Difference between revisions of "Talk:Trivrut"
JigarTanna (talk | contribs) (Created page with "Operculina turpethum (L.) S. MANSO {{Infobox |title = Trivrut |label1 = Section/Chapter |data1 = Herb database/Trivrut |label2 = Botanical name(s) |data2 = Operculinaturpethu...") |
Dridhabala (talk | contribs) |
||
| Line 25: | Line 25: | ||
Indian Jalap, Turpeth, St.Thomas lidpod | Indian Jalap, Turpeth, St.Thomas lidpod | ||
| − | ==Therapeutic uses | + | ==Therapeutic uses== |
| − | Malabandha (constipation), gulma, udararoga (Generalized enlargement of Abdomen), jwara(fever), pandu(anemia), pleeha, vrana(wound), krumi(worm), kustha(skin disease), kandu(itching) | + | Malabandha (constipation), gulma, udararoga (Generalized enlargement of Abdomen), jwara(fever), pandu(anemia), pleeha, vrana(wound), krumi(worm), kustha(skin disease), kandu(itching)<ref>Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96.</ref> |
==Other Varieties/ Other botanical names== | ==Other Varieties/ Other botanical names== | ||
Merremia turpethum (L.) Shah & Bhatt. | Merremia turpethum (L.) Shah & Bhatt. | ||
| − | ==Bhavprakasa nighantu<ref>Prof. K.C.Chunekar, Bhavprakasha Nighantu, Reprint.2015, Chaukhambha vishvabharti, Guduchyadi Varga, p.384.</ref> | + | ==Bhavprakasa nighantu== |
| + | Mentioned 2 types<ref>Prof. K.C.Chunekar, Bhavprakasha Nighantu, Reprint.2015, Chaukhambha vishvabharti, Guduchyadi Varga, p.384.</ref> | ||
# Sweta trivrut | # Sweta trivrut | ||
# Syama trivrut | # Syama trivrut | ||
| − | ==Raja nighantu<ref>Dr. Indradev Tripathi, Raj Nighantu of Pandit Narahari, ed.2006, Chaukhambha Krishnadas academy, Varanasi; Pippalyadi Varga, Verse no. 168-169, p.169.</ref> | + | ==Raja nighantu== |
| + | Mentioned 2 types<ref>Dr. Indradev Tripathi, Raj Nighantu of Pandit Narahari, ed.2006, Chaukhambha Krishnadas academy, Varanasi; Pippalyadi Varga, Verse no. 168-169, p.169.</ref> | ||
# Trivrut | # Trivrut | ||
# Rakta trivrut | # Rakta trivrut | ||
| − | ==Dhanwantari Nighantu<ref>Acharya Priyavat Sharma, Dhanwantari Nighantu, ed.2008, Chaukhambha Orientalia; Varanasi; Guduchyadi Varga, Verse no. 236-237, p.59.</ref> | + | ==Dhanwantari Nighantu== |
| + | Mentioned 2 types<ref>Acharya Priyavat Sharma, Dhanwantari Nighantu, ed.2008, Chaukhambha Orientalia; Varanasi; Guduchyadi Varga, Verse no. 236-237, p.59.</ref> | ||
# Shyama Trivrut | # Shyama Trivrut | ||
# Shukla Bhandi | # Shukla Bhandi | ||
| − | ==Kaiyadeva Nighantu<ref>Prof. Priyavat Sharma, Kaiyadeva Nighantu, Reprint. 2009, Chaukhambha Orientalia, Oshadhi Varga – 298, verse no. 1015 - 1019, p. 187-188.</ref> | + | ==Kaiyadeva Nighantu== |
| + | Mentioned 2 types<ref>Prof. Priyavat Sharma, Kaiyadeva Nighantu, Reprint. 2009, Chaukhambha Orientalia, Oshadhi Varga – 298, verse no. 1015 - 1019, p. 187-188.</ref> | ||
# Trivrut | # Trivrut | ||
# Shyama | # Shyama | ||
| Line 50: | Line 54: | ||
Trivrut, Tribhandi (trivrut has got triangular stem), Shyama, Kutarana, Sarvanubhuti (useful in many disorder), Suvaha, Shyama, Triputa(stem of trivrut is triangular), Sarala(safe purgative), Nishoth | Trivrut, Tribhandi (trivrut has got triangular stem), Shyama, Kutarana, Sarvanubhuti (useful in many disorder), Suvaha, Shyama, Triputa(stem of trivrut is triangular), Sarala(safe purgative), Nishoth | ||
| − | ==Synonyms in Bhavaprakasha Nighantu | + | ==Synonyms in Bhavaprakasha Nighantu== |
Shveta Trivrut – Tribhandi, Trivruta, Triputa, Sarvanubhuti, Sarala, Nishotri, Rechani | Shveta Trivrut – Tribhandi, Trivruta, Triputa, Sarvanubhuti, Sarala, Nishotri, Rechani | ||
