीकं मधुकं काकोल्यौ द्वे च चन्दने |  
+
प्रपौण्डरीकं मधुकं काकोल्यौ द्वे च चन्दने | <br />
−
सिद्धमेतैः समैस्तैलं परं स्याद्व्रणरोपणम् ||९२||  
+
सिद्धमेतैः समैस्तैलं परं स्याद्व्रणरोपणम् ||९२|| <br />
   −
दूर्वास्वरससिद्धं वा तैलं कम्पिल्लकेन वा |  
+
दूर्वास्वरससिद्धं वा तैलं कम्पिल्लकेन वा | <br />
−
दार्वीत्वचश्च कल्केन प्रधानं व्रणरोपणम् ||९३||  
+
दार्वीत्वचश्च कल्केन प्रधानं व्रणरोपणम् ||९३|| <br />
   −
येनैव विधिना तैलं घृतं तेनैव साधयेत् |  
+
येनैव विधिना तैलं घृतं तेनैव साधयेत् | <br />
−
रक्तपित्तोत्तरं दृष्ट्वा रोपणीयं व्रणं भिषक् ||९४|  
+
रक्तपित्तोत्तरं दृष्ट्वा रोपणीयं व्रणं भिषक् ||९४| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
nātiraktō nātipāṇḍurnātiśyāvō na cātiruk|  
+
nātiraktō nātipāṇḍurnātiśyāvō na cātiruk| <br />
−
na cōtsannō na cōtsaṅgī śuddhō rōpyaḥ paraṁ vraṇaḥ||86||  
+
na cōtsannō na cōtsaṅgī śuddhō rōpyaḥ paraṁ vraṇaḥ||86|| <br />
   −
nyagrōdhōdumbarāśvatthakadambaplakṣavētasāḥ|  
+
nyagrōdhōdumbarāśvatthakadambaplakṣavētasāḥ| <br />
−
karavīrārkakuṭajāḥ kaṣāyā vraṇarōpaṇāḥ||87||  
+
karavīrārkakuṭajāḥ kaṣāyā vraṇarōpaṇāḥ||87|| <br />
   −
candanaṁ padmakiñjalkaṁ dārvītvaṅnīlamutpalam|  
+
candanaṁ padmakiñjalkaṁ dārvītvaṅnīlamutpalam| <br />
−
mēdē mūrvā samaṅgā ca yaṣṭyāhvaṁ vraṇarōpaṇam||88||  
+
mēdē mūrvā samaṅgā ca yaṣṭyāhvaṁ vraṇarōpaṇam||88|| <br />
   −
prapauṇḍarīkaṁ jīvantī gōjihvā dhātakī balā|  
+
prapauṇḍarīkaṁ jīvantī gōjihvā dhātakī balā| <br />
−
rōpaṇaṁ satilaṁ dadyāt pralēpaṁ saghr̥taṁ vraṇē||89||  
+
rōpaṇaṁ satilaṁ dadyāt pralēpaṁ saghr̥taṁ vraṇē||89|| <br />
   −
kampillakaṁ viḍaṅgāni vatsakaṁ triphalāṁ balām|  
+
kampillakaṁ viḍaṅgāni vatsakaṁ triphalāṁ balām| <br />
−
paṭōlaṁ picumardaṁ ca lōdhraṁ mustaṁ priyaṅgukam||90||  
+
paṭōlaṁ picumardaṁ ca lōdhraṁ mustaṁ priyaṅgukam||90|| <br />
   −
khadiraṁ dhātakīṁ sarjamēlāmagurucandanē|  
+
khadiraṁ dhātakīṁ sarjamēlāmagurucandanē| <br />
−
piṣṭvā sādhyaṁ bhavēttailaṁ tat paraṁ vraṇarōpaṇam||91||  
+
piṣṭvā sādhyaṁ bhavēttailaṁ tat paraṁ vraṇarōpaṇam||91|| <br />
   −
prapauṇḍarīkaṁ madhukaṁ kākōlyau dvē ca candanē|  
+
prapauṇḍarīkaṁ madhukaṁ kākōlyau dvē ca candanē| <br />
−
siddhamētaiḥ samaistailaṁ paraṁ syādvraṇarōpaṇam||92||  
+
siddhamētaiḥ samaistailaṁ paraṁ syādvraṇarōpaṇam||92|| <br />
   −
dūrvāsvarasasiddhaṁ vā tailaṁ kampillakēna vā|  
+
dūrvāsvarasasiddhaṁ vā tailaṁ kampillakēna vā| <br />
−
dārvītvacaśca kalkēna pradhānaṁ vraṇarōpaṇam||93||  
+
dārvītvacaśca kalkēna pradhānaṁ vraṇarōpaṇam||93|| <br />
   −
yēnaiva vidhinā tailaṁ ghr̥taṁ tēnaiva sādhayēt|  
+
yēnaiva vidhinā tailaṁ ghr̥taṁ tēnaiva sādhayēt| <br />
−
raktapittōttaraṁ dr̥ṣṭvā rōpaṇīyaṁ vraṇaṁ bhiṣak||94||  
+
raktapittōttaraṁ dr̥ṣṭvā rōpaṇīyaṁ vraṇaṁ bhiṣak||94|| <br />
   −
| nAtirakto nAtipANDurnAtishyAvo na cAtiruk |  
+
| nAtirakto nAtipANDurnAtishyAvo na cAtiruk | <br />
−
na cotsanno na cotsa~ggI shuddho ropyaH paraM vraNaH ||86||  
+
na cotsanno na cotsa~ggI shuddho ropyaH paraM vraNaH ||86|| <br />
   −
nyagrodhodumbarAshvatthakadambaplakShavetasAH |  
+
nyagrodhodumbarAshvatthakadambaplakShavetasAH | <br />
−
karavIrArkakuTajAH kaShAyA vraNaropaNAH ||87||  
+
karavIrArkakuTajAH kaShAyA vraNaropaNAH ||87|| <br />
   −
candanaM padmaki~jjalkaM dArvItva~gnIlamutpalam |  
+
candanaM padmaki~jjalkaM dArvItva~gnIlamutpalam | <br />
−
mede mUrvA sama~ggA ca yaShTyAhvaM vraNaropaNam ||88||  
+
mede mUrvA sama~ggA ca yaShTyAhvaM vraNaropaNam ||88|| <br />
   −
prapauNDarIkaM jIvantI gojihvA dhAtakI balA |  
+
prapauNDarIkaM jIvantI gojihvA dhAtakI balA | <br />
−
ropaNaM satilaM dadyAt pralepaM saghRutaM vraNe ||89||  
