Line 374: |
Line 374: |
| क्षौद्रेण युक्तामथवा हरिद्रां | | क्षौद्रेण युक्तामथवा हरिद्रां |
| पिबेद्रसेनामलकीफलानाम्||२६|| | | पिबेद्रसेनामलकीफलानाम्||२६|| |
| + | |
| dārvīṁ surāhvāṁ triphalāṁ samustāṁ kaṣāyamutkvāthya pibēt pramēhī| | | dārvīṁ surāhvāṁ triphalāṁ samustāṁ kaṣāyamutkvāthya pibēt pramēhī| |
| kṣaudrēṇa yuktāmathavā haridrāṁ pibēdrasēnāmalakīphalānām||26|| | | kṣaudrēṇa yuktāmathavā haridrāṁ pibēdrasēnāmalakīphalānām||26|| |
Line 381: |
Line 382: |
| yuktAmathavA haridrAM pibedrasenAmalakIphalAnAm||26|| | | yuktAmathavA haridrAM pibedrasenAmalakIphalAnAm||26|| |
| | | |
− | The patient suffering from prameha should take the decoction of darvi, surahva, triphala and musta mixed with honey. He may also take haridra along with the juice of amalaki. [26] | + | The patient suffering from ''prameha'' should take the decoction of ''darvi, surahva, triphala'' and ''musta'' mixed with honey. He may also take ''haridra'' along with the juice of ''amalaki''. [26] |
| | | |
− | ===== Decoctions for kaphaja prameha ===== | + | ===== Decoctions for ''kaphaja prameha'' ===== |
| | | |
| हरीतकीकट्फलमुस्तलोध्रं पाठाविडङ्गार्जुनधन्वनाश्च| | | हरीतकीकट्फलमुस्तलोध्रं पाठाविडङ्गार्जुनधन्वनाश्च| |
| उभे हरिद्रे तगरं विडङ्गं कदम्बशालार्जुनदीप्यकाश्च||२७|| | | उभे हरिद्रे तगरं विडङ्गं कदम्बशालार्जुनदीप्यकाश्च||२७|| |
| + | |
| दार्वी विडङ्गं खदिरो धवश्च सुराह्वकुष्ठागुरुचन्दनानि| | | दार्वी विडङ्गं खदिरो धवश्च सुराह्वकुष्ठागुरुचन्दनानि| |
| दार्व्यग्निमन्थौ त्रिफला सपाठा पाठा च मूर्वा च तथा श्वदंष्ट्रा||२८|| | | दार्व्यग्निमन्थौ त्रिफला सपाठा पाठा च मूर्वा च तथा श्वदंष्ट्रा||२८|| |
| + | |
| यवान्युशीराण्यभयागुडूचीचव्याभयाचित्रकसप्तपर्णाः| | | यवान्युशीराण्यभयागुडूचीचव्याभयाचित्रकसप्तपर्णाः| |
| पादैः कषायाः कफमेहिनां ते दशोपदिष्टा मधुसम्प्रयुक्ताः||२९|| | | पादैः कषायाः कफमेहिनां ते दशोपदिष्टा मधुसम्प्रयुक्ताः||२९|| |
| + | |
| harītakīkaṭphalamustalōdhraṁ pāṭhāviḍaṅgārjunadhanvanāśca| | | harītakīkaṭphalamustalōdhraṁ pāṭhāviḍaṅgārjunadhanvanāśca| |
| ubhē haridrē tagaraṁ viḍaṅgaṁ kadambaśālārjunadīpyakāśca||27|| | | ubhē haridrē tagaraṁ viḍaṅgaṁ kadambaśālārjunadīpyakāśca||27|| |
| + | |
| dārvī viḍaṅgaṁ khadirō dhavaśca surāhvakuṣṭhāgurucandanāni| | | dārvī viḍaṅgaṁ khadirō dhavaśca surāhvakuṣṭhāgurucandanāni| |
| dārvyagnimanthau triphalā sapāṭhā pāṭhā ca mūrvā ca tathā śvadaṁṣṭrā||28|| | | dārvyagnimanthau triphalā sapāṭhā pāṭhā ca mūrvā ca tathā śvadaṁṣṭrā||28|| |
| + | |
| yavānyuśīrāṇyabhayāguḍūcīcavyābhayācitrakasaptaparṇāḥ| | | yavānyuśīrāṇyabhayāguḍūcīcavyābhayācitrakasaptaparṇāḥ| |
| pādaiḥ kaṣāyāḥ kaphamēhināṁ tē daśōpadiṣṭā madhusamprayuktāḥ||29|| | | pādaiḥ kaṣāyāḥ kaphamēhināṁ tē daśōpadiṣṭā madhusamprayuktāḥ||29|| |
