Line 1,168: |
Line 1,168: |
| | | |
| पत्रागुरुमुस्तैला निर्यासाः पञ्च चन्दनं स्पृक्का | | | पत्रागुरुमुस्तैला निर्यासाः पञ्च चन्दनं स्पृक्का | |
| + | |
| त्वङ्नलदोत्पलबालकहरेणुकोशीरवन्यनखाः ||७७|| | | त्वङ्नलदोत्पलबालकहरेणुकोशीरवन्यनखाः ||७७|| |
| | | |
| सुरदारुकनककुङ्कुमध्यामककुष्ठप्रियङ्गवस्तगरम् | | | सुरदारुकनककुङ्कुमध्यामककुष्ठप्रियङ्गवस्तगरम् | |
| + | |
| पञ्चाङ्गानि शिरीषाद्व्योषालमनःशिलाजाज्यः ||७८|| | | पञ्चाङ्गानि शिरीषाद्व्योषालमनःशिलाजाज्यः ||७८|| |
| | | |
| श्वेतकटभीकरञ्जौ रक्षोघ्नी सिन्धुवारिका रजनी | | | श्वेतकटभीकरञ्जौ रक्षोघ्नी सिन्धुवारिका रजनी | |
| + | |
| सुरसाञ्जनगैरिकमञ्जिष्ठानिम्बनिर्यासाः ||७९|| | | सुरसाञ्जनगैरिकमञ्जिष्ठानिम्बनिर्यासाः ||७९|| |
| | | |
| वंशत्वगश्वगन्धाहिङ्गुदधित्थाम्लवेतसं लाक्षा | | | वंशत्वगश्वगन्धाहिङ्गुदधित्थाम्लवेतसं लाक्षा | |
| + | |
| मधुमधुकसोमराजीवचारुहारोचनातगरम् ||८०|| | | मधुमधुकसोमराजीवचारुहारोचनातगरम् ||८०|| |
| | | |
| अगदोऽयं वैश्रवणायाख्यातस्त्र्यम्बकेण षष्ट्यङ्गः | | | अगदोऽयं वैश्रवणायाख्यातस्त्र्यम्बकेण षष्ट्यङ्गः | |
| + | |
| अप्रतिहतप्रभावः ख्यातो महागन्धहस्तीति ||८१|| | | अप्रतिहतप्रभावः ख्यातो महागन्धहस्तीति ||८१|| |
| | | |
| पित्तेन गवां पेष्यो गुटिकाः कार्यास्तु पुष्ययोगेन | | | पित्तेन गवां पेष्यो गुटिकाः कार्यास्तु पुष्ययोगेन | |
| + | |
| पानाञ्जनप्रलेपैः प्रसाधयेत् सर्वकर्माणि ||८२|| | | पानाञ्जनप्रलेपैः प्रसाधयेत् सर्वकर्माणि ||८२|| |
| | | |
| पिल्लं कण्डूं तिमिरं रात्र्यान्ध्यं काचमर्बुदं पटलम् | | | पिल्लं कण्डूं तिमिरं रात्र्यान्ध्यं काचमर्बुदं पटलम् | |
| + | |
| हन्ति सततप्रयोगाद्धितमितपथ्याशिनां पुंसाम् ||८३|| | | हन्ति सततप्रयोगाद्धितमितपथ्याशिनां पुंसाम् ||८३|| |
| | | |
− | विषमज्वरानजीर्णान्दद्रुं कण्डूं विसूचिकां पामाम् | | + | विषमज्वरानजीर्णान्दद्रुं कण्डूं विसूचिकां पामाम् | |
| + | |
| विषमूषिकलूतानां सर्वेषां पन्नगानां च | | | विषमूषिकलूतानां सर्वेषां पन्नगानां च | |
| + | |
| आशु विषं नाशयति समूलजमथ कन्दजं सर्वम् ||८४|| | | आशु विषं नाशयति समूलजमथ कन्दजं सर्वम् ||८४|| |
| | | |
| एतेन लिप्तगात्रः सर्पान् गृह्णाति भक्षयेच्च विषम् | | | एतेन लिप्तगात्रः सर्पान् गृह्णाति भक्षयेच्च विषम् | |
| + | |
| कालपरीतोऽपि नरो जीवति नित्यं निरातङ्कः ||८५|| | | कालपरीतोऽपि नरो जीवति नित्यं निरातङ्कः ||८५|| |
| | | |
| आनद्धे गुदलेपो योनौ लेपश्च मूढगर्भाणाम् | | | आनद्धे गुदलेपो योनौ लेपश्च मूढगर्भाणाम् | |
| + | |
| मूर्च्छार्तिषु च ललाटे प्रलेपनमाहुः प्रधानतमम् ||८६|| | | मूर्च्छार्तिषु च ललाटे प्रलेपनमाहुः प्रधानतमम् ||८६|| |
| | | |
| भेरीमृदङ्गपटहाञ्छत्राण्यमुना तथा ध्वजपताकाः | | | भेरीमृदङ्गपटहाञ्छत्राण्यमुना तथा ध्वजपताकाः | |