+
ropaNaM satilaM dadyAt pralepaM saghRutaM vraNe ||89|| <br />
   −
kampillakaM viDa~ggAni vatsakaM triphalAM balAm |  
+
kampillakaM viDa~ggAni vatsakaM triphalAM balAm | <br />
−
paTolaM picumardaM ca lodhraM mustaM priya~ggukam ||90||  
+
paTolaM picumardaM ca lodhraM mustaM priya~ggukam ||90|| <br />
   −
khadiraM dhAtakIM sarjamelAmagurucandane |  
+
khadiraM dhAtakIM sarjamelAmagurucandane | <br />
−
piShTvA sAdhyaM bhavettailaM tat paraM vraNaropaNam ||91||  
+
piShTvA sAdhyaM bhavettailaM tat paraM vraNaropaNam ||91|| <br />
   −
prapauNDarIkaM madhukaM kAkolyau dve ca candane |  
+
prapauNDarIkaM madhukaM kAkolyau dve ca candane | <br />
−
siddhametaiH samaistailaM paraM syAdvraNaropaNam ||92||  
+
siddhametaiH samaistailaM paraM syAdvraNaropaNam ||92|| <br />
   −
dUrvAsvarasasiddhaM vA tailaM kampillakena vA |  
+
dUrvAsvarasasiddhaM vA tailaM kampillakena vA | <br />
−
dArvItvacashca kalkena pradhAnaM vraNaropaNam ||93||  
+
dArvItvacashca kalkena pradhAnaM vraNaropaNam ||93|| <br />
   −
yenaiva vidhinA tailaM ghRutaM tenaiva sAdhayet |  
+
yenaiva vidhinA tailaM ghRutaM tenaiva sAdhayet | <br />
−
raktapittottaraM dRuShTvA ropaNIyaM vraNaM bhiShak ||94||
+
raktapittottaraM dRuShTvA ropaNIyaM vraNaM bhiShak ||94||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,345: Line 1,345:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
कदम्बार्जुननिम्बानां पाटल्याः पिप्पलस्य च |  
+
कदम्बार्जुननिम्बानां पाटल्याः पिप्पलस्य च | <br />
−
व्रणप्रच्छादने विद्वान् पत्राण्यर्कस्य चादिशेत् ||९५||  
+
व्रणप्रच्छादने विद्वान् पत्राण्यर्कस्य चादिशेत् ||९५|| <br />
   −
वार्क्षोऽथवाऽऽजिनः क्षौमः पट्टो व्रणहितः स्मृतः |  
+
वार्क्षोऽथवाऽऽजिनः क्षौमः पट्टो व्रणहितः स्मृतः | <br />
−
बन्धश्च द्विविधः शस्तो व्रणानां सव्यदक्षिणः ||९६||  
+
बन्धश्च द्विविधः शस्तो व्रणानां सव्यदक्षिणः ||९६|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
kadambārjunanimbānāṁ pāṭalyāḥ pippalasya ca|  
+
kadambārjunanimbānāṁ pāṭalyāḥ pippalasya ca| <br />
−
vraṇapracchādanē vidvān patrāṇyarkasya cādiśēt||95||  
+
vraṇapracchādanē vidvān patrāṇyarkasya cādiśēt||95|| <br />
   −
vārkṣō'thavā''jinaḥ kṣaumaḥ paṭṭō vraṇahitaḥ smr̥taḥ|  
+
vārkṣō'thavā''jinaḥ kṣaumaḥ paṭṭō vraṇahitaḥ smr̥taḥ| <br />
−
bandhaśca dvividhaḥ śastō vraṇānāṁ savyadakṣiṇaḥ||96||  
+
bandhaśca dvividhaḥ śastō vraṇānāṁ savyadakṣiṇaḥ||96|| <br />
   −
kadambArjunanimbAnAM pATalyAH pippalasya ca |  
+
kadambArjunanimbAnAM pATalyAH pippalasya ca | <br />
−
vraNapracchAdane vidvAn patrANyarkasya cAdishet ||95||  
+
vraNapracchAdane vidvAn patrANyarkasya cAdishet ||95|| <br />
   −
vArkSho~athavA~a~ajinaH kShaumaH paTTo vraNahitaH smRutaH |  
+
vArkSho~athavA~a~ajinaH kShaumaH paTTo vraNahitaH smRutaH | <br />
−
bandhashca dvividhaH shasto vraNAnAM savyadakShiNaH ||96||
+
bandhashca dvividhaH shasto vraNAnAM savyadakShiNaH ||96||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,370: Line 1,370:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
लवणाम्लकटूष्णानि विदाहीनि गुरूणि च |  
+
लवणाम्लकटूष्णानि विदाहीनि गुरूणि च | <br />
−
वर्जयेदन्नपानानि व्रणी मैथुनमेव च ||९७||  
+
वर्जयेदन्नपानानि व्रणी मैथुनमेव च ||९७|| <br />
   −
नातिशीतगुरुस्निग्धमविदाहि यथाव्रणम् |  
+
नातिशीतगुरुस्निग्धमविदाहि यथाव्रणम् | <br />
−
अन्नपानं व्रणहितं हितं चास्वपनं दिवा ||९८||  
+
अन्नपानं व्रणहितं हितं चास्वपनं दिवा ||९८|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
lavaṇāmlakaṭūṣṇāni vidāhīni gurūṇi ca|  
+
lavaṇāmlakaṭūṣṇāni vidāhīni gurūṇi ca| <br />
−
varjayēdannapānāni vraṇī maithunamēva ca||97||  
+
varjayēdannapānāni vraṇī maithunamēva ca||97|| <br />
