Administrators, Editors, Bots, Bureaucrats, Charaksamhita, Moderators (CommentStreams), Interface administrators, Administrators
10,251
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
no edit summary
Line 59:
Line 59:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−आरग्वधः सैडगजः करञ्जो वासा गुडूची मदनं हरिद्रे|
+आरग्वधः सैडगजः करञ्जो वासा गुडूची मदनं हरिद्रे| <br />
−श्र्याह्वः सुराह्वः खदिरो धवश्च निम्बो विडङ्गं करवीरकत्वक्||३||
+श्र्याह्वः सुराह्वः खदिरो धवश्च निम्बो विडङ्गं करवीरकत्वक्||३|| <br />
−ग्रन्थिश्च भौर्जो लशुनः शिरीषः सलोमशो गुग्गुलुकृष्णगन्धे|
+ग्रन्थिश्च भौर्जो लशुनः शिरीषः सलोमशो गुग्गुलुकृष्णगन्धे| <br />
−फणिज्झको वत्सकसप्तपर्णौ पीलूनि कुष्ठं सुमनःप्रवालाः||४||
+फणिज्झको वत्सकसप्तपर्णौ पीलूनि कुष्ठं सुमनःप्रवालाः||४|| <br />
−वचा हरेणुस्त्रिवृता निकुम्भो भल्लातकं गैरिकमञ्जनं च|
+वचा हरेणुस्त्रिवृता निकुम्भो भल्लातकं गैरिकमञ्जनं च| <br />
−मनःशिलाले गृहधूम एला काशीसलोध्रार्जुनमुस्तसर्जाः||५||
+मनःशिलाले गृहधूम एला काशीसलोध्रार्जुनमुस्तसर्जाः||५|| <br />
−इत्यर्धरूपैर्विहिताः षडेते गोपित्तपीताः पुनरेव पिष्टाः|
+इत्यर्धरूपैर्विहिताः षडेते गोपित्तपीताः पुनरेव पिष्टाः| <br />
−सिद्धाः परं सर्षपतैलयुक्ताश्चूर्णप्रदेहा भिषजा प्रयोज्याः||६||
+सिद्धाः परं सर्षपतैलयुक्ताश्चूर्णप्रदेहा भिषजा प्रयोज्याः||६|| <br />
−कुष्ठानि कृच्छ्राणि नवं किलासं सुरेशलुप्तं किटिभं सदद्रु|
+कुष्ठानि कृच्छ्राणि नवं किलासं सुरेशलुप्तं किटिभं सदद्रु| <br />
−भगन्दरार्शांस्यपचीं सपामां हन्युः प्रयुक्तास्त्वचिरान्नराणाम्||७||
+भगन्दरार्शांस्यपचीं सपामां हन्युः प्रयुक्तास्त्वचिरान्नराणाम्||७||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−āragvadhaḥ saiḍagajaḥ karañjō vāsā guḍūcī madanaṁ haridrē|
+āragvadhaḥ saiḍagajaḥ karañjō vāsā guḍūcī madanaṁ haridrē| <br />
−śryāhvaḥ surāhvaḥ khadirō dhavaśca nimbō viḍaṅgaṁ karavīrakatvak||3||
+śryāhvaḥ surāhvaḥ khadirō dhavaśca nimbō viḍaṅgaṁ karavīrakatvak||3|| <br />
−granthiśca bhaurjō laśunaḥ śirīṣaḥ salōmaśō guggulukr̥ṣṇagandhē|
+granthiśca bhaurjō laśunaḥ śirīṣaḥ salōmaśō guggulukr̥ṣṇagandhē| <br />
−phaṇijjhakō vatsakasaptaparṇau pīlūni kuṣṭhaṁ sumanaḥpravālāḥ||4||
+phaṇijjhakō vatsakasaptaparṇau pīlūni kuṣṭhaṁ sumanaḥpravālāḥ||4|| <br />
−vacā harēṇustrivr̥tā nikumbhō bhallātakaṁ gairikamañjanaṁ ca|
+vacā harēṇustrivr̥tā nikumbhō bhallātakaṁ gairikamañjanaṁ ca| <br />
−manaḥśilālē gr̥hadhūma ēlā kāśīsalōdhrārjunamustasarjāḥ||5||
+manaḥśilālē gr̥hadhūma ēlā kāśīsalōdhrārjunamustasarjāḥ||5|| <br />
−ityardharūpairvihitāḥ ṣaḍētē gōpittapītāḥ punarēva piṣṭāḥ|
+ityardharūpairvihitāḥ ṣaḍētē gōpittapītāḥ punarēva piṣṭāḥ| <br />
−siddhāḥ paraṁ sarṣapatailayuktāścūrṇapradēhā bhiṣajā prayōjyāḥ||6||
+siddhāḥ paraṁ sarṣapatailayuktāścūrṇapradēhā bhiṣajā prayōjyāḥ||6|| <br />
−kuṣṭhāni kr̥cchrāṇi navaṁ kilāsaṁ surēśaluptaṁ kiṭibhaṁ sadadru|
+kuṣṭhāni kr̥cchrāṇi navaṁ kilāsaṁ surēśaluptaṁ kiṭibhaṁ sadadru| <br />
−bhagandarārśāṁsyapacīṁ sapāmāṁ hanyuḥ prayuktāstvacirānnarāṇām||7||
+bhagandarārśāṁsyapacīṁ sapāmāṁ hanyuḥ prayuktāstvacirānnarāṇām||7||<br />
−AragvadhaH saiDagajaH kara~jjo vAsA guDUcI madanaM haridre|
+AragvadhaH saiDagajaH kara~jjo vAsA guDUcI madanaM haridre| <br />
−shryAhvaH surAhvaH khadiro dhavashca nimbo viDa~ggaM karavIrakatvak||3||
+shryAhvaH surAhvaH khadiro dhavashca nimbo viDa~ggaM karavIrakatvak||3|| <br />
