9,091
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Line 851:
Line 851: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Line 926:
Line 947: − + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
→Benefits of madya
हर्षमूर्जं मुदं पुष्टिमारोग्यं पौरुषं परम् [१] |
हर्षमूर्जं मुदं पुष्टिमारोग्यं पौरुषं परम् [१] |
युक्त्या पीतं करोत्याशु मद्यं सुखमदप्रदम् ||६१||
युक्त्या पीतं करोत्याशु मद्यं सुखमदप्रदम् ||६१||
रोचनं दीपनं हृद्यं स्वरवर्णप्रसादनम् |
रोचनं दीपनं हृद्यं स्वरवर्णप्रसादनम् |
प्रीणनं बृंहणं बल्यं भयशोकश्रमापहम् ||६२||
प्रीणनं बृंहणं बल्यं भयशोकश्रमापहम् ||६२||
स्वापनं नष्टनिद्राणां मूकानां वाग्विबोधनम् |
स्वापनं नष्टनिद्राणां मूकानां वाग्विबोधनम् |
बोधनं चातिनिद्राणां विबद्धानां विबन्धनुत् ||६३||
बोधनं चातिनिद्राणां विबद्धानां विबन्धनुत् ||६३||
वधबन्धपरिक्लेशदुःखानां चाप्यबोधनम् |
वधबन्धपरिक्लेशदुःखानां चाप्यबोधनम् |
मद्योत्थानां च रोगाणां मद्यमेव प्रबाधकम् ||६४||
मद्योत्थानां च रोगाणां मद्यमेव प्रबाधकम् ||६४||
रतिर्विषयसंयोगे प्रीतिसंयोगवर्धनम् |
रतिर्विषयसंयोगे प्रीतिसंयोगवर्धनम् |
अपि प्रवयसां मद्यमुत्सवामोदकारकम् ||६५||
अपि प्रवयसां मद्यमुत्सवामोदकारकम् ||६५||
पञ्चस्वर्थेषु कान्तेषु या रतिः प्रथमे मदे |
पञ्चस्वर्थेषु कान्तेषु या रतिः प्रथमे मदे |
यूनां वा स्थविराणां वा तस्य नास्त्युपमा भुवि ||६६||
यूनां वा स्थविराणां वा तस्य नास्त्युपमा भुवि ||६६||
बहुदुःखहतस्यास्य शोकेनोपहतस्य च |
बहुदुःखहतस्यास्य शोकेनोपहतस्य च |
विश्रामो जीवलोकस्य मद्यं युक्त्या निषेवितम् ||६७||
विश्रामो जीवलोकस्य मद्यं युक्त्या निषेवितम् ||६७||
harṣamūrjaṁ mudaṁ puṣṭimārōgyaṁ pauruṣaṁ param [1] |
harṣamūrjaṁ mudaṁ puṣṭimārōgyaṁ pauruṣaṁ param [1] |
yuktyā pītaṁ karōtyāśu madyaṁ sukhamadapradam||61||
yuktyā pītaṁ karōtyāśu madyaṁ sukhamadapradam||61||
rōcanaṁ dīpanaṁ hr̥dyaṁ svaravarṇaprasādanam|
rōcanaṁ dīpanaṁ hr̥dyaṁ svaravarṇaprasādanam|
prīṇanaṁ br̥ṁhaṇaṁ balyaṁ bhayaśōkaśramāpaham||62||
prīṇanaṁ br̥ṁhaṇaṁ balyaṁ bhayaśōkaśramāpaham||62||
svāpanaṁ naṣṭanidrāṇāṁ mūkānāṁ vāgvibōdhanam|
svāpanaṁ naṣṭanidrāṇāṁ mūkānāṁ vāgvibōdhanam|
bōdhanaṁ cātinidrāṇāṁ vibaddhānāṁ vibandhanut||63||
bōdhanaṁ cātinidrāṇāṁ vibaddhānāṁ vibandhanut||63||
vadhabandhapariklēśaduḥkhānāṁ cāpyabōdhanam|
vadhabandhapariklēśaduḥkhānāṁ cāpyabōdhanam|
madyōtthānāṁ ca rōgāṇāṁ madyamēva prabādhakam||64||
madyōtthānāṁ ca rōgāṇāṁ madyamēva prabādhakam||64||
ratirviṣayasaṁyōgē prītisaṁyōgavardhanam|
ratirviṣayasaṁyōgē prītisaṁyōgavardhanam|
api pravayasāṁ madyamutsavāmōdakārakam||65||
api pravayasāṁ madyamutsavāmōdakārakam||65||
pañcasvarthēṣu kāntēṣu yā ratiḥ prathamē madē|
pañcasvarthēṣu kāntēṣu yā ratiḥ prathamē madē|
yūnāṁ vā sthavirāṇāṁ vā tasya nāstyupamā bhuvi||66||
yūnāṁ vā sthavirāṇāṁ vā tasya nāstyupamā bhuvi||66||
bahuduḥkhahatasyāsya śōkēnōpahatasya ca|
bahuduḥkhahatasyāsya śōkēnōpahatasya ca|