   −
nātiśītagurusnigdhamavidāhi yathāvraṇam|  
+
nātiśītagurusnigdhamavidāhi yathāvraṇam| <br />
−
annapānaṁ vraṇahitaṁ hitaṁ cāsvapanaṁ divā||98||  
+
annapānaṁ vraṇahitaṁ hitaṁ cāsvapanaṁ divā||98|| <br />
   −
lavaNAmlakaTUShNAni vidAhIni gurUNi ca |  
+
lavaNAmlakaTUShNAni vidAhIni gurUNi ca | <br />
−
varjayedannapAnAni vraNI maithunameva ca ||97||  
+
varjayedannapAnAni vraNI maithunameva ca ||97|| <br />
   −
nAtishItagurusnigdhamavidAhi yathAvraNam |  
+
nAtishItagurusnigdhamavidAhi yathAvraNam | <br />
−
annapAnaM vraNahitaM hitaM cAsvapanaM divA ||98||  
+
annapAnaM vraNahitaM hitaM cAsvapanaM divA ||98|| <br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,395: Line 1,395:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
स्तन्यानि जीवनीयानि बृंहणीयानि यानि च |  
+
स्तन्यानि जीवनीयानि बृंहणीयानि यानि च | <br />
−
उत्सादनार्थं निम्नानां व्रणानां तानि कल्पयेत् ||९९||  
+
उत्सादनार्थं निम्नानां व्रणानां तानि कल्पयेत् ||९९|| <br />
   −
भूर्जग्रन्थ्यश्मकासीसमधोभागानि गुग्गुलुः |  
+
भूर्जग्रन्थ्यश्मकासीसमधोभागानि गुग्गुलुः | <br />
−
व्रणावसादनं तद्वत् कलविङ्ककपोतविट् ||१००||
+
व्रणावसादनं तद्वत् कलविङ्ककपोतविट् ||१००||<br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
stanyāni jīvanīyāni br̥ṁhaṇīyāni yāni ca|  
+
stanyāni jīvanīyāni br̥ṁhaṇīyāni yāni ca|<br />
−
utsādanārthaṁ nimnānāṁ vraṇānāṁ tāni kalpayēt||99||  
+
utsādanārthaṁ nimnānāṁ vraṇānāṁ tāni kalpayēt||99|| <br />
   −
bhūrjagranthyaśmakāsīsamadhōbhāgāni gugguluḥ|  
+
bhūrjagranthyaśmakāsīsamadhōbhāgāni gugguluḥ| <br />
−
vraṇāvasādanaṁ tadvat kalaviṅkakapōtaviṭ||100||  
+
vraṇāvasādanaṁ tadvat kalaviṅkakapōtaviṭ||100|| <br />
   −
stanyAni jIvanIyAni bRuMhaNIyAni yAni ca |  
+
stanyAni jIvanIyAni bRuMhaNIyAni yAni ca | <br />
−
utsAdanArthaM nimnAnAM vraNAnAM tAni kalpayet ||99||  
+
utsAdanArthaM nimnAnAM vraNAnAM tAni kalpayet ||99|| <br />
   −
bhUrjagranthyashmakAsIsamadhobhAgAni gugguluH |  
+
bhUrjagranthyashmakAsIsamadhobhAgAni gugguluH | <br />
−
vraNAvasAdanaM tadvat kalavi~gkakapotaviT ||100||
+
vraNAvasAdanaM tadvat kalavi~gkakapotaviT ||100||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,420: Line 1,420:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
रुधिरेऽतिप्रवृत्ते तु च्छिन्ने च्छेद्येऽधिमांसके |  
+
रुधिरेऽतिप्रवृत्ते तु च्छिन्ने च्छेद्येऽधिमांसके | <br />
−
कफग्रन्थिषु गण्डेषु वातस्तम्भानिलार्तिषु ||१०१||  
+
कफग्रन्थिषु गण्डेषु वातस्तम्भानिलार्तिषु ||१०१|| <br />
   −
गूढपूयलसीकेषु गम्भीरेषु स्थिरेषु च |  
+
गूढपूयलसीकेषु गम्भीरेषु स्थिरेषु च | <br />
−
कलाप्तेषु [१] चाङ्गदेशेषु कर्माग्नेः सम्प्रशस्यते ||१०२||  
+
कलाप्तेषु [१] चाङ्गदेशेषु कर्माग्नेः सम्प्रशस्यते ||१०२|| <br />
   −
मधूच्छिष्टेन तैलेन मज्जक्षौद्रवसाघृतैः |  
+
मधूच्छिष्टेन तैलेन मज्जक्षौद्रवसाघृतैः | <br />
−
तप्तैर्वा विविधैर्लोहैर्दहेद्दाहविशेषवित् ||१०३||  
+
तप्तैर्वा विविधैर्लोहैर्दहेद्दाहविशेषवित् ||१०३|| <br />
   −
रूक्षाणां सुकुमाराणां गम्भीरान्मारुतोत्तरान् |  
+
रूक्षाणां सुकुमाराणां गम्भीरान्मारुतोत्तरान् | <br />
−
दहेत् स्नेहमधूच्छिष्टैर्लोहैः क्षौद्रैस्ततोऽन्यथा ||१०४||  
+
दहेत् स्नेहमधूच्छिष्टैर्लोहैः क्षौद्रैस्ततोऽन्यथा ||१०४|| <br />
   −
बालदुर्बलवृद्धानां गर्भिण्या रक्तपित्तिनाम् |  
+
बालदुर्बलवृद्धानां गर्भिण्या रक्तपित्तिनाम् | <br />
−
तृष्णाज्वरपरीतानामबलानां विषादिनाम् ||१०५||  
+
तृष्णाज्वरपरीतानामबलानां विषादिनाम् ||१०५|| <br />
   −
नाग्निकर्मोपदेष्टव्यं स्नायुमर्मव्रणेषु च |  
+
नाग्निकर्मोपदेष्टव्यं स्नायुमर्मव्रणेषु च | <br />
−
सविषेषु च शल्येषु नेत्रकुष्ठव्रणेषु च ||१०६||  
+
सविषेषु च शल्येषु नेत्रकुष्ठव्रणेषु च ||१०६|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