−granthishca bhaurjo lashunaH shirIShaH salomasho guggulukRuShNagandhe|
+granthishca bhaurjo lashunaH shirIShaH salomasho guggulukRuShNagandhe| <br />
−phaNijjhako vatsakasaptaparNau pIlUni kuShThaM sumanaHpravAlAH||4||
+phaNijjhako vatsakasaptaparNau pIlUni kuShThaM sumanaHpravAlAH||4|| <br />
−vacA hareNustrivRutA nikumbho bhallAtakaM gairikama~jjanaM ca|
+vacA hareNustrivRutA nikumbho bhallAtakaM gairikama~jjanaM ca| <br />
−manaHshilAle gRuhadhUma elA kAshIsalodhrArjunamustasarjAH||5||
+manaHshilAle gRuhadhUma elA kAshIsalodhrArjunamustasarjAH||5|| <br />
−ityardharUpairvihitAH ShaDete gopittapItAH punareva piShTAH|
+ityardharUpairvihitAH ShaDete gopittapItAH punareva piShTAH| <br />
−siddhAH paraM sarShapatailayuktAshcUrNapradehA bhiShajA prayojyAH||6||
+siddhAH paraM sarShapatailayuktAshcUrNapradehA bhiShajA prayojyAH||6|| <br />
−kuShThAni kRucchrANi navaM kilAsaM sureshaluptaM kiTibhaM sadadru|
+kuShThAni kRucchrANi navaM kilAsaM sureshaluptaM kiTibhaM sadadru| <br />
−bhagandarArshAMsyapacIM sapAmAM hanyuH prayuktAstvacirAnnarANAm||7||
+bhagandarArshAMsyapacIM sapAmAM hanyuH prayuktAstvacirAnnarANAm||7|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 119:
Line 119:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−कुष्ठं हरिद्रे सुरसं पटोलं निम्बाश्वगन्धे सुरदारुशिग्रू|
+कुष्ठं हरिद्रे सुरसं पटोलं निम्बाश्वगन्धे सुरदारुशिग्रू| <br />
−ससर्षपं तुम्बुरुधान्यवन्यं चण्डां च चूर्णानि समानि कुर्यात्||८||
+ससर्षपं तुम्बुरुधान्यवन्यं चण्डां च चूर्णानि समानि कुर्यात्||८|| <br />
−तैस्तक्रपिष्टैः प्रथमं शरीरं तैलाक्तमुद्वर्तयितुं यतेत|
+तैस्तक्रपिष्टैः प्रथमं शरीरं तैलाक्तमुद्वर्तयितुं यतेत| <br />
−तेनास्यकण्डूः पिडकाः सकोठाः कुष्ठानि शोफाश्च शमं व्रजन्ति||९||
+तेनास्यकण्डूः पिडकाः सकोठाः कुष्ठानि शोफाश्च शमं व्रजन्ति||९|| <br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−kuṣṭhaṁ haridrē surasaṁ paṭōlaṁ nimbāśvagandhē suradāruśigrū|
+kuṣṭhaṁ haridrē surasaṁ paṭōlaṁ nimbāśvagandhē suradāruśigrū| <br />
−sasarṣapaṁ tumburudhānyavanyaṁ caṇḍāṁ ca cūrṇāni samāni kuryāt||8||
+sasarṣapaṁ tumburudhānyavanyaṁ caṇḍāṁ ca cūrṇāni samāni kuryāt||8|| <br />
−taistakrapiṣṭaiḥ prathamaṁ śarīraṁ tailāktamudvartayituṁ yatēta|
+taistakrapiṣṭaiḥ prathamaṁ śarīraṁ tailāktamudvartayituṁ yatēta| <br />
−tēnāsyakaṇḍūḥ piḍakāḥ sakōṭhāḥ kuṣṭhāni śōphāśca śamaṁ vrajanti||9||
+tēnāsyakaṇḍūḥ piḍakāḥ sakōṭhāḥ kuṣṭhāni śōphāśca śamaṁ vrajanti||9|| <br />
−kuShThaM haridre surasaM paTolaM nimbAshvagandhe suradArushigrU|
+kuShThaM haridre surasaM paTolaM nimbAshvagandhe suradArushigrU| <br />
−sasarShapaM tumburudhAnyavanyaM caNDAM ca cUrNAni samAni kuryAt||8||
+sasarShapaM tumburudhAnyavanyaM caNDAM ca cUrNAni samAni kuryAt||8|| <br />
−taistakrapiShTaiH prathamaM sharIraM tailAktamudvartayituM yateta|
+taistakrapiShTaiH prathamaM sharIraM tailAktamudvartayituM yateta| <br />
−tenAsyakaNDUH piDakAH sakoThAH kuShThAni shophAshca shamaM vrajanti||9||
+tenAsyakaNDUH piDakAH sakoThAH kuShThAni shophAshca shamaM vrajanti||9|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 145:
Line 145:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−कुष्ठामृतासङ्गकटङ्कटेरीकासीसकम्पिल्लकमुस्तलोध्राः|
+कुष्ठामृतासङ्गकटङ्कटेरीकासीसकम्पिल्लकमुस्तलोध्राः| <br />
−सौगन्धिकं सर्जरसो विडङ्गं मनःशिलाले करवीरकत्वक्||१०||
+सौगन्धिकं सर्जरसो विडङ्गं मनःशिलाले करवीरकत्वक्||१०|| <br />