viśrāmō jīvalōkasya madyaṁ yuktyā niṣēvitam||67||
viśrāmō jīvalōkasya madyaṁ yuktyā niṣēvitam||67||
harShamUrjaM mudaM puShTimArogyaM pauruShaM param [1] |
harShamUrjaM mudaM puShTimArogyaM pauruShaM param [1] |
yuktyA pItaM karotyAshu madyaM sukhamadapradam ||61||
yuktyA pItaM karotyAshu madyaM sukhamadapradam ||61||
rocanaM dIpanaM hRudyaM svaravarNaprasAdanam |
rocanaM dIpanaM hRudyaM svaravarNaprasAdanam |
prINanaM bRuMhaNaM balyaM bhayashokashramApaham ||62||
prINanaM bRuMhaNaM balyaM bhayashokashramApaham ||62||
svApanaM naShTanidrANAM mUkAnAM vAgvibodhanam |
svApanaM naShTanidrANAM mUkAnAM vAgvibodhanam |
bodhanaM cAtinidrANAM vibaddhAnAM vibandhanut ||63||
bodhanaM cAtinidrANAM vibaddhAnAM vibandhanut ||63||
vadhabandhaparikleshaduHkhAnAM cApyabodhanam |
vadhabandhaparikleshaduHkhAnAM cApyabodhanam |
madyotthAnAM ca rogANAM madyameva prabAdhakam ||64||
madyotthAnAM ca rogANAM madyameva prabAdhakam ||64||
ratirviShayasaMyoge prItisaMyogavardhanam |
ratirviShayasaMyoge prItisaMyogavardhanam |
api pravayasAM madyamutsavAmodakArakam ||65||
api pravayasAM madyamutsavAmodakArakam ||65||
pa~jcasvartheShu kAnteShu yA ratiH prathame made |
pa~jcasvartheShu kAnteShu yA ratiH prathame made |
yUnAM vA sthavirANAM vA tasya nAstyupamA bhuvi ||66||
yUnAM vA sthavirANAM vA tasya nAstyupamA bhuvi ||66||
bahuduHkhahatasyAsya shokenopahatasya ca |
bahuduHkhahatasyAsya shokenopahatasya ca |
vishrAmo jIvalokasya madyaM yuktyA niShevitam ||67||
vishrAmo jIvalokasya madyaM yuktyA niShevitam ||67||
The liquor use astutely for the relaxation by the people will help those who are inflicted with intense pain and deep sorrow.[61-67]
The liquor use astutely for the relaxation by the people will help those who are inflicted with intense pain and deep sorrow.[61-67]
अन्नपानवयोव्याधिबलकालत्रिकाणि षट् |
अन्नपानवयोव्याधिबलकालत्रिकाणि षट् |
त्रीन्दोषांस्त्रिविधं सत्त्वं ज्ञात्वा मद्यं पिबेत्सदा ||६८||
त्रीन्दोषांस्त्रिविधं सत्त्वं ज्ञात्वा मद्यं पिबेत्सदा ||६८||
तेषां त्रिकाणामष्टानां योजना युक्तिरुच्यते |
तेषां त्रिकाणामष्टानां योजना युक्तिरुच्यते |
यया युक्त्या पिबन्मद्यं मद्यदोषैर्न युज्यते ||६९||
यया युक्त्या पिबन्मद्यं मद्यदोषैर्न युज्यते ||६९||
मद्यस्य च गुणान् सर्वान् यथोक्तान् स समश्नुते |
मद्यस्य च गुणान् सर्वान् यथोक्तान् स समश्नुते |
धर्मार्थयोरपीडायै नरः सत्त्वगुणोच्छ्रितः ||७०||
धर्मार्थयोरपीडायै नरः सत्त्वगुणोच्छ्रितः ||७०||
सत्त्वानि तु प्रबुध्यन्ते प्रायशः प्रथमे मदे |
सत्त्वानि तु प्रबुध्यन्ते प्रायशः प्रथमे मदे |
द्वितीयेऽव्यक्ततां यान्ति मध्ये चोत्तममध्ययोः ||७१||
द्वितीयेऽव्यक्ततां यान्ति मध्ये चोत्तममध्ययोः ||७१||
सस्यसम्बोधकं वर्षं, हेमप्रकृतिदर्शकः |
सस्यसम्बोधकं वर्षं, हेमप्रकृतिदर्शकः |
हुताशः, सर्वसत्त्वानां मद्यं तूभयकारकम् ||७२||