| + | |
| लिप्त्वाऽहिविषनिरस्त्यै प्रध्वनयेद्दर्शयेन्मतिमान् ||८७|| | | लिप्त्वाऽहिविषनिरस्त्यै प्रध्वनयेद्दर्शयेन्मतिमान् ||८७|| |
| | | |
| यत्र च सन्निहितोऽयं न तत्र बालग्रहा न रक्षांसि | | | यत्र च सन्निहितोऽयं न तत्र बालग्रहा न रक्षांसि | |
| + | |
| न च कार्मणवेताला वहन्ति नाथर्वणा मन्त्राः ||८८|| | | न च कार्मणवेताला वहन्ति नाथर्वणा मन्त्राः ||८८|| |
| | | |
| सर्वग्रहा न तत्र प्रभवन्ति न चाग्निशस्त्रनृपचौराः | | | सर्वग्रहा न तत्र प्रभवन्ति न चाग्निशस्त्रनृपचौराः | |
| + | |
| लक्ष्मीश्च तत्र भजते यत्र महागन्धहस्त्यस्ति ||८९|| | | लक्ष्मीश्च तत्र भजते यत्र महागन्धहस्त्यस्ति ||८९|| |
| | | |
| पिष्यमाण इमं चात्र सिद्धं मन्त्रमुदीरयेत् | | | पिष्यमाण इमं चात्र सिद्धं मन्त्रमुदीरयेत् | |
| + | |
| ‘मम माता जया नाम जयो नामेति मे पिता ||९०|| | | ‘मम माता जया नाम जयो नामेति मे पिता ||९०|| |
| | | |
| सोऽहं जयजयापुत्रो विजयोऽथ जयामि च | | | सोऽहं जयजयापुत्रो विजयोऽथ जयामि च | |
| + | |
| नमः पुरुषसिंहाय विष्णवे विश्वकर्मणे ||९१|| | | नमः पुरुषसिंहाय विष्णवे विश्वकर्मणे ||९१|| |
| | | |
| सनातनाय कृष्णाय भवाय विभवाय च | | | सनातनाय कृष्णाय भवाय विभवाय च | |
| + | |
| तेजो वृषाकपेः साक्षात्तेजो ब्रह्मेन्द्रयोर्यमे ||९२|| | | तेजो वृषाकपेः साक्षात्तेजो ब्रह्मेन्द्रयोर्यमे ||९२|| |
| | | |
| यथाऽहं नाभिजानामि वासुदेवपराजयम् | | | यथाऽहं नाभिजानामि वासुदेवपराजयम् | |
| + | |
| मातुश्च पाणिग्रहणं समुद्रस्य च शोषणम् ||९३|| | | मातुश्च पाणिग्रहणं समुद्रस्य च शोषणम् ||९३|| |
| | | |
| अनेन सत्यवाक्येन सिध्यतामगदो ह्ययम् | | | अनेन सत्यवाक्येन सिध्यतामगदो ह्ययम् | |
| + | |
| हिलिमिलिसंस्पृष्टे रक्ष सर्वभेषजोत्तमे स्वाहा ||९४|| | | हिलिमिलिसंस्पृष्टे रक्ष सर्वभेषजोत्तमे स्वाहा ||९४|| |
| | | |
Line 1,225: |
Line 1,244: |
| | | |
| patrāgurumustailā niryāsāḥ pañca candanaṁ spr̥kkā| | | patrāgurumustailā niryāsāḥ pañca candanaṁ spr̥kkā| |
| + | |
| tvaṅnaladōtpalabālakaharēṇukōśīravanyanakhāḥ||77|| | | tvaṅnaladōtpalabālakaharēṇukōśīravanyanakhāḥ||77|| |
| | | |
| suradārukanakakuṅkumadhyāmakakuṣṭhapriyaṅgavastagaram| | | suradārukanakakuṅkumadhyāmakakuṣṭhapriyaṅgavastagaram| |
| + | |
| pañcāṅgāni śirīṣādvyōṣālamanaḥśilājājyaḥ||78|| | | pañcāṅgāni śirīṣādvyōṣālamanaḥśilājājyaḥ||78|| |
| | | |
| śvētakaṭabhīkarañjau [1] rakṣōghnī sindhuvārikā rajanī| | | śvētakaṭabhīkarañjau [1] rakṣōghnī sindhuvārikā rajanī| |
| + | |
| surasāñjanagairikamañjiṣṭhānimbaniryāsāḥ||79|| | | surasāñjanagairikamañjiṣṭhānimbaniryāsāḥ||79|| |
| | | |
| vaṁśatvagaśvagandhāhiṅgudadhitthāmlavētasaṁ lākṣā| | | vaṁśatvagaśvagandhāhiṅgudadhitthāmlavētasaṁ lākṣā| |