−तैलाक्तगात्रस्य कृतानि चूर्णान्येतानि दद्यादवचूर्णनार्थम्|
+तैलाक्तगात्रस्य कृतानि चूर्णान्येतानि दद्यादवचूर्णनार्थम्| <br />
−दद्रूः सकण्डूः किटिभानि पामा विचर्चिका चैव तथैति शान्तिम्||११||
+दद्रूः सकण्डूः किटिभानि पामा विचर्चिका चैव तथैति शान्तिम्||११|| <br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−kuṣṭhāmr̥tāsaṅgakaṭaṅkaṭērīkāsīsakampillakamustalōdhrāḥ|
+kuṣṭhāmr̥tāsaṅgakaṭaṅkaṭērīkāsīsakampillakamustalōdhrāḥ| <br />
−saugandhikaṁ sarjarasō viḍaṅgaṁ manaḥśilālē karavīrakatvak||10||
+saugandhikaṁ sarjarasō viḍaṅgaṁ manaḥśilālē karavīrakatvak||10|| <br />
−tailāktagātrasya kr̥tāni cūrṇānyētāni dadyādavacūrṇanārtham|
+tailāktagātrasya kr̥tāni cūrṇānyētāni dadyādavacūrṇanārtham| <br />
−dadrūḥ sakaṇḍūḥ kiṭibhāni pāmā vicarcikā caiva tathaiti śāntim||11||
+dadrūḥ sakaṇḍūḥ kiṭibhāni pāmā vicarcikā caiva tathaiti śāntim||11|| <br />
−kuShThAmRutAsa~ggakaTa~gkaTerIkAsIsakampillakamustalodhrAH|
+kuShThAmRutAsa~ggakaTa~gkaTerIkAsIsakampillakamustalodhrAH| <br />
−saugandhikaM sarjaraso viDa~ggaM manaHshilAle karavIrakatvak||10||
+saugandhikaM sarjaraso viDa~ggaM manaHshilAle karavIrakatvak||10|| <br />
−tailAktagAtrasya kRutAni cUrNAnyetAni dadyAdavacUrNanArtham|
+tailAktagAtrasya kRutAni cUrNAnyetAni dadyAdavacUrNanArtham| <br />
−dadrUH sakaNDUH kiTibhAni pAmA vicarcikA caiva tathaiti shAntim||11||
+dadrUH sakaNDUH kiTibhAni pAmA vicarcikA caiva tathaiti shAntim||11|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 171:
Line 171:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−मनःशिलाले मरिचानि तैलमार्कं पयः कुष्ठहरः प्रदेहः|
+मनःशिलाले मरिचानि तैलमार्कं पयः कुष्ठहरः प्रदेहः| <br />
−तुत्थं विडङ्गं मरिचानि कुष्ठं लोध्रं च तद्वत् समनःशिलं स्यात्||१२||
+तुत्थं विडङ्गं मरिचानि कुष्ठं लोध्रं च तद्वत् समनःशिलं स्यात्||१२||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−manaḥśilālē maricāni tailamārkaṁ payaḥ kuṣṭhaharaḥ pradēhaḥ|
+manaḥśilālē maricāni tailamārkaṁ payaḥ kuṣṭhaharaḥ pradēhaḥ| <br />
−tutthaṁ viḍaṅgaṁ maricāni kuṣṭhaṁ lōdhraṁ ca tadvat samanaḥśilaṁ syāt||12||
+tutthaṁ viḍaṅgaṁ maricāni kuṣṭhaṁ lōdhraṁ ca tadvat samanaḥśilaṁ syāt||12|| <br />
−manaHshilAle maricAni tailamArkaM payaH kuShThaharaH pradehaH|
+manaHshilAle maricAni tailamArkaM payaH kuShThaharaH pradehaH| <br />
−tutthaM viDa~ggaM maricAni kuShThaM lodhraM ca tadvat samanaHshilaM syAt||12||
+tutthaM viDa~ggaM maricAni kuShThaM lodhraM ca tadvat samanaHshilaM syAt||12|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 188:
Line 188:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−रसाञ्जनं सप्रपुन्नाडबीजं युक्तं कपित्थस्य रसेन लेपः|
+रसाञ्जनं सप्रपुन्नाडबीजं युक्तं कपित्थस्य रसेन लेपः| <br />
−करञ्जबीजैडगजं सकुष्ठं गोमूत्रपिष्टं च परः प्रदेहः||१३||
+करञ्जबीजैडगजं सकुष्ठं गोमूत्रपिष्टं च परः प्रदेहः||१३||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−rasāñjanaṁ saprapunnāḍabījaṁ yuktaṁ kapitthasya rasēna lēpaḥ|
+rasāñjanaṁ saprapunnāḍabījaṁ yuktaṁ kapitthasya rasēna lēpaḥ| <br />
−karañjabījaiḍagajaṁ sakuṣṭhaṁ gōmūtrapiṣṭaṁ ca paraḥ pradēhaḥ||13||
+karañjabījaiḍagajaṁ sakuṣṭhaṁ gōmūtrapiṣṭaṁ ca paraḥ pradēhaḥ||13||<br />
−rasA~jjanaM saprapunnADabIjaM yuktaM kapitthasya rasena lepaH|
+rasA~jjanaM saprapunnADabIjaM yuktaM kapitthasya rasena lepaH| <br />
−kara~jjabIjaiDagajaM sakuShThaM gomUtrapiShTaM ca paraH pradehaH||13||