rudhirē'tipravr̥ttē tu cchinnē cchēdyē'dhimāṁsakē|  
+
rudhirē'tipravr̥ttē tu cchinnē cchēdyē'dhimāṁsakē| <br />
−
kaphagranthiṣu gaṇḍēṣu vātastambhānilārtiṣu||101||  
+
kaphagranthiṣu gaṇḍēṣu vātastambhānilārtiṣu||101|| <br />
   −
gūḍhapūyalasīkēṣu gambhīrēṣu sthirēṣu ca|  
+
gūḍhapūyalasīkēṣu gambhīrēṣu sthirēṣu ca| <br />
−
kl̥ptēṣu [1] cāṅgadēśēṣu karmāgnēḥ sampraśasyatē||102||  
+
kl̥ptēṣu [1] cāṅgadēśēṣu karmāgnēḥ sampraśasyatē||102|| <br />
   −
madhūcchiṣṭēna tailēna majjakṣaudravasāghr̥taiḥ|  
+
madhūcchiṣṭēna tailēna majjakṣaudravasāghr̥taiḥ| <br />
−
taptairvā vividhairlōhairdahēddāhaviśēṣavit||103||  
+
taptairvā vividhairlōhairdahēddāhaviśēṣavit||103|| <br />
   −
rūkṣāṇāṁ sukumārāṇāṁ gambhīrānmārutōttarān|  
+
rūkṣāṇāṁ sukumārāṇāṁ gambhīrānmārutōttarān| <br />
−
dahēt snēhamadhūcchiṣṭairlōhaiḥ kṣaudraistatō'nyathā||104||  
+
dahēt snēhamadhūcchiṣṭairlōhaiḥ kṣaudraistatō'nyathā||104|| <br />
   −
bāladurbalavr̥ddhānāṁ garbhiṇyā raktapittinām|  
+
bāladurbalavr̥ddhānāṁ garbhiṇyā raktapittinām| <br />
−
tr̥ṣṇājvaraparītānāmabalānāṁ viṣādinām||105||  
+
tr̥ṣṇājvaraparītānāmabalānāṁ viṣādinām||105|| <br />
   −
nāgnikarmōpadēṣṭavyaṁ snāyumarmavraṇēṣu ca|  
+
nāgnikarmōpadēṣṭavyaṁ snāyumarmavraṇēṣu ca| <br />
−
saviṣēṣu ca śalyēṣu nētrakuṣṭhavraṇēṣu ca||106||  
+
saviṣēṣu ca śalyēṣu nētrakuṣṭhavraṇēṣu ca||106|| <br />
   −
rudhire~atipravRutte tu cchinne cchedye~adhimAMsake |  
+
rudhire~atipravRutte tu cchinne cchedye~adhimAMsake | <br />
−
kaphagranthiShu gaNDeShu vAtastambhAnilArtiShu ||101||  
+
kaphagranthiShu gaNDeShu vAtastambhAnilArtiShu ||101|| <br />
   −
gUDhapUyalasIkeShu gambhIreShu sthireShu ca |  
+
gUDhapUyalasIkeShu gambhIreShu sthireShu ca | <br />
−
kLLipteShu [1] cA~ggadesheShu karmAgneH samprashasyate ||102||  
+
kLLipteShu [1] cA~ggadesheShu karmAgneH samprashasyate ||102|| <br />
   −
madhUcchiShTena tailena majjakShaudravasAghRutaiH |  
+
madhUcchiShTena tailena majjakShaudravasAghRutaiH | <br />
−
taptairvA vividhairlohairdaheddAhavisheShavit ||103||  
+
taptairvA vividhairlohairdaheddAhavisheShavit ||103|| <br />
   −
rUkShANAM sukumArANAM gambhIrAnmArutottarAn |  
+
rUkShANAM sukumArANAM gambhIrAnmArutottarAn | <br />
−
dahet snehamadhUcchiShTairlohaiH kShaudraistato~anyathA ||104||  
+
dahet snehamadhUcchiShTairlohaiH kShaudraistato~anyathA ||104|| <br />
   −
bAladurbalavRuddhAnAM garbhiNyA raktapittinAm |  
+
bAladurbalavRuddhAnAM garbhiNyA raktapittinAm | <br />
−
tRuShNAjvaraparItAnAmabalAnAM viShAdinAm ||105||  
+
tRuShNAjvaraparItAnAmabalAnAM viShAdinAm ||105|| <br />
   −
nAgnikarmopadeShTavyaM snAyumarmavraNeShu ca |  
+
nAgnikarmopadeShTavyaM snAyumarmavraNeShu ca | <br />
−
saviSheShu ca shalyeShu netrakuShThavraNeShu ca ||106||
+
saviSheShu ca shalyeShu netrakuShThavraNeShu ca ||106||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,481: Line 1,481:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
रोगदोषबलापेक्षी मात्राकालाग्निकोविदः |  
+
रोगदोषबलापेक्षी मात्राकालाग्निकोविदः | <br />
−
शस्त्रकर्माग्निकृत्येषु क्षारमप्यवचारयेत् ||१०७||  
+
शस्त्रकर्माग्निकृत्येषु क्षारमप्यवचारयेत् ||१०७|| <br />
   −
कठिनत्वं व्रणा यान्ति गन्धैः सारैश्च धूपिताः |  
+
कठिनत्वं व्रणा यान्ति गन्धैः सारैश्च धूपिताः | <br />
−
सर्पिर्मज्जवसाधूपैः शैथिल्यं यान्ति हि व्रणाः ||१०८||  
+
सर्पिर्मज्जवसाधूपैः शैथिल्यं यान्ति हि व्रणाः ||१०८|| <br />
   −
रुजः स्रावाश्च गन्धाश्च कृमयश्च व्रणाश्रिताः |  
+
रुजः स्रावाश्च गन्धाश्च कृमयश्च व्रणाश्रिताः | <br />
−
शैथिल्यं मार्दवं चापि धूपनेनोपशाम्यति ||१०९||
+
शैथिल्यं मार्दवं चापि धूपनेनोपशाम्यति ||१०९||<br />
   −
लोध्रन्यग्रोधशुङ्गानि खदिरस्त्रिफला घृतम् |  