| + | |
| madhumadhukasōmarājīvacāruhārōcanātagaram||80|| | | madhumadhukasōmarājīvacāruhārōcanātagaram||80|| |
| | | |
| agadō'yaṁ vaiśravaṇāyākhyātastryambakēṇa ṣaṣṭyaṅgaḥ| | | agadō'yaṁ vaiśravaṇāyākhyātastryambakēṇa ṣaṣṭyaṅgaḥ| |
| + | |
| apratihataprabhāvaḥ khyātō mahāgandhahastīti||81|| | | apratihataprabhāvaḥ khyātō mahāgandhahastīti||81|| |
| | | |
| pittēna gavāṁ pēṣyō guṭikāḥ kāryāstu puṣyayōgēna| | | pittēna gavāṁ pēṣyō guṭikāḥ kāryāstu puṣyayōgēna| |
| + | |
| pānāñjanapralēpaiḥ prasādhayēt sarvakarmāṇi||82|| | | pānāñjanapralēpaiḥ prasādhayēt sarvakarmāṇi||82|| |
| | | |
| pillaṁ kaṇḍūṁ timiraṁ rātryāndhyaṁ kācamarbudaṁ paṭalam| | | pillaṁ kaṇḍūṁ timiraṁ rātryāndhyaṁ kācamarbudaṁ paṭalam| |
| + | |
| hanti satataprayōgāddhitamitapathyāśināṁ puṁsām||83|| | | hanti satataprayōgāddhitamitapathyāśināṁ puṁsām||83|| |
| | | |
| viṣamajvarānajīrṇāndadruṁ kaṇḍūṁ visūcikāṁ pāmām| | | viṣamajvarānajīrṇāndadruṁ kaṇḍūṁ visūcikāṁ pāmām| |
| + | |
| viṣamūṣikalūtānāṁ sarvēṣāṁ pannagānāṁ ca| | | viṣamūṣikalūtānāṁ sarvēṣāṁ pannagānāṁ ca| |
| + | |
| āśu viṣaṁ nāśayati samūlajamatha kandajaṁ sarvam||84|| | | āśu viṣaṁ nāśayati samūlajamatha kandajaṁ sarvam||84|| |
| | | |
| ētēna liptagātraḥ sarpān gr̥hṇāti bhakṣayēcca viṣam| | | ētēna liptagātraḥ sarpān gr̥hṇāti bhakṣayēcca viṣam| |
| + | |
| kālaparītō'pi [2] narō jīvati nityaṁ nirātaṅkaḥ||85|| | | kālaparītō'pi [2] narō jīvati nityaṁ nirātaṅkaḥ||85|| |
| | | |
| ānaddhē gudalēpō yōnau lēpaśca mūḍhagarbhāṇām| | | ānaddhē gudalēpō yōnau lēpaśca mūḍhagarbhāṇām| |
| + | |
| mūrcchārtiṣu ca lalāṭē pralēpanamāhuḥ pradhānatamam||86|| | | mūrcchārtiṣu ca lalāṭē pralēpanamāhuḥ pradhānatamam||86|| |
| | | |
| bhērīmr̥daṅgapaṭahāñchatrāṇyamunā tathā dhvajapatākāḥ| | | bhērīmr̥daṅgapaṭahāñchatrāṇyamunā tathā dhvajapatākāḥ| |
| + | |
| liptvā'hiviṣanirastyai pradhvanayēddarśayēnmatimān||87|| | | liptvā'hiviṣanirastyai pradhvanayēddarśayēnmatimān||87|| |
| | | |
| yatra ca sannihitō'yaṁ na tatra bālagrahā na rakṣāṁsi| | | yatra ca sannihitō'yaṁ na tatra bālagrahā na rakṣāṁsi| |
| + | |
| na ca kārmaṇavētālā vahanti [3] nātharvaṇā mantrāḥ||88|| | | na ca kārmaṇavētālā vahanti [3] nātharvaṇā mantrāḥ||88|| |
| | | |
| sarvagrahā na tatra prabhavanti na cāgniśastranr̥pacaurāḥ| | | sarvagrahā na tatra prabhavanti na cāgniśastranr̥pacaurāḥ| |
| + | |
| lakṣmīśca tatra bhajatē yatra mahāgandhahastyasti||89|| | | lakṣmīśca tatra bhajatē yatra mahāgandhahastyasti||89|| |