+kara~jjabIjaiDagajaM sakuShThaM gomUtrapiShTaM ca paraH pradehaH||13||<br />
</div></div>
</div></div>
Line 204:
Line 204:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−उभे हरिद्रे कुटजस्य बीजं करञ्जबीजं सुमनःप्रवालान्|
+उभे हरिद्रे कुटजस्य बीजं करञ्जबीजं सुमनःप्रवालान्| <br />
−त्वचं समध्यां हयमारकस्य लेपं तिलक्षारयुतं विदध्यात्||१४||
+त्वचं समध्यां हयमारकस्य लेपं तिलक्षारयुतं विदध्यात्||१४||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−ubhē haridrē kuṭajasya bījaṁ karañjabījaṁ sumanaḥpravālān|
+ubhē haridrē kuṭajasya bījaṁ karañjabījaṁ sumanaḥpravālān| <br />
−tvacaṁ samadhyāṁ hayamārakasya lēpaṁ tilakṣārayutaṁ vidadhyāt||14||
+tvacaṁ samadhyāṁ hayamārakasya lēpaṁ tilakṣārayutaṁ vidadhyāt||14|| <br />
−ubhe haridre kuTajasya bIjaM kara~jjabIjaM sumanaHpravAlAn|
+ubhe haridre kuTajasya bIjaM kara~jjabIjaM sumanaHpravAlAn| <br />
−tvacaM samadhyAM hayamArakasya lepaM tilakShArayutaM vidadhyAt||14||
+tvacaM samadhyAM hayamArakasya lepaM tilakShArayutaM vidadhyAt||14|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 220:
Line 220:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−मनःशिला त्वक् कुटजात् सकुष्ठात् सलोमशः सैडगजः करञ्जः|
+मनःशिला त्वक् कुटजात् सकुष्ठात् सलोमशः सैडगजः करञ्जः| <br />
−ग्रन्थिश्च भौर्जः करवीरमूलं चूर्णानि साध्यानि तुषोदकेन||१५||
+ग्रन्थिश्च भौर्जः करवीरमूलं चूर्णानि साध्यानि तुषोदकेन||१५|| <br />
−पलाशनिर्दाहरसेन चापि कर्षोद्धृतान्याढकसम्मितेन|
+पलाशनिर्दाहरसेन चापि कर्षोद्धृतान्याढकसम्मितेन| <br />
−दर्वीप्रलेपं प्रवदन्ति लेपमेतं परं कुष्ठनिसूदनाय||१६||
+दर्वीप्रलेपं प्रवदन्ति लेपमेतं परं कुष्ठनिसूदनाय||१६||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−manaḥśilā tvak kuṭajāt sakuṣṭhāt salōmaśaḥ saiḍagajaḥ karañjaḥ|
+manaḥśilā tvak kuṭajāt sakuṣṭhāt salōmaśaḥ saiḍagajaḥ karañjaḥ| <br />
−granthiśca bhaurjaḥ karavīramūlaṁ cūrṇāni sādhyāni tuṣōdakēna||15||
+granthiśca bhaurjaḥ karavīramūlaṁ cūrṇāni sādhyāni tuṣōdakēna||15|| <br />
−palāśanirdāharasēna cāpi karṣōddhr̥tānyāḍhakasammitēna|
+palāśanirdāharasēna cāpi karṣōddhr̥tānyāḍhakasammitēna| <br />
−darvīpralēpaṁ pravadanti lēpamētaṁ paraṁ kuṣṭhanisūdanāya||16||
+darvīpralēpaṁ pravadanti lēpamētaṁ paraṁ kuṣṭhanisūdanāya||16||<br />
−manaHshilA tvak kuTajAt sakuShThAt salomashaH saiDagajaH kara~jjaH|
+manaHshilA tvak kuTajAt sakuShThAt salomashaH saiDagajaH kara~jjaH| <br />
−granthishca bhaurjaH karavIramUlaM cUrNAni sAdhyAni tuShodakena||15||
+granthishca bhaurjaH karavIramUlaM cUrNAni sAdhyAni tuShodakena||15|| <br />
−palAshanirdAharasena cApi karShoddhRutAnyADhakasammitena|
+palAshanirdAharasena cApi karShoddhRutAnyADhakasammitena| <br />
−darvIpralepaM pravadanti lepametaM paraM kuShThanisUdanAya||16||
+darvIpralepaM pravadanti lepametaM paraM kuShThanisUdanAya||16|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 247:
Line 247:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−पर्णानि पिष्ट्वा चतुरङ्गुलस्य तक्रेण पर्णान्यथ काकमाच्याः|
+पर्णानि पिष्ट्वा चतुरङ्गुलस्य तक्रेण पर्णान्यथ काकमाच्याः| <br />
−तैलाक्तगात्रस्य नरस्य कुष्ठान्युद्वर्तयेदश्वहनच्छदैश्च||१७||
+तैलाक्तगात्रस्य नरस्य कुष्ठान्युद्वर्तयेदश्वहनच्छदैश्च||१७||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−parṇāni piṣṭvā caturaṅgulasya takrēṇa parṇānyatha kākamācyāḥ|