| + | |
| harItakIkaTphalamustalodhraM | | harItakIkaTphalamustalodhraM |
| pAThAviDa~ggArjunadhanvanAshca| | | pAThAviDa~ggArjunadhanvanAshca| |
| ubhe haridre tagaraM viDa~ggaM kadambashAlArjunadIpyakAshca||27|| | | ubhe haridre tagaraM viDa~ggaM kadambashAlArjunadIpyakAshca||27|| |
| + | |
| dArvI viDa~ggaM khadiro dhavashca surAhvakuShThAgurucandanAni| | | dArvI viDa~ggaM khadiro dhavashca surAhvakuShThAgurucandanAni| |
− | dArvyagnimanthau triphalA sapAThA pAThA ca mUrvA ca tathA shvadaMShTrA||28|| yavAnyushIrANyabhayAguDUcIcavyAbhayAcitrakasaptaparNAH| | + | dArvyagnimanthau triphalA sapAThA pAThA ca mUrvA ca tathA shvadaMShTrA||28|| |
| + | |
| + | yavAnyushIrANyabhayAguDUcIcavyAbhayAcitrakasaptaparNAH| |
| pAdaiH kaShAyAH kaphamehinAM te dashopadiShTA madhusamprayuktAH||29|| | | pAdaiH kaShAyAH kaphamehinAM te dashopadiShTA madhusamprayuktAH||29|| |
− | The following ten decoctions should be mixed with honey and given to patients suffering from kaphaja prameha:
| |
− | (1) Decoction of haritaki, katphala, musta and lodhra;
| |
− | (2) Decoction of patha, vidanga, arjuna and dhanvana;
| |
− | (3) Decoction of haridra, daruharida, tagar and vidanga;
| |
− | (4) Decoction of kadamba, shala, arjuna and dipyaka;
| |
− | (5) Decoction of darvi, vidanga, khadira and dhava;
| |
− | (6) Decoction of surahva, kushtha, aguru and chandana;
| |
− | (7) Decoction of darvi, agnimantha, triphala and patha;
| |
− | (8) Decoction of patha, murva and shvadamshtra;
| |
− | (9) Decoction of yavani, ushira, abhaya and guduchi; and
| |
− | (10) Decoction of cahvya, abhaya, chitraka and sapta parna.
| |
| | | |
− | ===== Decoctions for pittaja prameha ===== | + | The following ten decoctions should be mixed with honey and given to patients suffering from ''kaphaja prameha'': |
| + | #Decoction of ''haritaki, katphala, musta'' and ''lodhra''; |
| + | #Decoction of ''patha, vidanga, arjuna'' and ''dhanvana''; |
| + | #Decoction of ''haridra, daruharida, tagar'' and ''vidanga''; |
| + | #Decoction of ''kadamba, shala, arjuna'' and ''dipyaka''; |
| + | #Decoction of ''darvi, vidanga, khadira'' and ''dhava''; |
| + | #Decoction of ''surahva, kushtha, aguru'' and chandana; |
| + | #Decoction of ''darvi, agnimantha, triphala'' and ''patha''; |
| + | #Decoction of ''patha, murva'' and ''shvadamshtra''; |
| + | #Decoction of ''yavani, ushira, abhaya'' and ''guduchi''; and |
| + | #Decoction of ''chavya, abhaya, chitraka'' and ''sapta parna''. |
| + | |
| + | ===== Decoctions for ''pittaja prameha'' ===== |
| | | |
| उशीरलोध्राञ्जनचन्दनानामुशीरमुस्ता मलकाभयानाम्| | | उशीरलोध्राञ्जनचन्दनानामुशीरमुस्ता मलकाभयानाम्| |