| | | |
| piṣyamāṇa imaṁ cātra siddhaṁ mantramudīrayēt| | | piṣyamāṇa imaṁ cātra siddhaṁ mantramudīrayēt| |
| + | |
| ‘mama mātā jayā nāma jayō [4] nāmēti mē pitā||90|| | | ‘mama mātā jayā nāma jayō [4] nāmēti mē pitā||90|| |
| | | |
| sō'haṁ jayajayāputrō vijayō'tha jayāmi ca| | | sō'haṁ jayajayāputrō vijayō'tha jayāmi ca| |
| + | |
| namaḥ puruṣasiṁhāya viṣṇavē viśvakarmaṇē||91|| | | namaḥ puruṣasiṁhāya viṣṇavē viśvakarmaṇē||91|| |
| | | |
| sanātanāya kr̥ṣṇāya bhavāya vibhavāya ca| | | sanātanāya kr̥ṣṇāya bhavāya vibhavāya ca| |
| + | |
| tējō vr̥ṣākapēḥ sākṣāttējō brahmēndrayōryamē||92|| | | tējō vr̥ṣākapēḥ sākṣāttējō brahmēndrayōryamē||92|| |
| | | |
| yathā'haṁ nābhijānāmi vāsudēvaparājayam| | | yathā'haṁ nābhijānāmi vāsudēvaparājayam| |
| + | |
| mātuśca pāṇigrahaṇaṁ samudrasya ca śōṣaṇam||93|| | | mātuśca pāṇigrahaṇaṁ samudrasya ca śōṣaṇam||93|| |
| | | |
| anēna satyavākyēna sidhyatāmagadō hyayam| | | anēna satyavākyēna sidhyatāmagadō hyayam| |
| + | |
| hilimilisaṁspr̥ṣṭē rakṣa sarvabhēṣajōttamē svāhā [5] ||94|| | | hilimilisaṁspr̥ṣṭē rakṣa sarvabhēṣajōttamē svāhā [5] ||94|| |
| | | |
Line 1,282: |
Line 1,320: |
| | | |
| patrAgurumustailA niryAsAH pa~jca candanaM spRukkA | | | patrAgurumustailA niryAsAH pa~jca candanaM spRukkA | |
| + | |
| tva~gnaladotpalabAlakahareNukoshIravanyanakhAH ||77|| | | tva~gnaladotpalabAlakahareNukoshIravanyanakhAH ||77|| |
| | | |
| suradArukanakaku~gkumadhyAmakakuShThapriya~ggavastagaram | | | suradArukanakaku~gkumadhyAmakakuShThapriya~ggavastagaram | |
| + | |
| pa~jcA~ggAni shirIShAdvyoShAlamanaHshilAjAjyaH ||78|| | | pa~jcA~ggAni shirIShAdvyoShAlamanaHshilAjAjyaH ||78|| |
| | | |
| shvetakaTabhIkara~jjau rakShoghnI sindhuvArikA rajanI | | | shvetakaTabhIkara~jjau rakShoghnI sindhuvArikA rajanI | |
| + | |
| surasA~jjanagairikama~jjiShThAnimbaniryAsAH ||79|| | | surasA~jjanagairikama~jjiShThAnimbaniryAsAH ||79|| |
| | | |
| vaMshatvagashvagandhAhi~ggudadhitthAmlavetasaM lAkShA | | | vaMshatvagashvagandhAhi~ggudadhitthAmlavetasaM lAkShA | |
| + | |
| madhumadhukasomarAjIvacAruhArocanAtagaram ||80|| | | madhumadhukasomarAjIvacAruhArocanAtagaram ||80|| |
| | | |
| agado~ayaM vaishravaNAyAkhyAtastryambakeNa ShaShTya~ggaH | | | agado~ayaM vaishravaNAyAkhyAtastryambakeNa ShaShTya~ggaH | |
| + | |
| apratihataprabhAvaH khyAto mahAgandhahastIti ||81|| | | apratihataprabhAvaH khyAto mahAgandhahastIti ||81|| |
| | | |
| pittena gavAM peShyo guTikAH kAryAstu puShyayogena | | | pittena gavAM peShyo guTikAH kAryAstu puShyayogena | |