+parṇāni piṣṭvā caturaṅgulasya takrēṇa parṇānyatha kākamācyāḥ| <br />
−tailāktagātrasya narasya kuṣṭhānyudvartayēdaśvahanacchadaiśca||17||
+tailāktagātrasya narasya kuṣṭhānyudvartayēdaśvahanacchadaiśca||17||<br />
−parNAni piShTvA catura~ggulasya takreNa parNAnyatha kAkamAcyAH|
+parNAni piShTvA catura~ggulasya takreNa parNAnyatha kAkamAcyAH| <br />
−tailAktagAtrasya narasya kuShThAnyudvartayedashvahanacchadaishca||17||
+tailAktagAtrasya narasya kuShThAnyudvartayedashvahanacchadaishca||17|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 263:
Line 263:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−कोलं कुलत्थाः सुरदारुरास्नामाषातसीतैलफलानि कुष्ठम्|
+कोलं कुलत्थाः सुरदारुरास्नामाषातसीतैलफलानि कुष्ठम्| <br />
−वचा शताह्वा यवचूर्णमम्लमुष्णानि वातामयिनां प्रदेहः||१८||
+वचा शताह्वा यवचूर्णमम्लमुष्णानि वातामयिनां प्रदेहः||१८|| <br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−kōlaṁ kulatthāḥ suradārurāsnāmāṣātasītailaphalāni kuṣṭham|
+kōlaṁ kulatthāḥ suradārurāsnāmāṣātasītailaphalāni kuṣṭham| <br />
−vacā śatāhvā yavacūrṇamamlamuṣṇāni vātāmayināṁ pradēhaḥ||18||
+vacā śatāhvā yavacūrṇamamlamuṣṇāni vātāmayināṁ pradēhaḥ||18||<br />
−kolaM kulatthAH suradArurAsnAmAShAtasItailaphalAni kuShTham|
+kolaM kulatthAH suradArurAsnAmAShAtasItailaphalAni kuShTham| <br />
−vacA shatAhvA yavacUrNamamlamuShNAni vAtAmayinAM pradehaH||18||
+vacA shatAhvA yavacUrNamamlamuShNAni vAtAmayinAM pradehaH||18|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 279:
Line 279:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−आनूपमत्स्यामिषवेसवारैरुष्णैः प्रदेहः पवनापहः स्यात्|
+आनूपमत्स्यामिषवेसवारैरुष्णैः प्रदेहः पवनापहः स्यात्| <br />
−स्नेहैश्चतुर्भिर्दशमूलमिश्रैर्गन्धौषधैश्चानिलहः प्रदेहः||१९||
+स्नेहैश्चतुर्भिर्दशमूलमिश्रैर्गन्धौषधैश्चानिलहः प्रदेहः||१९||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−ānūpamatsyāmiṣavēsavārairuṣṇaiḥ pradēhaḥ pavanāpahaḥ syāt|
+ānūpamatsyāmiṣavēsavārairuṣṇaiḥ pradēhaḥ pavanāpahaḥ syāt| <br />
−snēhaiścaturbhirdaśamūlamiśrairgandhauṣadhaiścānilahaḥ pradēhaḥ||19||
+snēhaiścaturbhirdaśamūlamiśrairgandhauṣadhaiścānilahaḥ pradēhaḥ||19|| <br />
−AnUpamatsyAmiShavesavArairuShNaiH pradehaH pavanApahaH syAt|
+AnUpamatsyAmiShavesavArairuShNaiH pradehaH pavanApahaH syAt| <br />
−snehaishcaturbhirdashamUlamishrairgandhauShadhaishcAnilahaH pradehaH||19||
+snehaishcaturbhirdashamUlamishrairgandhauShadhaishcAnilahaH pradehaH||19|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 295:
Line 295:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−तक्रेण युक्तं यवचूर्णमुष्णं सक्षारमर्तिं जठरे निहन्यात्|
+तक्रेण युक्तं यवचूर्णमुष्णं सक्षारमर्तिं जठरे निहन्यात्| <br />
−कुष्ठं शताह्वां सवचां यवानां चूर्णं सतैलाम्लमुशन्ति वाते||२०||
+कुष्ठं शताह्वां सवचां यवानां चूर्णं सतैलाम्लमुशन्ति वाते||२०||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−takrēṇa yuktaṁ yavacūrṇamuṣṇaṁ sakṣāramartiṁ jaṭharē nihanyāt|
+takrēṇa yuktaṁ yavacūrṇamuṣṇaṁ sakṣāramartiṁ jaṭharē nihanyāt| <br />
−kuṣṭhaṁ śatāhvāṁ savacāṁ yavānāṁ cūrṇaṁ satailāmlamuśanti vātē||20||
+kuṣṭhaṁ śatāhvāṁ savacāṁ yavānāṁ cūrṇaṁ satailāmlamuśanti vātē||20||<br />
−takreNa yuktaM yavacUrNamuShNaM sakShAramartiM jaThare nihanyAt|
+takreNa yuktaM yavacUrNamuShNaM sakShAramartiM jaThare nihanyAt| <br />
−kuShThaM shatAhvAM savacAM yavAnAM cUrNaM satailAmlamushanti vAte||20||