+
लोध्रन्यग्रोधशुङ्गानि खदिरस्त्रिफला घृतम् | <br />
−
प्रलेपो व्रणशैथिल्यसौकुमार्यप्रसाधनः ||११०||  
+
प्रलेपो व्रणशैथिल्यसौकुमार्यप्रसाधनः ||११०|| <br />
   −
सरुजः कठिनाः स्तब्धा निरास्रावाश्च ये व्रणाः |  
+
सरुजः कठिनाः स्तब्धा निरास्रावाश्च ये व्रणाः | <br />
−
यवचूर्णैः ससर्पिष्कैर्बहुशस्तान् प्रलेपयेत् ||१११||  
+
यवचूर्णैः ससर्पिष्कैर्बहुशस्तान् प्रलेपयेत् ||१११|| <br />
   −
मुद्गषष्टिकशालीनां पायसैर्वा यथाक्रमम् |  
+
मुद्गषष्टिकशालीनां पायसैर्वा यथाक्रमम् | <br />
−
सघृतैर्जीवनीयैर्वा तर्पयेत्तानभीक्ष्णशः ||११२||
+
सघृतैर्जीवनीयैर्वा तर्पयेत्तानभीक्ष्णशः ||११२||<br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
rōgadōṣabalāpēkṣī mātrākālāgnikōvidaḥ|  
+
rōgadōṣabalāpēkṣī mātrākālāgnikōvidaḥ| <br />
−
śastrakarmāgnikr̥tyēṣu kṣāramapyavacārayēt||107||  
+
śastrakarmāgnikr̥tyēṣu kṣāramapyavacārayēt||107|| <br />
   −
kaṭhinatvaṁ vraṇā yānti gandhaiḥ sāraiśca dhūpitāḥ|  
+
kaṭhinatvaṁ vraṇā yānti gandhaiḥ sāraiśca dhūpitāḥ| <br />
−
sarpirmajjavasādhūpaiḥ śaithilyaṁ yānti hi vraṇāḥ||108||  
+
sarpirmajjavasādhūpaiḥ śaithilyaṁ yānti hi vraṇāḥ||108|| <br />
   −
rujaḥ srāvāśca gandhāśca kr̥mayaśca vraṇāśritāḥ|  
+
rujaḥ srāvāśca gandhāśca kr̥mayaśca vraṇāśritāḥ| <br />
−
śaithilyaṁ mārdavaṁ cāpi dhūpanēnōpaśāmyati||109||  
+
śaithilyaṁ mārdavaṁ cāpi dhūpanēnōpaśāmyati||109|| <br />
   −
lōdhranyagrōdhaśuṅgāni khadirastriphalā ghr̥tam|  
+
lōdhranyagrōdhaśuṅgāni khadirastriphalā ghr̥tam| <br />
−
pralēpō vraṇaśaithilyasaukumāryaprasādhanaḥ||110||  
+
pralēpō vraṇaśaithilyasaukumāryaprasādhanaḥ||110|| <br />
   −
sarujaḥ kaṭhināḥ stabdhā nirāsrāvāśca yē vraṇāḥ|  
+
sarujaḥ kaṭhināḥ stabdhā nirāsrāvāśca yē vraṇāḥ| <br />
−
yavacūrṇaiḥ sasarpiṣkairbahuśastān pralēpayēt||111||  
+
yavacūrṇaiḥ sasarpiṣkairbahuśastān pralēpayēt||111|| <br />
   −
mudgaṣaṣṭikaśālīnāṁ pāyasairvā yathākramam|  
+
mudgaṣaṣṭikaśālīnāṁ pāyasairvā yathākramam| <br />
−
saghr̥tairjīvanīyairvā tarpayēttānabhīkṣṇaśaḥ||112||  
+
saghr̥tairjīvanīyairvā tarpayēttānabhīkṣṇaśaḥ||112|| <br />
   −
rogadoShabalApekShI mAtrAkAlAgnikovidaH |  
+
rogadoShabalApekShI mAtrAkAlAgnikovidaH | <br />
−
shastrakarmAgnikRutyeShu kShAramapyavacArayet ||107||  
+
shastrakarmAgnikRutyeShu kShAramapyavacArayet ||107|| <br />
   −
kaThinatvaM vraNA yAnti gandhaiH sAraishca dhUpitAH |  
+
kaThinatvaM vraNA yAnti gandhaiH sAraishca dhUpitAH | <br />
−
sarpirmajjavasAdhUpaiH shaithilyaM yAnti hi vraNAH ||108||  
+
sarpirmajjavasAdhUpaiH shaithilyaM yAnti hi vraNAH ||108|| <br />
   −
rujaH srAvAshca gandhAshca kRumayashca vraNAshritAH |  
+
rujaH srAvAshca gandhAshca kRumayashca vraNAshritAH | <br />
−
shaithilyaM mArdavaM cApi dhUpanenopashAmyati ||109||
+
shaithilyaM mArdavaM cApi dhUpanenopashAmyati ||109||<br />
   −
lodhranyagrodhashu~ggAni khadirastriphalA ghRutam |  
+
lodhranyagrodhashu~ggAni khadirastriphalA ghRutam | <br />
−
pralepo vraNashaithilyasaukumAryaprasAdhanaH ||110||  
+
pralepo vraNashaithilyasaukumAryaprasAdhanaH ||110|| <br />
   −
sarujaH kaThinAH stabdhA nirAsrAvAshca ye vraNAH |  
+
sarujaH kaThinAH stabdhA nirAsrAvAshca ye vraNAH | <br />
−
yavacUrNaiH sasarpiShkairbahushastAn pralepayet ||111||  
+
yavacUrNaiH sasarpiShkairbahushastAn pralepayet ||111|| <br />
   −
mudgaShaShTikashAlInAM pAyasairvA yathAkramam |  
+
mudgaShaShTikashAlInAM pAyasairvA yathAkramam | <br />
−
saghRutairjIvanIyairvA tarpayettAnabhIkShNashaH ||112||
+
saghRutairjIvanIyairvA tarpayettAnabhIkShNashaH ||112||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,542: Line 1,542:  
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
 
