Line 427: |
Line 427: |
| Thus ends the treatment of ''udavarta''[26-31] | | Thus ends the treatment of ''udavarta''[26-31] |
| | | |
− | ==== Etiology, types, pathogenesis, signs and symptoms of mutrakrcchra (dysuria) ==== | + | ==== Etiology, types, pathogenesis, signs and symptoms of ''mutrakrchchra'' (dysuria) ==== |
| | | |
| व्यायामतीक्ष्णौषधरूक्षमद्यप्रसङ्गनित्यद्रुतपृष्ठयानात्| | | व्यायामतीक्ष्णौषधरूक्षमद्यप्रसङ्गनित्यद्रुतपृष्ठयानात्| |
| आनूपमत्स्याध्यशनादजीर्णात्स्युर्मूत्रकृच्छ्राणिनृणामिहाष्टौ||३२|| | | आनूपमत्स्याध्यशनादजीर्णात्स्युर्मूत्रकृच्छ्राणिनृणामिहाष्टौ||३२|| |
| + | |
| पृथङ्मलाःस्वैःकुपितानिदानैःसर्वेऽथवाकोपमुपेत्यबस्तौ| | | पृथङ्मलाःस्वैःकुपितानिदानैःसर्वेऽथवाकोपमुपेत्यबस्तौ| |
| मूत्रस्यमार्गंपरिपीडयन्तियदातदामूत्रयतीहकृच्छ्रात्||३३|| | | मूत्रस्यमार्गंपरिपीडयन्तियदातदामूत्रयतीहकृच्छ्रात्||३३|| |
| + | |
| तीव्रारुजोवङ्क्षणबस्तिमेढ्रेस्वल्पंमुहुर्मूत्रयतीहवातात्| | | तीव्रारुजोवङ्क्षणबस्तिमेढ्रेस्वल्पंमुहुर्मूत्रयतीहवातात्| |
| पीतंसरक्तंसरुजंसदाहंकृच्छ्रान्मुहुर्मूत्रयतीहपित्तात्||३४|| | | पीतंसरक्तंसरुजंसदाहंकृच्छ्रान्मुहुर्मूत्रयतीहपित्तात्||३४|| |
| + | |
| बस्तेःसलिङ्गस्यगुरुत्वशोथौमूत्रंसपिच्छंकफमूत्रकृच्छ्रे| | | बस्तेःसलिङ्गस्यगुरुत्वशोथौमूत्रंसपिच्छंकफमूत्रकृच्छ्रे| |
| सर्वाणिरूपाणितुसन्निपाताद्भवन्तितत्कृच्छ्रतमंहिकृच्छ्रम्||३५|| | | सर्वाणिरूपाणितुसन्निपाताद्भवन्तितत्कृच्छ्रतमंहिकृच्छ्रम्||३५|| |
| + | |
| vyāyāmatīkṣṇauṣadharūkṣamadyaprasaṅganityadrutapr̥ṣṭhayānāt| | | vyāyāmatīkṣṇauṣadharūkṣamadyaprasaṅganityadrutapr̥ṣṭhayānāt| |
| ānūpamatsyādhyaśanādajīrṇāt syurmūtrakr̥cchrāṇi nr̥ṇāmihāṣṭau||32|| | | ānūpamatsyādhyaśanādajīrṇāt syurmūtrakr̥cchrāṇi nr̥ṇāmihāṣṭau||32|| |
| + | |
| pr̥thaṅmalāḥ svaiḥ kupitā nidānaiḥ sarvē'thavā kōpamupētya bastau| | | pr̥thaṅmalāḥ svaiḥ kupitā nidānaiḥ sarvē'thavā kōpamupētya bastau| |
| mūtrasya mārgaṁ paripīḍayanti yadā tadā mūtrayatīha kr̥cchrāt||33|| | | mūtrasya mārgaṁ paripīḍayanti yadā tadā mūtrayatīha kr̥cchrāt||33|| |
| + | |
| tīvrā rujō vaṅkṣaṇabastimēḍhrē svalpaṁ muhurmūtrayatīha vātāt| | | tīvrā rujō vaṅkṣaṇabastimēḍhrē svalpaṁ muhurmūtrayatīha vātāt| |
| pītaṁ saraktaṁ sarujaṁ sadāhaṁ kr̥cchrānmuhurmūtrayatīha pittāt||34|| | | pītaṁ saraktaṁ sarujaṁ sadāhaṁ kr̥cchrānmuhurmūtrayatīha pittāt||34|| |
| + | |