| − | Shyama Trivrut – Shyama, Trivrut, Ardha chandra, Palindi, Sushenika, Masuravidala, Kali, Kaishika, Kalameshika | + | Shyama Trivrut – Shyama, Trivrut, Ardha chandra, Palindi, Sushenika, Masuravidala, Kali, Kaishika, Kalameshika<ref>Prof. K.C.Chunekar, Bhavprakasha Nighantu, Reprint.2015, Chaukhambha vishvabharti, Guduchyadi Varga, p.383, 385.</ref> |
== Ayurvedic pharmacological properties == | == Ayurvedic pharmacological properties == | ||
| Line 93: | Line 97: | ||
|4 | |4 | ||
|Cha.Sa.[[Sutra Sthana]] 4/9(25) | |Cha.Sa.[[Sutra Sthana]] 4/9(25) | ||
| − | |Asthapanopag (helping corrective enema) | + | |Asthapanopag (helping corrective enema) mahakashaya |
|- | |- | ||
|5 | |5 | ||
| Line 131: | Line 135: | ||
|16 | |16 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 3/231 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 3/231 | ||
| − | |Used for virechana karma with madhu-sarpi | + | |Used for virechana karma with madhu-sarpi |
|- | |- | ||
|17 | |17 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 3/299 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 3/299 | ||
| − | |Used in Vishama jwara(fever) | + | |Used in Vishama jwara(fever) |
|- | |- | ||
|18 | |18 | ||
| Line 263: | Line 267: | ||
|49 | |49 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/85 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/85 | ||
| − | |As a virechan dravya in pittaja kasa | + | |As a virechan dravya in pittaja kasa |
|- | |- | ||
|50 | |50 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/121 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/121 | ||
| − | |As a yoga dravya | + | |As a yoga dravya |
|- | |- | ||
|51 | |51 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/151 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 18/151 | ||
| − | |As a mrudu sodhana dravya | + | |As a mrudu sodhana dravya |
|- | |- | ||
|52 | |52 | ||
| Line 279: | Line 283: | ||
|53 | |53 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/64 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/64 | ||
| − | |For virechana, give along with ghrita/ paya/ ushnodaka | + | |For virechana, give along with ghrita/ paya/ ushnodaka |
|- | |- | ||
|54 | |54 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/66 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/66 | ||
| − | |For subsiding visarpa and jvara, give ghrita and trivruta churna along with triphala kwatha for virechana | + | |For subsiding visarpa and jvara, give ghrita and trivruta churna along with triphala kwatha for virechana |
|- | |- | ||
|55 | |55 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/67 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 21/67 | ||
| − | |In guru koshthi patient, give along with Amalaki rasa for virechana | + | |In guru koshthi patient, give along with Amalaki rasa for virechana |
|- | |- | ||
|56 | |56 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 23/203 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 23/203 | ||
| − | |As an ingredient of Karnika nashaka yoga | + | |As an ingredient of Karnika nashaka yoga |
|- | |- | ||
|57 | |57 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 23/241 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 23/241 | ||
| − | |As an ingredient of Nagadantyadi ghrita | + | |As an ingredient of Nagadantyadi ghrita |
|- | |- | ||
|58 | |58 | ||
| Line 307: | Line 311: | ||
|60 | |60 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 26/14 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 26/14 | ||
| − | |Used in udavarta for pradhamana | + | |Used in udavarta for pradhamana |
|- | |- | ||
|61 | |61 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 26/98 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 26/98 | ||
| − | |As an ingredient of Udumbaravleha | + | |As an ingredient of Udumbaravleha |