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
   −
ककुभोदुम्बराश्वत्थलोध्रजाम्बवकट्फलैः |  
+
ककुभोदुम्बराश्वत्थलोध्रजाम्बवकट्फलैः | <br />
−
त्वचमाश्वेव गृह्णन्ति त्वक्चूर्णैश्चूर्णिता व्रणाः ||११३||  
+
त्वचमाश्वेव गृह्णन्ति त्वक्चूर्णैश्चूर्णिता व्रणाः ||११३|| <br />
   −
मनःशिलैला [१] मञ्जिष्ठा लाक्षा च रजनीद्वयम् |  
+
मनःशिलैला [१] मञ्जिष्ठा लाक्षा च रजनीद्वयम् | <br />
−
प्रलेपः सघृतक्षौद्रस्त्वग्विशुद्धिकरः परः ||११४||  
+
प्रलेपः सघृतक्षौद्रस्त्वग्विशुद्धिकरः परः ||११४|| <br />
   −
अयोरजः सकासीसं त्रिफलाकुसुमानि च |  
+
अयोरजः सकासीसं त्रिफलाकुसुमानि च | <br />
−
करोति लेपः कृष्णत्वं [२] सद्य एव नवत्वचि ||११५||
+
करोति लेपः कृष्णत्वं [२] सद्य एव नवत्वचि ||११५||<br />
 
