Line 307: |
Line 307: |
| Therefore, above mentioned persons should not be treated with virechana-karma. [12] | | Therefore, above mentioned persons should not be treated with virechana-karma. [12] |
| | | |
− | ==== Indications of virechana-karma === | + | ==== Indications of ''virechana karma'' ==== |
| + | |
| शेषास्तु विरेच्याः; विशेषतस्तुकुष्ठज्वरमेहोर्ध्वरक्तपित्तभगन्दरोदरार्शोब्रध्नप्लीहगुल्मार्बुदगलगण्डग्रन्थिविसूचिकालसकमूत्राघातक्रिमिकोष्ठविसर्प-पाण्डुरोगशिरःपार्श्वशूलोदावर्तनेत्रास्यदाहहृद्रोगव्यङ्गनीलिकानेत्रनासिकास्यस्रवणहलीमकश्वासकासकामला-पच्यपस्मारोन्मादवातरक्तयोनिरेतोदोषतैमिर्यारोचकाविपाकच्छर्दिश्वयथूदरविस्फोटकादयः पित्तव्याधयो विशेषेणमहारोगाध्यायोक्ताश्च; एतेषु हि विरेचनं प्रधानतममित्युक्तमग्न्युपशमेऽग्निगृहवत्||१३|| | | शेषास्तु विरेच्याः; विशेषतस्तुकुष्ठज्वरमेहोर्ध्वरक्तपित्तभगन्दरोदरार्शोब्रध्नप्लीहगुल्मार्बुदगलगण्डग्रन्थिविसूचिकालसकमूत्राघातक्रिमिकोष्ठविसर्प-पाण्डुरोगशिरःपार्श्वशूलोदावर्तनेत्रास्यदाहहृद्रोगव्यङ्गनीलिकानेत्रनासिकास्यस्रवणहलीमकश्वासकासकामला-पच्यपस्मारोन्मादवातरक्तयोनिरेतोदोषतैमिर्यारोचकाविपाकच्छर्दिश्वयथूदरविस्फोटकादयः पित्तव्याधयो विशेषेणमहारोगाध्यायोक्ताश्च; एतेषु हि विरेचनं प्रधानतममित्युक्तमग्न्युपशमेऽग्निगृहवत्||१३|| |
| | | |
Line 368: |
Line 369: |
| | | |
| For the above-mentioned diseases, virechana-karma is the foremost therapy. As the extinguisher of fire normalizes a house on fire, similarly virechana-karma cures the diseases by eliminating aggravated pitta. [13] | | For the above-mentioned diseases, virechana-karma is the foremost therapy. As the extinguisher of fire normalizes a house on fire, similarly virechana-karma cures the diseases by eliminating aggravated pitta. [13] |
− | Contra-indications of asthāpana-basti | + | |
| + | ==== Contra-indications of asthāpana-basti ==== |
| + | |
| अनास्थाप्यास्तुअजीर्ण्यतिस्निग्धपीतस्नेहोत्क्लिष्टदोषाल्पाग्नियानक्लान्तातिदुर्बलक्षुत्तृष्णाश्रमार्तातिकृशभुक्तभक्तपीतोदकवमितविरिक्तकृतनस्तःकर्मकुद्धभीतमत्तमूर्च्छितप्रसक्तच्छर्दिनिष्ठीविकाश्वासकासहिक्काबद्धच्छिद्रोदकोदराध्मानालसकविसूचिकामप्रजातामातिसार-मधुमेहकुष्ठार्ताः||१४|| | | अनास्थाप्यास्तुअजीर्ण्यतिस्निग्धपीतस्नेहोत्क्लिष्टदोषाल्पाग्नियानक्लान्तातिदुर्बलक्षुत्तृष्णाश्रमार्तातिकृशभुक्तभक्तपीतोदकवमितविरिक्तकृतनस्तःकर्मकुद्धभीतमत्तमूर्च्छितप्रसक्तच्छर्दिनिष्ठीविकाश्वासकासहिक्काबद्धच्छिद्रोदकोदराध्मानालसकविसूचिकामप्रजातामातिसार-मधुमेहकुष्ठार्ताः||१४|| |
| anāsthāpyāstuajīrṇyatisnigdhapītasnēhōtkliṣṭadōṣālpāgniyānaklāntātidurbalakṣuttr̥ṣṇāśramārtātikr̥śabhuktabhaktapītōdakavamitaviriktakr̥tanastaḥkarmakuddhabhītamattamūrcchitaprasaktacchardiniṣṭhīvikāśvāsakāsahikkābaddhacchidrōdakōdarādhmānālasakavisūcikāmaprajātāmātisāra-madhumēhakuṣṭhārtāḥ||14|| | | anāsthāpyāstuajīrṇyatisnigdhapītasnēhōtkliṣṭadōṣālpāgniyānaklāntātidurbalakṣuttr̥ṣṇāśramārtātikr̥śabhuktabhaktapītōdakavamitaviriktakr̥tanastaḥkarmakuddhabhītamattamūrcchitaprasaktacchardiniṣṭhīvikāśvāsakāsahikkābaddhacchidrōdakōdarādhmānālasakavisūcikāmaprajātāmātisāra-madhumēhakuṣṭhārtāḥ||14|| |