|- | |- | ||
|62 | |62 | ||
|Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 30/110 | |Cha.Sa.[[Chikitsa Sthana]] 30/110 | ||
| − | |Used in the treatment of Udavarta, Vatala, Mahayoni & Strasta | + | |Used in the treatment of Udavarta, Vatala, Mahayoni & Strasta |
|- | |- | ||
|63 | |63 | ||
| Line 323: | Line 327: | ||
|} | |} | ||
| − | ==Dose<ref>Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96</ref> | + | ==Dose== |
| − | + | * 1-3 gm of the drug in powder form<ref>Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96</ref> | |
| − | ==Important formulations<ref>Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96</ref> | + | ==Important formulations== |
| + | As per A.P.I.<ref>Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96</ref> | ||
* Hrudyavirechana leha | * Hrudyavirechana leha | ||
* Ashwagandharishta | * Ashwagandharishta | ||
Latest revision as of 08:30, 18 August 2025
Operculina turpethum (L.) S. MANSO
| Section/Chapter | Herb database/Trivrut |
|---|---|
| Botanical name(s) | Operculinaturpethum (L.) S. MANSO |
| Family | Convolvulaceae |
| Availability | Available |
| Contributors | -- |
| Year of publication | 2024 |
| Publisher | Charak Samhita Research, Training and Skill Development Centre |
| DOI | Awaited |
English name
Indian Jalap, Turpeth, St.Thomas lidpod
Therapeutic uses
Malabandha (constipation), gulma, udararoga (Generalized enlargement of Abdomen), jwara(fever), pandu(anemia), pleeha, vrana(wound), krumi(worm), kustha(skin disease), kandu(itching)[1]
Other Varieties/ Other botanical names
Merremia turpethum (L.) Shah & Bhatt.
Bhavprakasa nighantu
Mentioned 2 types[2]
- Sweta trivrut
- Syama trivrut
Raja nighantu
Mentioned 2 types[3]
- Trivrut
- Rakta trivrut
Dhanwantari Nighantu
Mentioned 2 types[4]
- Shyama Trivrut
- Shukla Bhandi
Kaiyadeva Nighantu
Mentioned 2 types[5]
- Trivrut
- Shyama
Synonyms in Charak Samhita
Trivrut, Tribhandi (trivrut has got triangular stem), Shyama, Kutarana, Sarvanubhuti (useful in many disorder), Suvaha, Shyama, Triputa(stem of trivrut is triangular), Sarala(safe purgative), Nishoth
Synonyms in Bhavaprakasha Nighantu
Shveta Trivrut – Tribhandi, Trivruta, Triputa, Sarvanubhuti, Sarala, Nishotri, Rechani Shyama Trivrut – Shyama, Trivrut, Ardha chandra, Palindi, Sushenika, Masuravidala, Kali, Kaishika, Kalameshika[6]
Ayurvedic pharmacological properties
| Sr.no. | Pharmacological criteria | Properties |
|---|---|---|
| 1 | Taste (rasa) | Bitter (tikta), Pungent (katu) |
| 2 | Potency (veerya) | Hot (ushna) |
| 3 | Post digestion effect (vipaka) | Pungent (katu) |
| 4 | Qualities (Guna) | Light (laghu), Rough (ruksha), Sharp (Tikshana) |
| 5 | Actions (karma) | Pacify Kapha and Pitta |
| 6 | Extra ordinary effect (prabhava) | Helps in purgation (virechana) |
Reference in Charak Samhita and its actions
| Sr.no. | Reference in Charak Samhita | Activity |
|---|---|---|
| 1 | Cha.Sa.Sutra Sthana 1/77, | Mulini (Virechana) (Therapeutic purgation) |
| 2 | Cha.Sa.Sutra Sthana 2/9 | Churna pradeha(external application) |
| 3 | Cha.Sa.Sutra Sthana 3/5 | Used for Lepa as a external application along with other herbs mixed with mustard oil in diseases of skin |
| 4 | Cha.Sa.Sutra Sthana 4/9(25) | Asthapanopag (helping corrective enema) mahakashaya |
| 5 | Cha.Sa.Sutra Sthana 15/17 | Dravya for Virechana(purgation) |
| 6 | Cha.Sa.Vimana Sthana 6/18 | Abhyantar Krimi Chikitsa(treatment of worms) |
| 7 | Cha.Sa.Vimana Sthana 8/135 | Vaman dravyani(drug for emesis) |
| 8 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 1/6 | Shodhanartha(for purification) |
| 9 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 7/3-4 | Shodhanartha(for purification) |