   
 
   
−
कालीयकनताम्रास्थिहेमकान्तारसोत्तमैः [३] |  
+
कालीयकनताम्रास्थिहेमकान्तारसोत्तमैः [३] | <br />
−
लेपः सगोमयरसः सवर्णीकरणः परः ||११६||
+
लेपः सगोमयरसः सवर्णीकरणः परः ||११६||<br />
 
   
 
   
−
ध्यामकाश्वत्थनिचुलमूलं लाक्षा सगैरिका |  
+
ध्यामकाश्वत्थनिचुलमूलं लाक्षा सगैरिका | <br />
−
सहेमश्चामृतासङ्गः कासीसं चेति वर्णकृत् ||११७||
+
सहेमश्चामृतासङ्गः कासीसं चेति वर्णकृत् ||११७||<br />
 
   
 
   
−
चतुष्पदानां त्वग्लोमखुरशृङ्गास्थिभस्मना |  
+
चतुष्पदानां त्वग्लोमखुरशृङ्गास्थिभस्मना | <br />
−
तैलाक्ता चूर्णिता भूमिर्भवेल्लोमवती पुनः ||११८||  
+
तैलाक्ता चूर्णिता भूमिर्भवेल्लोमवती पुनः ||११८|| <br />
   −
षोडशोपद्रवा ये च व्रणानां परिकीर्तिताः |  
+
षोडशोपद्रवा ये च व्रणानां परिकीर्तिताः | <br />
−
तेषां चिकित्सा निर्दिष्टा यथास्वं स्वे चिकित्सिते ||११९||  
+
तेषां चिकित्सा निर्दिष्टा यथास्वं स्वे चिकित्सिते ||११९|| <br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
   −
kakubhōdumbarāśvatthalōdhrajāmbavakaṭphalaiḥ|  
+
kakubhōdumbarāśvatthalōdhrajāmbavakaṭphalaiḥ| <br />
−
tvacamāśvēva gr̥hṇanti tvakcūrṇaiścūrṇitā vraṇāḥ||113||  
+
tvacamāśvēva gr̥hṇanti tvakcūrṇaiścūrṇitā vraṇāḥ||113|| <br />
   −
manaḥśilailā [1] mañjiṣṭhā lākṣā ca rajanīdvayam|  
+
manaḥśilailā [1] mañjiṣṭhā lākṣā ca rajanīdvayam| <br />
−
pralēpaḥ saghr̥takṣaudrastvagviśuddhikaraḥ paraḥ||114||  
+
pralēpaḥ saghr̥takṣaudrastvagviśuddhikaraḥ paraḥ||114|| <br />
   −
ayōrajaḥ sakāsīsaṁ triphalākusumāni ca|  
+
ayōrajaḥ sakāsīsaṁ triphalākusumāni ca| <br />
−
karōti lēpaḥ kr̥ṣṇatvaṁ [2] sadya ēva navatvaci||115||  
+
karōti lēpaḥ kr̥ṣṇatvaṁ [2] sadya ēva navatvaci||115|| <br />
   −
kālīyakanatāmrāsthihēmakāntārasōttamaiḥ [3] |  
+
kālīyakanatāmrāsthihēmakāntārasōttamaiḥ [3] | <br />
−
lēpaḥ sagōmayarasaḥ savarṇīkaraṇaḥ paraḥ||116||  
+
lēpaḥ sagōmayarasaḥ savarṇīkaraṇaḥ paraḥ||116|| <br />
   −
dhyāmakāśvatthaniculamūlaṁ lākṣā sagairikā|  
+
dhyāmakāśvatthaniculamūlaṁ lākṣā sagairikā| <br />
−
sahēmaścāmr̥tāsaṅgaḥ kāsīsaṁ cēti varṇakr̥t||117||  
+
sahēmaścāmr̥tāsaṅgaḥ kāsīsaṁ cēti varṇakr̥t||117|| <br />
   −
catuṣpadānāṁ tvaglōmakhuraśr̥ṅgāsthibhasmanā|  
+
catuṣpadānāṁ tvaglōmakhuraśr̥ṅgāsthibhasmanā| <br />
−
tailāktā cūrṇitā bhūmirbhavēllōmavatī punaḥ||118||  
+
tailāktā cūrṇitā bhūmirbhavēllōmavatī punaḥ||118|| <br />
   −
ṣōḍaśōpadravā yē ca vraṇānāṁ parikīrtitāḥ|  
+
ṣōḍaśōpadravā yē ca vraṇānāṁ parikīrtitāḥ| <br />
−
tēṣāṁ cikitsā nirdiṣṭā yathāsvaṁ svē cikitsitē||119||  
+
tēṣāṁ cikitsā nirdiṣṭā yathāsvaṁ svē cikitsitē||119|| <br />
   −
kakubhodumbarAshvatthalodhrajAmbavakaTphalaiH |  
+
kakubhodumbarAshvatthalodhrajAmbavakaTphalaiH | <br />
−
tvacamAshveva gRuhNanti tvakcUrNaishcUrNitA vraNAH ||113||  
+
tvacamAshveva gRuhNanti tvakcUrNaishcUrNitA vraNAH ||113|| <br />
   −
manaHshilailA [1] ma~jjiShThA lAkShA ca rajanIdvayam |  
+
manaHshilailA [1] ma~jjiShThA lAkShA ca rajanIdvayam | <br />
−
pralepaH saghRutakShaudrastvagvishuddhikaraH paraH ||114||  
+
pralepaH saghRutakShaudrastvagvishuddhikaraH paraH ||114|| <br />
   −
ayorajaH sakAsIsaM triphalAkusumAni ca |  
+
ayorajaH sakAsIsaM triphalAkusumAni ca | <br />
−
karoti lepaH kRuShNatvaM [2] sadya eva navatvaci ||115||  
+
karoti lepaH kRuShNatvaM [2] sadya eva navatvaci ||115|| <br />
   −
kAlIyakanatAmrAsthihemakAntArasottamaiH [3] |  
+
kAlIyakanatAmrAsthihemakAntArasottamaiH [3] | <br />
−
lepaH sagomayarasaH savarNIkaraNaH paraH ||116||  
+
lepaH sagomayarasaH savarNIkaraNaH paraH ||116|| <br />
   −
dhyAmakAshvatthaniculamUlaM lAkShA sagairikA |  
+
dhyAmakAshvatthaniculamUlaM lAkShA sagairikA | <br />
−
sahemashcAmRutAsa~ggaH kAsIsaM ceti varNakRut ||117||  
+
sahemashcAmRutAsa~ggaH kAsIsaM ceti varNakRut ||117|| <br />
   −
catuShpadAnAM tvaglomakhurashRu~ggAsthibhasmanA |  
+
catuShpadAnAM tvaglomakhurashRu~ggAsthibhasmanA | <br />
−
tailAktA cUrNitA bhUmirbhavellomavatI punaH ||118||  
+
tailAktA cUrNitA bhUmirbhavellomavatI punaH ||118|| <br />
   −
ShoDashopadravA ye ca vraNAnAM parikIrtitAH |  
+
ShoDashopadravA ye ca vraNAnAM parikIrtitAH | <br />
−
teShAM cikitsA nirdiShTA yathAsvaM sve cikitsite ||119||
+
teShAM cikitsA nirdiShTA yathAsvaM sve cikitsite ||119||<br />
 
