Line 193: |
Line 193: |
| #Mukhashosa (Dryness in mouth) | | #Mukhashosa (Dryness in mouth) |
| #Arasajnata (Loss of taste sensation) | | #Arasajnata (Loss of taste sensation) |
− | 49. Gharanasha (Loss of smell sensation)
| + | #Gharanasha (Loss of smell sensation) |
− | 50. Karnashoola (Ear ache)
| + | #Karnashoola (Ear ache) |
− | 51. Ashabdashravana (Tinnitus)
| + | #Ashabdashravana (Tinnitus) |
− | 52. Ucchaishruti (Hard of hearing))
| + | #Ucchaishruti (Hard of hearing)) |
− | 53. Badhirya (Deafness)
| + | #Badhirya (Deafness) |
− | 54. Vartmastambha (Stiffness in eyelids)
| + | #Vartmastambha (Stiffness in eyelids) |
− | 55. Vartma sankoca (Entropion)
| + | #Vartma sankoca (Entropion) |
− | 56. Timira (Loss of vision)
| + | #Timira (Loss of vision) |
− | 57. Akshishula (Pain in eyes)
| + | #Akshishula (Pain in eyes) |
− | 58. Akshivyudasa (Squint eye)
| + | #Akshivyudasa (Squint eye) |
− | 59. Bhruvyudasa (Twisting in eye brows)
| + | #Bhruvyudasa (Twisting in eye brows) |
− | 60. Sankhabheda (Pain in temporal region)
| + | #Sankhabheda (Pain in temporal region) |
− | 61. Lalata bheda (Pain in frontal region)
| + | #Lalata bheda (Pain in frontal region) |
− | 62. Shiroruk (Headache)
| + | #Shiroruk (Headache) |
− | 63. Keshabhoomisphutana (Cracking of scalp)
| + | #Keshabhoomisphutana (Cracking of scalp) |
− | 64. Ardita (Facial paralysis)
| + | #Ardita (Facial paralysis) |
− | 65. Ekanga roga (Monoplegia)
| + | #Ekanga roga (Monoplegia) |
− | 66. Sarvanga roga (Quadriplegia)
| + | #Sarvanga roga (Quadriplegia) |
− | 67. Pakshavadha (Hemiplegia)
| + | #Pakshavadha (Hemiplegia) |
− | 68. Akshepaka (Clonic convulsions)
| + | #Akshepaka (Clonic convulsions) |
− | 69. Dandaka (Tonic convulsions)
| + | #Dandaka (Tonic convulsions) |
− | 70. Tama (Feeling of darkness in front of eye)
| + | #Tama (Feeling of darkness in front of eye) |
− | 71. Bhrama (Giddiness)
| + | #Bhrama (Giddiness) |
− | 72. Vepathu (Tremor)
| + | #Vepathu (Tremor) |
− | 73. Jrumbha (Yawning)
| + | #Jrumbha (Yawning) |
− | 74. Hikka (Hiccup)
| + | #Hikka (Hiccup) |
− | 75. Vishada (Asthenia)
| + | #Vishada (Asthenia) |
− | 76. Atipralapa (Excessive delirium)
| + | #Atipralapa (Excessive delirium) |
− | 77. Raukshya (Roughness)
| + | #Raukshya (Roughness) |
− | 78. Parushya (Coarseness)
| + | #Parushya (Coarseness) |
− | 79. Syavarunavabhasata (Black reddish appearance)
| + | #Syavarunavabhasata (Black reddish appearance) |
− | 80. Asvapna (Insomnia)
| + | #Asvapna (Insomnia) |