| 10 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 7/04 | Trivritta Synonyms |
| 11 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 8/11 | Aragvadha Yoga |
| 12 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 8/12 | Aragvadha Avaleha |
| 13 | Cha.Sa.Kalpa Sthana 10/14 | Panaka Yoga |
| 14 | Cha.Sa.Kalpa Sthana] 10/15 | Nasya Yoga |
| 15 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 3/209 | Used in Pitta-Kaphaja jwara(fever) with sarkara. |
| 16 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 3/231 | Used for virechana karma with madhu-sarpi |
| 17 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 3/299 | Used in Vishama jwara(fever) |
| 18 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 4/57 | As a Virechana dravya(drug for purgation) |
| 19 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/44 | As Virechan dravya(drug for purgation) |
| 20 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/56 | For Scrapping |
| 21 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/69 | Ingredient in Triphaladi Churna |
| 22 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/85 | Bahyaprayogarth lepa in mandal Kushth (skin disease) |
| 23 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/124 | Bahyaprayogarth Lepa in Vata-Kaphaj Kushth(skin disease) |
| 24 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 7/153 | Ingredient in Mahakhadir Ghrita |
| 25 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 10/20 | Ingredient in Mahapanchagavya Ghrita |
| 26 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 10/44 | As a Nasya dravya |
| 27 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 12/21 | In treatment of Kaphaj Svayathu(swelling) |
| 28 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 12/24 | In treatment of Vataj Svayathu(swelling) |
| 29 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 12/25 | In treatment of Vataj Svayathu(swelling) |
| 30 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/69 | Indicated in treatment of pittodara (for virechana) |
| 31 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/138 | In treatment of udararoga for virechana (Hapushadya churna) |
| 32 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/120 | As an ingredient of Patoladi churna |
| 33 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/126 | As an ingredient of narayan churna |
| 34 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/134 | As an ingredient of hapushdya churna |
| 35 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/155 | Taila prayoga is Vedanahara in vatodara |
| 36 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/164 | In formulation of ksharvatika |
| 37 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/167 | In condition of vibandha(constipation) in udararoga (Generalized enlargement of Abdomen) |
| 38 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 13/181 | In sannipatodara (after vishaprayoga) |
| 39 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 14/54 | Used as lepa on arsha(hemorrhoids) |
| 40 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 14/55 | Used as lepa |
| 41 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 14/66 | Use trivrut churna with triphala kwatha |
| 42 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 14/122 | Shaka prayoga in arsha(hemorrhoids) |
| 43 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 15/231 | Used in treatment of Tikshnagni |
| 44 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 16/57 | Used in Snehottar Virechana Yoga |
| 45 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 16/59 | Used in Kaphaja Pandu Roga |