| bastēḥ saliṅgasya gurutvaśōthau mūtraṁ sapicchaṁ kaphamūtrakr̥cchrē| | | bastēḥ saliṅgasya gurutvaśōthau mūtraṁ sapicchaṁ kaphamūtrakr̥cchrē| |
| sarvāṇi rūpāṇi tu sannipātādbhavanti tat kr̥cchratamaṁ hi kr̥cchram||35|| | | sarvāṇi rūpāṇi tu sannipātādbhavanti tat kr̥cchratamaṁ hi kr̥cchram||35|| |
| + | |
| vyAyAmatIkShNauShadharUkShamadyaprasa~gganityadrutapRuShThayAnAt | | | vyAyAmatIkShNauShadharUkShamadyaprasa~gganityadrutapRuShThayAnAt | |
| AnUpamatsyAdhyashanAdajIrNAt syurmUtrakRucchrANi nRuNAmihAShTau ||32|| | | AnUpamatsyAdhyashanAdajIrNAt syurmUtrakRucchrANi nRuNAmihAShTau ||32|| |
| + | |
| pRutha~gmalAH svaiH kupitA nidAnaiH sarve~athavA kopamupetya bastau | | | pRutha~gmalAH svaiH kupitA nidAnaiH sarve~athavA kopamupetya bastau | |
| mUtrasya mArgaM paripIDayanti yadA tadA mUtrayatIha kRucchrAt ||33|| | | mUtrasya mArgaM paripIDayanti yadA tadA mUtrayatIha kRucchrAt ||33|| |
| + | |
| tIvrA rujo va~gkShaNabastimeDhre svalpaM muhurmUtrayatIha vAtAt | | | tIvrA rujo va~gkShaNabastimeDhre svalpaM muhurmUtrayatIha vAtAt | |
| pItaM saraktaM sarujaM sadAhaM kRucchrAnmuhurmUtrayatIha pittAt ||34|| | | pItaM saraktaM sarujaM sadAhaM kRucchrAnmuhurmUtrayatIha pittAt ||34|| |
| + | |
| basteH sali~ggasya gurutvashothau mUtraM sapicchaM kaphamUtrakRucchre | | | basteH sali~ggasya gurutvashothau mUtraM sapicchaM kaphamUtrakRucchre | |
| sarvANi rUpANi tu sannipAtAdbhavanti tat kRucchratamaM hi kRucchram ||35|| | | sarvANi rUpANi tu sannipAtAdbhavanti tat kRucchratamaM hi kRucchram ||35|| |
− | Etiology of dysuria: | + | |
− | Excessive physical exertion, intake of drugs having tikshna (sharp) quality and ununctous food intake, habitual intake of alcohol, riding on a fast-moving vehicle, overeating meat of marshy animals and fish, Intake of food before the previous meal is digested and chronic indigestion leads to eight type of mutrakrcchra (dysuria). [32] | + | ===== Etiology of dysuria ===== |
| + | |
| + | Excessive physical exertion, intake of drugs having ''tikshna'' (sharp) quality and ununctous food intake, habitual intake of alcohol, riding on a fast-moving vehicle, overeating meat of marshy animals and fish, Intake of food before the previous meal is digested and chronic indigestion leads to eight type of ''mutrakricchra'' (dysuria). [32] |
| | | |
| Pathogenesis: | | Pathogenesis: |