+kuShThaM shatAhvAM savacAM yavAnAM cUrNaM satailAmlamushanti vAte||20|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 311:
Line 311:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−उभे शताह्वे मधुकं मधूकं बलां प्रियालं च कशेरुकं च|
+उभे शताह्वे मधुकं मधूकं बलां प्रियालं च कशेरुकं च| <br />
−घृतं विदारीं च सितोपलां च कुर्यात् प्रदेहं पवने सरक्ते||२१||
+घृतं विदारीं च सितोपलां च कुर्यात् प्रदेहं पवने सरक्ते||२१||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−ubhē śatāhvē madhukaṁ madhūkaṁ balāṁ priyālaṁ ca kaśērukaṁ ca|
+ubhē śatāhvē madhukaṁ madhūkaṁ balāṁ priyālaṁ ca kaśērukaṁ ca| <br />
−ghr̥taṁ vidārīṁ ca sitōpalāṁ ca kuryāt pradēhaṁ pavanē saraktē||21||
+ghr̥taṁ vidārīṁ ca sitōpalāṁ ca kuryāt pradēhaṁ pavanē saraktē||21|| <br />
−ubhe shatAhve madhukaM madhUkaM balAM priyAlaM ca kasherukaM ca|
+ubhe shatAhve madhukaM madhUkaM balAM priyAlaM ca kasherukaM ca| <br />
−ghRutaM vidArIM ca sitopalAM ca kuryAt pradehaM pavane sarakte||21||
+ghRutaM vidArIM ca sitopalAM ca kuryAt pradehaM pavane sarakte||21|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 327:
Line 327:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−रास्ना गुडूची मधुकं बले द्वे सजीवकं सर्षभकं पयश्च|
+रास्ना गुडूची मधुकं बले द्वे सजीवकं सर्षभकं पयश्च| <br />
−घृतं च सिद्धं मधुशेषयुक्तं रक्तानिलार्तिं प्रणुदेत् प्रदेहः||२२||
+घृतं च सिद्धं मधुशेषयुक्तं रक्तानिलार्तिं प्रणुदेत् प्रदेहः||२२||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−rāsnā guḍūcī madhukaṁ balē dvē sajīvakaṁ sarṣabhakaṁ payaśca|
+rāsnā guḍūcī madhukaṁ balē dvē sajīvakaṁ sarṣabhakaṁ payaśca| <br />
−ghr̥taṁ ca siddhaṁ madhuśēṣayuktaṁ raktānilārtiṁ praṇudēt pradēhaḥ||22||
+ghr̥taṁ ca siddhaṁ madhuśēṣayuktaṁ raktānilārtiṁ praṇudēt pradēhaḥ||22|| <br />
−rAsnA guDUcI madhukaM bale dve sajIvakaM sarShabhakaM payashca|
+rAsnA guDUcI madhukaM bale dve sajIvakaM sarShabhakaM payashca| <br />
−ghRutaM ca siddhaM madhusheShayuktaM raktAnilArtiM praNudet pradehaH||22||
+ghRutaM ca siddhaM madhusheShayuktaM raktAnilArtiM praNudet pradehaH||22|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 343:
Line 343:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−वाते सरक्ते सघृतं प्रदेहो गोधूमचूर्णं छगलीपयश्च|
+वाते सरक्ते सघृतं प्रदेहो गोधूमचूर्णं छगलीपयश्च| <br />
−नतोत्पलं चन्दनकुष्ठयुक्तं शिरोरुजायां सघृतं प्रदेहः||२३||
+नतोत्पलं चन्दनकुष्ठयुक्तं शिरोरुजायां सघृतं प्रदेहः||२३||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−vātē saraktē saghr̥taṁ pradēhō gōdhūmacūrṇaṁ chagalīpayaśca|
+vātē saraktē saghr̥taṁ pradēhō gōdhūmacūrṇaṁ chagalīpayaśca|<br />
−natōtpalaṁ candanakuṣṭhayuktaṁ śirōrujāyāṁ saghr̥taṁ pradēhaḥ||23||
+natōtpalaṁ candanakuṣṭhayuktaṁ śirōrujāyāṁ saghr̥taṁ pradēhaḥ||23|| <br />
−vAte sarakte saghRutaM pradeho godhUmacUrNaM chagalIpayashca|23|
+vAte sarakte saghRutaM pradeho godhUmacUrNaM chagalIpayashca|23| <br />
−natotpalaM candanakuShThayuktaM shirorujAyAM saghRutaM pradehaH||23||
+natotpalaM candanakuShThayuktaM shirorujAyAM saghRutaM pradehaH||23|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 359:
Line 359:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−प्रपौण्डरीकं सुरदारु कुष्ठं यष्ट्याह्वमेला कमलोत्पले च|
+प्रपौण्डरीकं सुरदारु कुष्ठं यष्ट्याह्वमेला कमलोत्पले च| <br />