| 46 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 16/66 | Used in Swarnakshiradi yoga |
| 47 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 16/93 | As an ingredient of Punarnava Mandura |
| 48 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 16/135 | Used in Chikitsa of Halimak |
| 49 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 18/85 | As a virechan dravya in pittaja kasa |
| 50 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 18/121 | As a yoga dravya |
| 51 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 18/151 | As a mrudu sodhana dravya |
| 52 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 20/26 | For Anulomana in Pittaja chhardi(vomitting) |
| 53 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 21/64 | For virechana, give along with ghrita/ paya/ ushnodaka |
| 54 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 21/66 | For subsiding visarpa and jvara, give ghrita and trivruta churna along with triphala kwatha for virechana |
| 55 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 21/67 | In guru koshthi patient, give along with Amalaki rasa for virechana |
| 56 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 23/203 | As an ingredient of Karnika nashaka yoga |
| 57 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 23/241 | As an ingredient of Nagadantyadi ghrita |
| 58 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 25/85 | Used as vranashodhaka lepa. |
| 59 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 26/12 | Used to make Udavarta varti. |
| 60 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 26/14 | Used in udavarta for pradhamana |
| 61 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 26/98 | As an ingredient of Udumbaravleha |
| 62 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 30/110 | Used in the treatment of Udavarta, Vatala, Mahayoni & Strasta |
| 63 | Cha.Sa.Chikitsa Sthana 30/254 | Used in the treatment of Stanya dosha(vitiated breast milk) |
Dose
- 1-3 gm of the drug in powder form[7]
Important formulations
As per A.P.I.[8]
- Hrudyavirechana leha
- Ashwagandharishta
- Avipatikara churna
- Manibhadra guda
Current availability
Available
- India-
Uttarakhand, Himachal Pradesh, Jammu & Kashmir, Punjab, Haryana, Uttar Pradesh, Bihar, West bengal, Odisha, Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Kerala, Tamil nadu, Karnataka, Andhra Pradesh, Rajasthan, Gujarat, Maharashtra
- Out of India –
Sri lanka, Bangladesh, Nepal, Myanmar, Thailand, Indonesia, Malaysia, Philippines, Kenya, Tanzania, Uganda, Australia, Oceania, Brazil, Maxico, Saudi arabia, Oman
Current researches
https://cb.imsc.res.in/imppat/phytochemical/Operculina%20turpethum
This article is under development
- ↑ Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96.
- ↑ Prof. K.C.Chunekar, Bhavprakasha Nighantu, Reprint.2015, Chaukhambha vishvabharti, Guduchyadi Varga, p.384.
- ↑ Dr. Indradev Tripathi, Raj Nighantu of Pandit Narahari, ed.2006, Chaukhambha Krishnadas academy, Varanasi; Pippalyadi Varga, Verse no. 168-169, p.169.
- ↑ Acharya Priyavat Sharma, Dhanwantari Nighantu, ed.2008, Chaukhambha Orientalia; Varanasi; Guduchyadi Varga, Verse no. 236-237, p.59.
- ↑ Prof. Priyavat Sharma, Kaiyadeva Nighantu, Reprint. 2009, Chaukhambha Orientalia, Oshadhi Varga – 298, verse no. 1015 - 1019, p. 187-188.
- ↑ Prof. K.C.Chunekar, Bhavprakasha Nighantu, Reprint.2015, Chaukhambha vishvabharti, Guduchyadi Varga, p.383, 385.
- ↑ Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96
- ↑ Anonymous. The Ayurvedic Pharmacopoeia of India. Department of Ayush, Ministry of Health and Family welfare, Govt. of India, New Delhi, Part I. 1986; Volume III:96