| पटोलनिम्बामलकामृतानां | | पटोलनिम्बामलकामृतानां |
| मुस्ताभयापद्मकवृक्षकाणाम्||३०|| | | मुस्ताभयापद्मकवृक्षकाणाम्||३०|| |
| + | |
| लोध्राम्बुकालीयकधातकीनां निम्बार्जुनाम्रातनिशोत्पलानाम्| | | लोध्राम्बुकालीयकधातकीनां निम्बार्जुनाम्रातनिशोत्पलानाम्| |
| शिरीषसर्जार्जुनकेशराणां प्रियङ्गुपद्मोत्पलकिंशुकानाम्||३१|| | | शिरीषसर्जार्जुनकेशराणां प्रियङ्गुपद्मोत्पलकिंशुकानाम्||३१|| |
| + | |
| अश्वत्थपाठासनवेतसानां कटङ्कटेर्युत्पलमुस्तकानाम्| | | अश्वत्थपाठासनवेतसानां कटङ्कटेर्युत्पलमुस्तकानाम्| |
| पैत्तेषु मेहेषु दश प्रदिष्टाः पादैः कषाया मधुसम्प्रयुक्ताः||३२|| | | पैत्तेषु मेहेषु दश प्रदिष्टाः पादैः कषाया मधुसम्प्रयुक्ताः||३२|| |
| + | |
| uśīralōdhrāñjanacandanānāmuśīramustāmalakābhayānām| | | uśīralōdhrāñjanacandanānāmuśīramustāmalakābhayānām| |
| paṭōlanimbāmalakāmr̥tānāṁ mustābhayāpadmakavr̥kṣakāṇām||30|| | | paṭōlanimbāmalakāmr̥tānāṁ mustābhayāpadmakavr̥kṣakāṇām||30|| |
| + | |
| lōdhrāmbukālīyakadhātakīnāṁ nimbārjunāmrātaniśōtpalānām| | | lōdhrāmbukālīyakadhātakīnāṁ nimbārjunāmrātaniśōtpalānām| |
| śirīṣasarjārjunakēśarāṇāṁ priyaṅgupadmōtpalakiṁśukānām||31|| | | śirīṣasarjārjunakēśarāṇāṁ priyaṅgupadmōtpalakiṁśukānām||31|| |
| + | |
| aśvatthapāṭhāsanavētasānāṁ [11] kaṭaṅkaṭēryutpalamustakānām| | | aśvatthapāṭhāsanavētasānāṁ [11] kaṭaṅkaṭēryutpalamustakānām| |
| paittēṣu mēhēṣu daśa pradiṣṭāḥ pādaiḥ kaṣāyā madhusamprayuktāḥ||32|| | | paittēṣu mēhēṣu daśa pradiṣṭāḥ pādaiḥ kaṣāyā madhusamprayuktāḥ||32|| |
| + | |
| ushIralodhrA~jjanacandanAnAmushIramustAmalakAbhayAnAm| | | ushIralodhrA~jjanacandanAnAmushIramustAmalakAbhayAnAm| |
| paTolanimbAmalakAmRutAnAM mustAbhayApadmakavRukShakANAm||30|| | | paTolanimbAmalakAmRutAnAM mustAbhayApadmakavRukShakANAm||30|| |
| + | |
| lodhrAmbukAlIyakadhAtakInAM nimbArjunAmrAtanishotpalAnAm| shirIShasarjArjunakesharANAM | | lodhrAmbukAlIyakadhAtakInAM nimbArjunAmrAtanishotpalAnAm| shirIShasarjArjunakesharANAM |
| priya~ggupadmotpalakiMshukAnAm||31|| | | priya~ggupadmotpalakiMshukAnAm||31|| |
| + | |
| ashvatthapAThAsanavetasAnAM kaTa~gkaTeryutpalamustakAnAm| | | ashvatthapAThAsanavetasAnAM kaTa~gkaTeryutpalamustakAnAm| |
| paitteShu meheShu dasha pradiShTAH pAdaiH kaShAyA madhusamprayuktAH||32|| | | paitteShu meheShu dasha pradiShTAH pAdaiH kaShAyA madhusamprayuktAH||32|| |
| + | |
| The following ten decoctions should be mixed with honey and given to patients suffering from pittaja prameha: | | The following ten decoctions should be mixed with honey and given to patients suffering from pittaja prameha: |
| (1) Decoction of ushira, lodhra, arjuna, lalachandana | | (1) Decoction of ushira, lodhra, arjuna, lalachandana |