− | 81. Anavasthita cittatva (Unstable mind)
| + | #Anavasthita cittatva (Unstable mind) |
− | Causative qualities of vata disorders: | + | |
| + | ==== Causative qualities of ''vata'' disorders ==== |
| + | |
| सर्वेष्वपि खल्वेतेषु वातविकारेषूक्तेष्वन्येषु चानुक्तेषु वायोरिदमात्मरूपमपरिणामि कर्मणश्च स्वलक्षणं, यदुपलभ्य तदवयवंवा विमुक्तसन्देहा वातविकारमेवाध्यवस्यन्ति कुशलाः; तद्यथा- रौक्ष्यं शैत्यं लाघवं वैशद्यं गतिरमूर्तत्वमनवस्थितत्वं चेतिवायोरात्मरूपाणि; एवंविधत्वाच्च वायोः कर्मणः स्वलक्षणमिदमस्य भवति तं तं शरीरावयवमाविशतः ; तद्यथा-स्रंसभ्रंसव्याससङ्गभेदसादहर्षतर्षकम्पवर्तचालतोदव्यथाचेष्टादीनि , तथाखरपरुषविशदसुषिरारुणवर्णकषायविरसमुखत्वशोषशूलसुप्तिसङ्कोचनस्तम्भनखञ्जतादीनि च वायोः कर्माणि; तैरन्वितंवातविकारमेवाध्यवस्येत्||१२|| | | सर्वेष्वपि खल्वेतेषु वातविकारेषूक्तेष्वन्येषु चानुक्तेषु वायोरिदमात्मरूपमपरिणामि कर्मणश्च स्वलक्षणं, यदुपलभ्य तदवयवंवा विमुक्तसन्देहा वातविकारमेवाध्यवस्यन्ति कुशलाः; तद्यथा- रौक्ष्यं शैत्यं लाघवं वैशद्यं गतिरमूर्तत्वमनवस्थितत्वं चेतिवायोरात्मरूपाणि; एवंविधत्वाच्च वायोः कर्मणः स्वलक्षणमिदमस्य भवति तं तं शरीरावयवमाविशतः ; तद्यथा-स्रंसभ्रंसव्याससङ्गभेदसादहर्षतर्षकम्पवर्तचालतोदव्यथाचेष्टादीनि , तथाखरपरुषविशदसुषिरारुणवर्णकषायविरसमुखत्वशोषशूलसुप्तिसङ्कोचनस्तम्भनखञ्जतादीनि च वायोः कर्माणि; तैरन्वितंवातविकारमेवाध्यवस्येत्||१२|| |
| sarvēṣvapi khalvētēṣu vātavikārēṣūktēṣvanyēṣu cānuktēṣu vāyōridamātmarūpamapariṇāmi karmaṇaścasvalakṣaṇaṁ, yadupalabhya tadavayavaṁ vā vimuktasandēhā vātavikāramēvādhyavasyanti kuśalāḥ;tadyathā- raukṣyaṁ śaityaṁ lāghavaṁ vaiśadyaṁ gatiramūrtatvamanavasthitatvaṁ cēti vāyōrātmarūpāṇi;ēvaṁvidhatvācca vāyōḥ karmaṇaḥ svalakṣaṇamidamasya bhavati taṁ taṁ śarīrāvayavamāviśataḥ ;tadyathā- sraṁsabhraṁsavyāsasaṅgabhēdasādaharṣatarṣakampavartacālatōdavyathācēṣṭādīni , tathākharaparuṣaviśadasuṣirāruṇavarṇakaṣāyavirasamukhatvaśōṣaśūlasuptisaṅkōcanastambhanakhañjatādīnica vāyōḥ karmāṇi; tairanvitaṁ vātavikāramēvādhyavasyēt||12|| | | sarvēṣvapi khalvētēṣu vātavikārēṣūktēṣvanyēṣu cānuktēṣu vāyōridamātmarūpamapariṇāmi karmaṇaścasvalakṣaṇaṁ, yadupalabhya tadavayavaṁ vā vimuktasandēhā vātavikāramēvādhyavasyanti kuśalāḥ;tadyathā- raukṣyaṁ śaityaṁ lāghavaṁ vaiśadyaṁ gatiramūrtatvamanavasthitatvaṁ cēti vāyōrātmarūpāṇi;ēvaṁvidhatvācca vāyōḥ karmaṇaḥ svalakṣaṇamidamasya bhavati taṁ taṁ śarīrāvayavamāviśataḥ ;tadyathā- sraṁsabhraṁsavyāsasaṅgabhēdasādaharṣatarṣakampavartacālatōdavyathācēṣṭādīni , tathākharaparuṣaviśadasuṣirāruṇavarṇakaṣāyavirasamukhatvaśōṣaśūlasuptisaṅkōcanastambhanakhañjatādīnica vāyōḥ karmāṇi; tairanvitaṁ vātavikāramēvādhyavasyēt||12|| |