9,091
edits
Changes
→Cause of alterations in jwara episodes
अधिशेते यथा भूमिं बीजं काले च रोहति|
अधिशेते यथा भूमिं बीजं काले च रोहति|
अधिशेते तथा धातुं दोषः काले च कुप्यति||६८||
अधिशेते तथा धातुं दोषः काले च कुप्यति||६८||
स वृद्धिं बलकालं च प्राप्य दोषस्तृतीयकम्|
स वृद्धिं बलकालं च प्राप्य दोषस्तृतीयकम्|
चतुर्थकं च कुरुते प्रत्यनीकबलक्षयात्||६९||
चतुर्थकं च कुरुते प्रत्यनीकबलक्षयात्||६९||
कृत्वा वेगं गतबलाः स्वे स्वे स्थाने व्यवस्थिताः|
कृत्वा वेगं गतबलाः स्वे स्वे स्थाने व्यवस्थिताः|
पुनर्विवृद्धाः स्वे काले ज्वरयन्ति नरं मलाः||७०||
पुनर्विवृद्धाः स्वे काले ज्वरयन्ति नरं मलाः||७०||
कफपित्तात्त्रिकग्राही पृष्ठाद्वातकफात्मकः|
कफपित्तात्त्रिकग्राही पृष्ठाद्वातकफात्मकः|
वातपित्ताच्छिरोग्राही त्रिविधः स्यात्तृतीयकः||७१||
वातपित्ताच्छिरोग्राही त्रिविधः स्यात्तृतीयकः||७१||
चतुर्थको दर्शयति प्रभावं द्विविधं ज्वरः|
चतुर्थको दर्शयति प्रभावं द्विविधं ज्वरः|
जङ्घाभ्यां श्लैष्मिकः पूर्वं शिरस्तोऽनिलसम्भवः||७२||
जङ्घाभ्यां श्लैष्मिकः पूर्वं शिरस्तोऽनिलसम्भवः||७२||
adhiśētē yathā bhūmiṁ bījaṁ kālē ca rōhati|
adhiśētē yathā bhūmiṁ bījaṁ kālē ca rōhati|
adhiśētē tathā dhātuṁ dōṣaḥ kālē ca kupyati||68||
adhiśētē tathā dhātuṁ dōṣaḥ kālē ca kupyati||68||
sa vr̥ddhiṁ balakālaṁ ca prāpya dōṣastr̥tīyakam|
sa vr̥ddhiṁ balakālaṁ ca prāpya dōṣastr̥tīyakam|
caturthakaṁ ca kurutē pratyanīkabalakṣayāt||69||
caturthakaṁ ca kurutē pratyanīkabalakṣayāt||69||
kr̥tvā vēgaṁ gatabalāḥ svē svē sthānē vyavasthitāḥ|
kr̥tvā vēgaṁ gatabalāḥ svē svē sthānē vyavasthitāḥ|
punarvivr̥ddhāḥ svē kālē jwarayanti naraṁ malāḥ||70||
punarvivr̥ddhāḥ svē kālē jwarayanti naraṁ malāḥ||70||
kaphapittāttrikagrāhī pr̥ṣṭhādvātakaphātmakaḥ|
kaphapittāttrikagrāhī pr̥ṣṭhādvātakaphātmakaḥ|
vātapittācchirōgrāhī trividhaḥ syāttr̥tīyakaḥ||71||
vātapittācchirōgrāhī trividhaḥ syāttr̥tīyakaḥ||71||
caturthakō darśayati prabhāvaṁ dvividhaṁ jwaraḥ|
caturthakō darśayati prabhāvaṁ dvividhaṁ jwaraḥ|
jaṅghābhyāṁ ślaiṣmikaḥ pūrvaṁ śirastō'nilasambhavaḥ||72||
jaṅghābhyāṁ ślaiṣmikaḥ pūrvaṁ śirastō'nilasambhavaḥ||72||
adhishete yathA bhUmiM bIjaM kAle ca rohati|
adhishete yathA bhUmiM bIjaM kAle ca rohati|
adhishete tathA dhAtuM doShaH kAle ca kupyati||68||
adhishete tathA dhAtuM doShaH kAle ca kupyati||68||
sa vRuddhiM balakAlaM ca prApya doShastRutIyakam|
sa vRuddhiM balakAlaM ca prApya doShastRutIyakam|
caturthakaM ca kurute pratyanIkabalakShayAt||69||
caturthakaM ca kurute pratyanIkabalakShayAt||69||
kRutvA vegaM gatabalAH sve sve sthAne vyavasthitAH|
kRutvA vegaM gatabalAH sve sve sthAne vyavasthitAH|
punarvivRuddhAH sve kAle jwarayanti naraM malAH||70||
punarvivRuddhAH sve kAle jwarayanti naraM malAH||70||
kaphapittAttrikagrAhI pRuShThAdvAtakaphAtmakaH|
kaphapittAttrikagrAhI pRuShThAdvAtakaphAtmakaH|
vAtapittAcchirogrAhI trividhaH syAttRutIyakaH||71||
vAtapittAcchirogrAhI trividhaH syAttRutIyakaH||71||
caturthako darshayati prabhAvaM dvividhaM jwaraH|
caturthako darshayati prabhAvaM dvividhaM jwaraH|
ja~gghAbhyAM shlaiShmikaH pUrvaM shirasto~anilasambhavaH||72||
ja~gghAbhyAM shlaiShmikaH pUrvaM shirasto~anilasambhavaH||72||
विषमज्वर एवान्यश्चतुर्थकविपर्ययः|
विषमज्वर एवान्यश्चतुर्थकविपर्ययः|
त्रिविधो धातुरेकैको द्विधातुस्थः करोति यम्||७३||
त्रिविधो धातुरेकैको द्विधातुस्थः करोति यम्||७३||
viṣamajwara ēvānyaścaturthakaviparyayaḥ|
viṣamajwara ēvānyaścaturthakaviparyayaḥ|
trividhō dhāturēkaikō dvidhātusthaḥ karōti yam||73||
trividhō dhāturēkaikō dvidhātusthaḥ karōti yam||73||
viShamajwara evAnyashcaturthakaviparyayaH|
viShamajwara evAnyashcaturthakaviparyayaH|
trividho dhAturekaiko dvidhAtusthaH karoti yam||73||
trividho dhAturekaiko dvidhAtusthaH karoti yam||73||
प्रायशः सन्निपातेन दृष्टः पञ्चविधो ज्वरः|
प्रायशः सन्निपातेन दृष्टः पञ्चविधो ज्वरः|
सन्निपाते तु यो भूयान् स दोषः परिकीर्तितः||७४||
सन्निपाते तु यो भूयान् स दोषः परिकीर्तितः||७४||
prāyaśaḥ sannipātēna dr̥ṣṭaḥ pañcavidhō jwaraḥ|
prāyaśaḥ sannipātēna dr̥ṣṭaḥ pañcavidhō jwaraḥ|
sannipātē tu yō bhūyān sa dōṣaḥ parikīrtitaḥ||74||
sannipātē tu yō bhūyān sa dōṣaḥ parikīrtitaḥ||74||
prAyashaH sannipAtena dRuShTaH pa~jcavidho jwaraH|
prAyashaH sannipAtena dRuShTaH pa~jcavidho jwaraH|
sannipAte tu yo bhUyAn sa doShaH parikIrtitaH||74||
sannipAte tu yo bhUyAn sa doShaH parikIrtitaH||74||