−शिरोरुजायां सघृतः प्रदेहो लोहैरकापद्मकचोरकैश्च||२४||
+शिरोरुजायां सघृतः प्रदेहो लोहैरकापद्मकचोरकैश्च||२४||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−prapauṇḍarīkaṁ suradāru kuṣṭhaṁ yaṣṭyāhvamēlā kamalōtpalē ca|
+prapauṇḍarīkaṁ suradāru kuṣṭhaṁ yaṣṭyāhvamēlā kamalōtpalē ca| <br />
−śirōrujāyāṁ saghr̥taḥ pradēhō lōhairakāpadmakacōrakaiśca||24||
+śirōrujāyāṁ saghr̥taḥ pradēhō lōhairakāpadmakacōrakaiśca||24|| <br />
−prapauNDarIkaM suradAru kuShThaM yaShTyAhvamelA kamalotpale ca|
+prapauNDarIkaM suradAru kuShThaM yaShTyAhvamelA kamalotpale ca| <br />
−shirorujAyAM saghRutaH pradeho lohairakApadmakacorakaishca||24||
+shirorujAyAM saghRutaH pradeho lohairakApadmakacorakaishca||24|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 375:
Line 375:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−रास्ना हरिद्रे नलदं शताह्वे द्वे देवदारूणि सितोपला च|
+रास्ना हरिद्रे नलदं शताह्वे द्वे देवदारूणि सितोपला च| <br />
−जीवन्तिमूलं सघृतं सतैलमालेपनं पार्श्वरुजासु कोष्णम्||२५||
+जीवन्तिमूलं सघृतं सतैलमालेपनं पार्श्वरुजासु कोष्णम्||२५||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−rāsnā haridrē naladaṁ śatāhvē dvē dēvadārūṇi sitōpalā ca|
+rāsnā haridrē naladaṁ śatāhvē dvē dēvadārūṇi sitōpalā ca| <br />
−jīvantimūlaṁ saghr̥taṁ satailamālēpanaṁ pārśvarujāsu kōṣṇam||25||
+jīvantimūlaṁ saghr̥taṁ satailamālēpanaṁ pārśvarujāsu kōṣṇam||25||<br />
−rAsnA haridre naladaM shatAhve dve devadArUNi sitopalA ca|
+rAsnA haridre naladaM shatAhve dve devadArUNi sitopalA ca| <br />
−jIvantimUlaM saghRutaM satailamAlepanaM pArshvarujAsu koShNam||25||
+jIvantimUlaM saghRutaM satailamAlepanaM pArshvarujAsu koShNam||25|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 391:
Line 391:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−शैवालपद्मोत्पलवेत्रतुङ्गप्रपौण्डरीकाण्यमृणाललोध्रम्|
+शैवालपद्मोत्पलवेत्रतुङ्गप्रपौण्डरीकाण्यमृणाललोध्रम्| <br />
−प्रियङ्गुकालेयकचन्दनानि निर्वापणः स्यात् सघृतः प्रदेहः||२६||
+प्रियङ्गुकालेयकचन्दनानि निर्वापणः स्यात् सघृतः प्रदेहः||२६||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−śaivālapadmōtpalavētratuṅgaprapauṇḍarīkāṇyamr̥ṇālalōdhram|
+śaivālapadmōtpalavētratuṅgaprapauṇḍarīkāṇyamr̥ṇālalōdhram| <br />
−priyaṅgukālēyakacandanāni nirvāpaṇaḥ syāt saghr̥taḥ pradēhaḥ||26||
+priyaṅgukālēyakacandanāni nirvāpaṇaḥ syāt saghr̥taḥ pradēhaḥ||26|| <br />
−shaivAlapadmotpalavetratu~ggaprapauNDarIkANyamRuNAlalodhram|
+shaivAlapadmotpalavetratu~ggaprapauNDarIkANyamRuNAlalodhram| <br />
−priya~ggukAleyakacandanAni nirvApaNaH syAt saghRutaH pradehaH||26||
+priya~ggukAleyakacandanAni nirvApaNaH syAt saghRutaH pradehaH||26|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 407:
Line 407:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−सितालतावेतसपद्मकानि यष्ट्याह्वमैन्द्री नलिनानि दूर्वा|
+सितालतावेतसपद्मकानि यष्ट्याह्वमैन्द्री नलिनानि दूर्वा| <br />
−यवासमूलं कुशकाशयोश्च निर्वापणः स्याज्जलमेरका च||२७||
+यवासमूलं कुशकाशयोश्च निर्वापणः स्याज्जलमेरका च||२७||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−sitālatāvētasapadmakāni yaṣṭyāhvamaindrī nalināni dūrvā|
+sitālatāvētasapadmakāni yaṣṭyāhvamaindrī nalināni dūrvā| <br />
−yavāsamūlaṁ kuśakāśayōśca nirvāpaṇaḥ syājjalamērakā ca||27||
+yavāsamūlaṁ kuśakāśayōśca nirvāpaṇaḥ syājjalamērakā ca||27||<br />
−sitAlatAvetasapadmakAni yaShTyAhvamaindrI nalinAni dUrvA|