| + | |
| pAnA~jjanapralepaiH prasAdhayet sarvakarmANi ||82|| | | pAnA~jjanapralepaiH prasAdhayet sarvakarmANi ||82|| |
| | | |
| pillaM kaNDUM timiraM rAtryAndhyaM kAcamarbudaM paTalam | | | pillaM kaNDUM timiraM rAtryAndhyaM kAcamarbudaM paTalam | |
| + | |
| hanti satataprayogAddhitamitapathyAshinAM puMsAm ||83|| | | hanti satataprayogAddhitamitapathyAshinAM puMsAm ||83|| |
| | | |
| viShamajvarAnajIrNAndadruM kaNDUM visUcikAM pAmAm | | | viShamajvarAnajIrNAndadruM kaNDUM visUcikAM pAmAm | |
| + | |
| viShamUShikalUtAnAM sarveShAM pannagAnAM ca | | | viShamUShikalUtAnAM sarveShAM pannagAnAM ca | |
| + | |
| Ashu viShaM nAshayati samUlajamatha kandajaM sarvam ||84|| | | Ashu viShaM nAshayati samUlajamatha kandajaM sarvam ||84|| |
| | | |
| etena liptagAtraH sarpAn gRuhNAti bhakShayecca viSham | | | etena liptagAtraH sarpAn gRuhNAti bhakShayecca viSham | |
| + | |
| kAlaparIto~api naro jIvati nityaM nirAta~gkaH ||85|| | | kAlaparIto~api naro jIvati nityaM nirAta~gkaH ||85|| |
| | | |
| Anaddhe gudalepo yonau lepashca mUDhagarbhANAm | | | Anaddhe gudalepo yonau lepashca mUDhagarbhANAm | |
| + | |
| mUrcchArtiShu ca lalATe pralepanamAhuH pradhAnatamam ||86|| | | mUrcchArtiShu ca lalATe pralepanamAhuH pradhAnatamam ||86|| |
| | | |
| bherImRuda~ggapaTahA~jchatrANyamunA tathA dhvajapatAkAH | | | bherImRuda~ggapaTahA~jchatrANyamunA tathA dhvajapatAkAH | |
| + | |
| liptvA~ahiviShanirastyai pradhvanayeddarshayenmatimAn ||87|| | | liptvA~ahiviShanirastyai pradhvanayeddarshayenmatimAn ||87|| |
| | | |
| yatra ca sannihito~ayaM na tatra bAlagrahA na rakShAMsi | | | yatra ca sannihito~ayaM na tatra bAlagrahA na rakShAMsi | |
| + | |
| na ca kArmaNavetAlA vahanti nAtharvaNA mantrAH ||88|| | | na ca kArmaNavetAlA vahanti nAtharvaNA mantrAH ||88|| |
| | | |
| sarvagrahA na tatra prabhavanti na cAgnishastranRupacaurAH | | | sarvagrahA na tatra prabhavanti na cAgnishastranRupacaurAH | |
| + | |
| lakShmIshca tatra bhajate yatra mahAgandhahastyasti ||89|| | | lakShmIshca tatra bhajate yatra mahAgandhahastyasti ||89|| |
| | | |
| piShyamANa imaM cAtra siddhaM mantramudIrayet | | | piShyamANa imaM cAtra siddhaM mantramudIrayet | |
| + | |
| ‘mama mAtA jayA nAma jayo nAmeti me pitA ||90|| | | ‘mama mAtA jayA nAma jayo nAmeti me pitA ||90|| |
| | | |
| so~ahaM jayajayAputro vijayo~atha jayAmi ca | | | so~ahaM jayajayAputro vijayo~atha jayAmi ca | |
| + | |
