9,091
edits
Changes
→Dwansaka and Vikshaya diseases due to madatyaya
विच्छिन्नमद्यः सहसा योऽतिमद्यं निषेवते |
विच्छिन्नमद्यः सहसा योऽतिमद्यं निषेवते |
ध्वंसको [१] विक्षयश्चैव रोगस्तस्योपजायते ||१९९||
ध्वंसको [१] विक्षयश्चैव रोगस्तस्योपजायते ||१९९||
व्याध्युपक्षीणदेहस्य दुश्चिकित्स्यतमौ हि तौ |
व्याध्युपक्षीणदेहस्य दुश्चिकित्स्यतमौ हि तौ |
तयोर्लिङ्गं चिकित्सा च यथावदुपदेक्ष्यते ||२००||
तयोर्लिङ्गं चिकित्सा च यथावदुपदेक्ष्यते ||२००||
श्लेष्मप्रसेकः कण्ठास्यशोषः शब्दासहिष्णुता |
श्लेष्मप्रसेकः कण्ठास्यशोषः शब्दासहिष्णुता |
तन्द्रानिद्रातियोगश्च ज्ञेयं ध्वंसकलक्षणम् ||२०१||
तन्द्रानिद्रातियोगश्च ज्ञेयं ध्वंसकलक्षणम् ||२०१||
हृत्कण्ठरोगः सम्मोहश्छर्दिरङ्गरुजा ज्वरः |
हृत्कण्ठरोगः सम्मोहश्छर्दिरङ्गरुजा ज्वरः |
तृष्णा कासः शिरःशूलमेतद्विक्षयलक्षणम् ||२०२||
तृष्णा कासः शिरःशूलमेतद्विक्षयलक्षणम् ||२०२||
तयोः कर्म तदेवेष्टं वातिके यन्मदात्यये |
तयोः कर्म तदेवेष्टं वातिके यन्मदात्यये |
बस्तयः सर्पिषः पानं प्रयोगः क्षीरसर्पिषोः |
बस्तयः सर्पिषः पानं प्रयोगः क्षीरसर्पिषोः |
अभ्यङ्गोद्वर्तनस्नानान्यन्नपानं च वातनुत् ||२०४||
अभ्यङ्गोद्वर्तनस्नानान्यन्नपानं च वातनुत् ||२०४||
ध्वंसको विक्षयश्चैव कर्मणाऽनेन शाम्यति |
ध्वंसको विक्षयश्चैव कर्मणाऽनेन शाम्यति |
युक्तमद्यस्य मद्योत्थो न व्याधिरुपजायते ||२०५||
युक्तमद्यस्य मद्योत्थो न व्याधिरुपजायते ||२०५||
vicchinnamadyaḥ sahasā yō'timadyaṁ niṣēvatē|
vicchinnamadyaḥ sahasā yō'timadyaṁ niṣēvatē|
dhvaṁsakō [1] vikṣayaścaiva rōgastasyōpajāyatē||199||
dhvaṁsakō [1] vikṣayaścaiva rōgastasyōpajāyatē||199||
vyādhyupakṣīṇadēhasya duścikitsyatamau hi tau|
vyādhyupakṣīṇadēhasya duścikitsyatamau hi tau|
tayōrliṅgaṁ cikitsā ca yathāvadupadēkṣyatē||200||
tayōrliṅgaṁ cikitsā ca yathāvadupadēkṣyatē||200||
ślēṣmaprasēkaḥ kaṇṭhāsyaśōṣaḥ śabdāsahiṣṇutā|
ślēṣmaprasēkaḥ kaṇṭhāsyaśōṣaḥ śabdāsahiṣṇutā|
tandrānidrātiyōgaśca jñēyaṁ dhvaṁsakalakṣaṇam||201||
tandrānidrātiyōgaśca jñēyaṁ dhvaṁsakalakṣaṇam||201||
hr̥tkaṇṭharōgaḥ sammōhaśchardiraṅgarujā jvaraḥ|
hr̥tkaṇṭharōgaḥ sammōhaśchardiraṅgarujā jvaraḥ|
tr̥ṣṇā kāsaḥ śiraḥśūlamētadvikṣayalakṣaṇam||202||
tr̥ṣṇā kāsaḥ śiraḥśūlamētadvikṣayalakṣaṇam||202||
tayōḥ karma tadēvēṣṭaṁ vātikē yanmadātyayē|
tayōḥ karma tadēvēṣṭaṁ vātikē yanmadātyayē|
tau hi prakṣīṇadēhasya jāyētē durbalasya vai||203||
tau hi prakṣīṇadēhasya jāyētē durbalasya vai||203||
bastayaḥ sarpiṣaḥ pānaṁ prayōgaḥ kṣīrasarpiṣōḥ|
bastayaḥ sarpiṣaḥ pānaṁ prayōgaḥ kṣīrasarpiṣōḥ|
abhyaṅgōdvartanasnānānyannapānaṁ ca vātanut||204||
abhyaṅgōdvartanasnānānyannapānaṁ ca vātanut||204||
dhvaṁsakō vikṣayaścaiva karmaṇā'nēna śāmyati|
dhvaṁsakō vikṣayaścaiva karmaṇā'nēna śāmyati|
yuktamadyasya madyōtthō na vyādhirupajāyatē||205||
yuktamadyasya madyōtthō na vyādhirupajāyatē||205||
vicchinnamadyaH sahasA yo~atimadyaM niShevate |
vicchinnamadyaH sahasA yo~atimadyaM niShevate |
dhvaMsako [1] vikShayashcaiva rogastasyopajAyate ||199||
dhvaMsako [1] vikShayashcaiva rogastasyopajAyate ||199||
vyAdhyupakShINadehasya dushcikitsyatamau hi tau |
vyAdhyupakShINadehasya dushcikitsyatamau hi tau |
tayorli~ggaM cikitsA ca yathAvadupadekShyate ||200||
tayorli~ggaM cikitsA ca yathAvadupadekShyate ||200||
shleShmaprasekaH kaNThAsyashoShaH shabdAsahiShNutA |
shleShmaprasekaH kaNThAsyashoShaH shabdAsahiShNutA |
tandrAnidrAtiyogashca j~jeyaM dhvaMsakalakShaNam ||201||
tandrAnidrAtiyogashca j~jeyaM dhvaMsakalakShaNam ||201||
hRutkaNTharogaH sammohashchardira~ggarujA jvaraH |
hRutkaNTharogaH sammohashchardira~ggarujA jvaraH |
tRuShNA kAsaH shiraHshUlametadvikShayalakShaNam ||202||
tRuShNA kAsaH shiraHshUlametadvikShayalakShaNam ||202||
tayoH karma tadeveShTaM vAtike yanmadAtyaye |
tayoH karma tadeveShTaM vAtike yanmadAtyaye |
tau hi prakShINadehasya jAyete durbalasya vai ||203||
tau hi prakShINadehasya jAyete durbalasya vai ||203||
bastayaH sarpiShaH pAnaM prayogaH kShIrasarpiShoH |
bastayaH sarpiShaH pAnaM prayogaH kShIrasarpiShoH |
abhya~ggodvartanasnAnAnyannapAnaM ca vAtanut ||204||
abhya~ggodvartanasnAnAnyannapAnaM ca vAtanut ||204||
dhvaMsako vikShayashcaiva karmaNA~anena shAmyati |
dhvaMsako vikShayashcaiva karmaNA~anena shAmyati |
yuktamadyasya madyottho na vyAdhirupajAyate ||205||
yuktamadyasya madyottho na vyAdhirupajAyate ||205||