हुताशः, सर्वसत्त्वानां मद्यं तूभयकारकम् ||७२||
प्रधानावरमध्यानां रूपाणां [१] व्यक्तिदर्शकः |
प्रधानावरमध्यानां रूपाणां [१] व्यक्तिदर्शकः |
यथाऽग्निरेवं सत्त्वानां मद्यं प्रकृतिदर्शकम् ||७३||
यथाऽग्निरेवं सत्त्वानां मद्यं प्रकृतिदर्शकम् ||७३||
annapānavayōvyādhibalakālatrikāṇi ṣaṭ|
annapānavayōvyādhibalakālatrikāṇi ṣaṭ|
trīndōṣāṁstrividhaṁ sattvaṁ jñātvā madyaṁ pibētsadā||68||
trīndōṣāṁstrividhaṁ sattvaṁ jñātvā madyaṁ pibētsadā||68||
tēṣāṁ trikāṇāmaṣṭānāṁ yōjanā yuktirucyatē|
tēṣāṁ trikāṇāmaṣṭānāṁ yōjanā yuktirucyatē|
yayā yuktyā pibanmadyaṁ madyadōṣairna yujyatē||69||
yayā yuktyā pibanmadyaṁ madyadōṣairna yujyatē||69||
madyasya ca guṇān sarvān yathōktān sa samaśnutē|
madyasya ca guṇān sarvān yathōktān sa samaśnutē|
dharmārthayōrapīḍāyai naraḥ sattvaguṇōcchritaḥ||70||
dharmārthayōrapīḍāyai naraḥ sattvaguṇōcchritaḥ||70||
sattvāni tu prabudhyantē prāyaśaḥ prathamē madē|
sattvāni tu prabudhyantē prāyaśaḥ prathamē madē|
dvitīyē'vyaktatāṁ yānti madhyē cōttamamadhyayōḥ||71||
dvitīyē'vyaktatāṁ yānti madhyē cōttamamadhyayōḥ||71||
sasyasambōdhakaṁ varṣaṁ, hēmaprakr̥tidarśakaḥ|
sasyasambōdhakaṁ varṣaṁ, hēmaprakr̥tidarśakaḥ|
hutāśaḥ, sarvasattvānāṁ madyaṁ tūbhayakārakam||72||
hutāśaḥ, sarvasattvānāṁ madyaṁ tūbhayakārakam||72||
pradhānāvaramadhyānāṁ rūpāṇāṁ [1] vyaktidarśakaḥ|
pradhānāvaramadhyānāṁ rūpāṇāṁ [1] vyaktidarśakaḥ|
yathā'gnirēvaṁ sattvānāṁ madyaṁ prakr̥tidarśakam||73||
yathā'gnirēvaṁ sattvānāṁ madyaṁ prakr̥tidarśakam||73||
annapAnavayovyAdhibalakAlatrikANi ShaT |
annapAnavayovyAdhibalakAlatrikANi ShaT |
trIndoShAMstrividhaM sattvaM j~jAtvA madyaM pibetsadA ||68||
trIndoShAMstrividhaM sattvaM j~jAtvA madyaM pibetsadA ||68||
teShAM trikANAmaShTAnAM yojanA yuktirucyate |
teShAM trikANAmaShTAnAM yojanA yuktirucyate |
yayA yuktyA pibanmadyaM madyadoShairna yujyate ||69||
yayA yuktyA pibanmadyaM madyadoShairna yujyate ||69||
madyasya ca guNAn sarvAn yathoktAn sa samashnute |
madyasya ca guNAn sarvAn yathoktAn sa samashnute |
dharmArthayorapIDAyai naraH sattvaguNocchritaH ||70||
dharmArthayorapIDAyai naraH sattvaguNocchritaH ||70||
sattvAni tu prabudhyante prAyashaH prathame made |
sattvAni tu prabudhyante prAyashaH prathame made |
dvitIye~avyaktatAM yAnti madhye cottamamadhyayoH ||71||
dvitIye~avyaktatAM yAnti madhye cottamamadhyayoH ||71||
sasyasambodhakaM varShaM, hemaprakRutidarshakaH |
sasyasambodhakaM varShaM, hemaprakRutidarshakaH |
hutAshaH, sarvasattvAnAM madyaM tUbhayakArakam ||72||
hutAshaH, sarvasattvAnAM madyaM tUbhayakArakam ||72||
pradhAnAvaramadhyAnAM rUpANAM [1] vyaktidarshakaH |
pradhAnAvaramadhyAnAM rUpANAM [1] vyaktidarshakaH |
yathA~agnirevaM sattvAnAM madyaM prakRutidarshakam ||73||
yathA~agnirevaM sattvAnAM madyaM prakRutidarshakam ||73||