| namaH puruShasiMhAya viShNave vishvakarmaNe ||91|| | | namaH puruShasiMhAya viShNave vishvakarmaNe ||91|| |
| | | |
| sanAtanAya kRuShNAya bhavAya vibhavAya ca | | | sanAtanAya kRuShNAya bhavAya vibhavAya ca | |
| + | |
| tejo vRuShAkapeH sAkShAttejo brahmendrayoryame ||92|| | | tejo vRuShAkapeH sAkShAttejo brahmendrayoryame ||92|| |
| | | |
| yathA~ahaM nAbhijAnAmi vAsudevaparAjayam | | | yathA~ahaM nAbhijAnAmi vAsudevaparAjayam | |
| + | |
| mAtushca pANigrahaNaM samudrasya ca shoShaNam ||93|| | | mAtushca pANigrahaNaM samudrasya ca shoShaNam ||93|| |
| | | |
| anena satyavAkyena sidhyatAmagado hyayam | | | anena satyavAkyena sidhyatAmagado hyayam | |
| + | |
| hilimilisaMspRuShTe rakSha sarvabheShajottame svAhA ||94|| | | hilimilisaMspRuShTe rakSha sarvabheShajottame svAhA ||94|| |
| | | |
Line 1,339: |
Line 1,396: |
| | | |
| The recipe called ''mahagandhahasti'' comprises sixty ingredients, viz., | | The recipe called ''mahagandhahasti'' comprises sixty ingredients, viz., |
− | #patra (Cinnamomum tamala) | + | #''patra'' (Cinnamomum tamala) |
− | #aguru (Aquilaria agallocha), | + | #'''aguru''' (Aquilaria agallocha), |
− | #musta (Cyperus rotundus) | + | #''musta'' (Cyperus rotundus) |
− | #ela (Elettaria cardamomum) | + | #''ela'' (Elettaria cardamomum) |
| #Five types of exudates | | #Five types of exudates |
− | #chandana (Santalam album), | + | #''chandana'' (Santalam album), |
− | #sprikka (Delphinium zalil) | + | #''sprikka'' (Delphinium zalil) |
− | #tvak (Cinnamomum zeylanicum) | + | #''tvak'' (Cinnamomum zeylanicum) |
− | #nalada (Vetiveria zinzanioides) | + | #''nalada'' (Vetiveria zinzanioides) |
− | #utpala (Nymphaea stellata) | + | #''utpala'' (Nymphaea stellata) |
− | #balaka (Valeriana wallichii ) | + | #''balaka'' (Valeriana wallichii ) |
− | #harenuka (Vitex negundo), | + | #''harenuka'' (Vitex negundo), |
− | #usheera (Vetiveria zizanoides) | + | #''usheera'' (Vetiveria zizanoides) |
− | #vanya (Cyperus rotundus) | + | #''vanya'' (Cyperus rotundus) |
− | #nakha (Nails of tiger) | + | #''nakha'' (Nails of tiger) |
− | #devadaru (Cedrus deodara) | + | #''devadaru'' (Cedrus deodara) |
− | #kanaka (Mesua ferrea) | + | #''kanaka'' (Mesua ferrea) |
− | #kunkuma (Crocus sativus) | + | #''kunkuma'' (Crocus sativus) |
− | #dhyamaka (Cymbopogon martini) | + | #''dhyamaka'' (Cymbopogon martini) |
| #kushtha (Saussurea lappa) | | #kushtha (Saussurea lappa) |
| #priyangu (Setaria italic) | | #priyangu (Setaria italic) |