+sitAlatAvetasapadmakAni yaShTyAhvamaindrI nalinAni dUrvA| <br />
−yavAsamUlaM kushakAshayoshca nirvApaNaH syAjjalamerakA ca||27||
+yavAsamUlaM kushakAshayoshca nirvApaNaH syAjjalamerakA ca||27|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 423:
Line 423:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−शैलेयमेलागुरुणी सकुष्ठे चण्डा नतं त्वक् सुरदारु रास्ना|
+शैलेयमेलागुरुणी सकुष्ठे चण्डा नतं त्वक् सुरदारु रास्ना| <br />
−शीतं निहन्यादचिरात् प्रदेहो विषं शिरीषस्तु ससिन्धुवारः||२८||
+शीतं निहन्यादचिरात् प्रदेहो विषं शिरीषस्तु ससिन्धुवारः||२८||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−śailēyamēlāguruṇī sakuṣṭhē caṇḍā nataṁ tvak suradāru rāsnā|
+śailēyamēlāguruṇī sakuṣṭhē caṇḍā nataṁ tvak suradāru rāsnā| <br />
−śītaṁ nihanyādacirāt pradēhō viṣaṁ śirīṣastu sasindhuvāraḥ||28||
+śītaṁ nihanyādacirāt pradēhō viṣaṁ śirīṣastu sasindhuvāraḥ||28|| <br />
−shaileyamelAguruNI sakuShThe caNDA nataM tvak suradAru rAsnA|
+shaileyamelAguruNI sakuShThe caNDA nataM tvak suradAru rAsnA| <br />
−shItaM nihanyAdacirAt pradeho viShaM shirIShastu sasindhuvAraH||28||
+shItaM nihanyAdacirAt pradeho viShaM shirIShastu sasindhuvAraH||28|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 439:
Line 439:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−शिरीषलामज्जकहेमलोध्रैस्त्वग्दोषसंस्वेदहरः प्रघर्षः|
+शिरीषलामज्जकहेमलोध्रैस्त्वग्दोषसंस्वेदहरः प्रघर्षः| <br />
−पत्राम्बुलोध्राभयचन्दनानि शरीरदौर्गन्ध्यहरः प्रदेहः||२९||
+पत्राम्बुलोध्राभयचन्दनानि शरीरदौर्गन्ध्यहरः प्रदेहः||२९||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−śirīṣalāmajjakahēmalōdhraistvagdōṣasaṁsvēdaharaḥ pragharṣaḥ|
+śirīṣalāmajjakahēmalōdhraistvagdōṣasaṁsvēdaharaḥ pragharṣaḥ| <br />
−patrāmbulōdhrābhayacandanāni śarīradaurgandhyaharaḥ pradēhaḥ||29||
+patrāmbulōdhrābhayacandanāni śarīradaurgandhyaharaḥ pradēhaḥ||29||<br />
−shirIShalAmajjakahemalodhraistvagdoShasaMsvedaharaH pragharShaH|
+shirIShalAmajjakahemalodhraistvagdoShasaMsvedaharaH pragharShaH| <br />
−patrAmbulodhrAbhayacandanAni sharIradaurgandhyaharaH pradehaH||29||
+patrAmbulodhrAbhayacandanAni sharIradaurgandhyaharaH pradehaH||29|| <br />
</div></div>
</div></div>
Line 455:
Line 455:
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
<div class="mw-collapsible mw-collapsed">
−तत्र श्लोकः-
+तत्र श्लोकः- <br />
−इहात्रिजः सिद्धतमानुवाच द्वात्रिंशतं सिद्धमहर्षिपूज्यः|
+इहात्रिजः सिद्धतमानुवाच द्वात्रिंशतं सिद्धमहर्षिपूज्यः| <br />
−चूर्णप्रदेहान् विविधामयघ्नानारग्वधीये जगतो हितार्थम्||३०||
+चूर्णप्रदेहान् विविधामयघ्नानारग्वधीये जगतो हितार्थम्||३०||<br />
<div class="mw-collapsible-content">
<div class="mw-collapsible-content">
−tatra ślōkaḥ-
+tatra ślōkaḥ- <br />
−ihātrijaḥ siddhatamānuvāca dvātriṁśataṁ siddhamaharṣipūjyaḥ|
+ihātrijaḥ siddhatamānuvāca dvātriṁśataṁ siddhamaharṣipūjyaḥ| <br />
−cūrṇapradēhān vividhāmayaghnānāragvadhīyē jagatō hitārtham||30||
+cūrṇapradēhān vividhāmayaghnānāragvadhīyē jagatō hitārtham||30|| <br />
−tatra shlokaH-
+tatra shlokaH- <br />
−ihAtrijaH siddhatamAnuvAca dvAtriMshataM siddhamaharShipUjyaH|
+ihAtrijaH siddhatamAnuvAca dvAtriMshataM siddhamaharShipUjyaH| <br />
−cUrNapradehAn vividhAmayaghnAnAragvadhIye jagato hitArtham||30||
+cUrNapradehAn vividhAmayaghnAnAragvadhIye jagato hitArtham||30|| <br />
</div></div>
</div></div>