Line 221: |
Line 221: |
| Excessive intake of ''ushna, katu, vidahi, amla'' and ''kshara'' type of ''ahara; krodha, santapa'' , exposure to the heat of the fire and sun are the causative factors of ''pittaja kasa''. | | Excessive intake of ''ushna, katu, vidahi, amla'' and ''kshara'' type of ''ahara; krodha, santapa'' , exposure to the heat of the fire and sun are the causative factors of ''pittaja kasa''. |
| | | |
− | Signs and symptoms of pittaja kasa are as follows; | + | Signs and symptoms of ''pittaja kasa'' are as follows; |
− | 1. Yellowish sputum and eyes
| + | #Yellowish sputum and eyes |
− | 2. Bitter taste in mouth
| + | #Bitter taste in mouth |
− | 3. Voice disorders
| + | #Voice disorders |
− | 4. Feeling of smoke is being vomited out of the chest
| + | #Feeling of smoke is being vomited out of the chest |
− | 5. Morbid thirst, burning, illusive, anorexia and giddiness
| + | #Morbid thirst, burning, illusive, anorexia and giddiness |
− | 6. Appearance of twinkling stars in front of the eyes while coughing continuously
| + | #Appearance of twinkling stars in front of the eyes while coughing continuously |
− | 7. Expectoration of sputum mixed with pitta. (14-16)
| + | #Expectoration of sputum mixed with pitta. [14-16] |
− | Kaphaja kasa: | + | |
| + | ==== ''Kaphaja kasa'' ==== |
| + | |
| गुर्वभिष्यन्दिमधुरस्निग्धस्वप्नाविचेष्टनैः | | | गुर्वभिष्यन्दिमधुरस्निग्धस्वप्नाविचेष्टनैः | |
| वृद्धः श्लेष्माऽनिलं रुद्ध्वा कफकासं करोति हि ||१७|| | | वृद्धः श्लेष्माऽनिलं रुद्ध्वा कफकासं करोति हि ||१७|| |
| + | |
| मन्दाग्नित्वारुचिच्छर्दिपीनसोत्क्लेशगौरवैः | | | मन्दाग्नित्वारुचिच्छर्दिपीनसोत्क्लेशगौरवैः | |
| लोमहर्षास्यमाधुर्यक्लेदसंसदनैर्युतम् ||१८|| | | लोमहर्षास्यमाधुर्यक्लेदसंसदनैर्युतम् ||१८|| |
| + | |
| बहुलं मधुरं स्निग्धं निष्ठीवति घनं कफम् | | | बहुलं मधुरं स्निग्धं निष्ठीवति घनं कफम् | |
| कासमानो ह्यरुग् वक्षः सम्पूर्णमिव मन्यते ||१९|| | | कासमानो ह्यरुग् वक्षः सम्पूर्णमिव मन्यते ||१९|| |
| + | |
| gurvabhiṣyandimadhurasnigdhasvapnāvicēṣṭanaiḥ| | | gurvabhiṣyandimadhurasnigdhasvapnāvicēṣṭanaiḥ| |
| vr̥ddhaḥ ślēṣmā'nilaṁ ruddhvā kaphakāsaṁ [1] karōti hi||17|| | | vr̥ddhaḥ ślēṣmā'nilaṁ ruddhvā kaphakāsaṁ [1] karōti hi||17|| |
| + | |
| mandāgnitvārucicchardipīnasōtklēśagauravaiḥ| | | mandāgnitvārucicchardipīnasōtklēśagauravaiḥ| |
| lōmaharṣāsyamādhuryaklēdasaṁsadanairyutam||18|| | | lōmaharṣāsyamādhuryaklēdasaṁsadanairyutam||18|| |
| + | |
| bahulaṁ madhuraṁ snigdhaṁ niṣṭhīvati ghanaṁ kapham| | | bahulaṁ madhuraṁ snigdhaṁ niṣṭhīvati ghanaṁ kapham| |
| kāsamānō hyarug vakṣaḥ sampūrṇamiva manyatē||19|| | | kāsamānō hyarug vakṣaḥ sampūrṇamiva manyatē||19|| |
Line 245: |
Line 252: |
| gurvabhiShyandimadhurasnigdhasvapnAviceShTanaiH| | | gurvabhiShyandimadhurasnigdhasvapnAviceShTanaiH| |
| vRuddhaH shleShmA~anilaM ruddhvA kaphakAsaM [1] karoti hi||17|| | | vRuddhaH shleShmA~anilaM ruddhvA kaphakAsaM [1] karoti hi||17|| |
| + | |
| mandAgnitvArucicchardipInasotkleshagauravaiH| | | mandAgnitvArucicchardipInasotkleshagauravaiH| |
| lomaharShAsyamAdhuryakledasaMsadanairyutam||18|| | | lomaharShAsyamAdhuryakledasaMsadanairyutam||18|| |
| + | |
| bahulaM madhuraM snigdhaM niShThIvati ghanaM kapham| | | bahulaM madhuraM snigdhaM niShThIvati ghanaM kapham| |
| kAsamAno hyarug vakShaH sampUrNamiva manyate||19|| | | kAsamAno hyarug vakShaH sampUrNamiva manyate||19|| |