</div></div>
 
</div></div>
   Line 1,624: Line 1,624:  
तत्र श्लोकौ-  
 
तत्र श्लोकौ-  
   −
द्वौ व्रणौ व्रणभेदाश्च परीक्षा दुष्टिरेव च |  
+
द्वौ व्रणौ व्रणभेदाश्च परीक्षा दुष्टिरेव च | <br />
−
स्थानानि गन्धाः स्रावाश्च सोपसर्गाः क्रियाश्च याः ||१२०||  
+
स्थानानि गन्धाः स्रावाश्च सोपसर्गाः क्रियाश्च याः ||१२०|| <br />
   −
व्रणाधिकारे सप्रश्नमेतन्नवकमुक्तवान् |  
+
व्रणाधिकारे सप्रश्नमेतन्नवकमुक्तवान् | <br />
−
मुनिर्व्याससमासाभ्यामग्निवेशाय धीमते ||१२१||
+
मुनिर्व्याससमासाभ्यामग्निवेशाय धीमते ||१२१||<br />
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
    
tatra ślōkau-  
 
tatra ślōkau-  
   −
dvau vraṇau vraṇabhēdāśca parīkṣā duṣṭirēva ca|  
+
dvau vraṇau vraṇabhēdāśca parīkṣā duṣṭirēva ca| <br />
−
sthānāni gandhāḥ srāvāśca sōpasargāḥ kriyāśca yāḥ||120||  
+
sthānāni gandhāḥ srāvāśca sōpasargāḥ kriyāśca yāḥ||120|| <br />
   −
vraṇādhikārē sapraśnamētannavakamuktavān|  
+
vraṇādhikārē sapraśnamētannavakamuktavān| <br />
−
munirvyāsasamāsābhyāmagnivēśāya dhīmatē||121||  
+
munirvyāsasamāsābhyāmagnivēśāya dhīmatē||121|| <br />
 
</div></div>
 
</div></div>
  
Retrieved from "https://www.carakasamhitaonline.com/mediawiki-1.32.1/index.php?title=Special:MobileDiff/31227"

Navigation menu