Line 642: |
Line 642: |
| This ends the explanation of 11 ''ksudrakuṣṭha''.[21-26] | | This ends the explanation of 11 ''ksudrakuṣṭha''.[21-26] |
| | | |
− | ==== Dosha dominance in types of kushtha ==== | + | ==== ''Dosha'' dominance in types of ''kushtha'' ==== |
| | | |
| वातेऽधिकतरे कुष्ठं कापालं मण्डलं कफे| | | वातेऽधिकतरे कुष्ठं कापालं मण्डलं कफे| |
| पित्ते त्वौदुम्बरं विद्यात् काकणं तु त्रदोषजम्||२७|| | | पित्ते त्वौदुम्बरं विद्यात् काकणं तु त्रदोषजम्||२७|| |
| + | |
| वातपित्ते श्लेष्मपित्ते वातश्लेष्मणि चाधिके| | | वातपित्ते श्लेष्मपित्ते वातश्लेष्मणि चाधिके| |
| ऋष्यजिह्वं पुण्डरीकं सिध्मकुष्ठं च जायते||२८|| | | ऋष्यजिह्वं पुण्डरीकं सिध्मकुष्ठं च जायते||२८|| |
| + | |
| चर्माख्यमेककुष्ठं च किटिमं सविपादिकम्| | | चर्माख्यमेककुष्ठं च किटिमं सविपादिकम्| |
| कुष्ठं चालसकं ज्ञेयं प्रायो वातकफाधिकम्||२९|| | | कुष्ठं चालसकं ज्ञेयं प्रायो वातकफाधिकम्||२९|| |
| + | |
| पामा शतारुर्विस्फोटं दद्रुश्चर्मदलं तथा| | | पामा शतारुर्विस्फोटं दद्रुश्चर्मदलं तथा| |
| पित्तश्लेष्माधिकं प्रायः कफप्राया विचर्चिका||३०|| | | पित्तश्लेष्माधिकं प्रायः कफप्राया विचर्चिका||३०|| |
| + | |
| vātē'dhikatarē kuṣṭhaṁ kāpālaṁ maṇḍalaṁ kaphē| | | vātē'dhikatarē kuṣṭhaṁ kāpālaṁ maṇḍalaṁ kaphē| |
| pittē tvaudumbaraṁ vidyāt kākaṇaṁ tu tradōṣajam||27|| | | pittē tvaudumbaraṁ vidyāt kākaṇaṁ tu tradōṣajam||27|| |
| + | |
| vātapittē ślēṣmapittē vātaślēṣmaṇi cādhikē| | | vātapittē ślēṣmapittē vātaślēṣmaṇi cādhikē| |
| r̥ṣyajihvaṁ puṇḍarīkaṁ sidhmakuṣṭhaṁ ca jāyatē||28|| | | r̥ṣyajihvaṁ puṇḍarīkaṁ sidhmakuṣṭhaṁ ca jāyatē||28|| |
| + | |
| carmākhyamēkakuṣṭhaṁ ca kiṭimaṁ savipādikam| | | carmākhyamēkakuṣṭhaṁ ca kiṭimaṁ savipādikam| |
| kuṣṭhaṁ cālasakaṁ jñēyaṁ prāyō vātakaphādhikam||29|| | | kuṣṭhaṁ cālasakaṁ jñēyaṁ prāyō vātakaphādhikam||29|| |
| + | |
| pāmā śatārurvisphōṭaṁ dadruścarmadalaṁ tathā| | | pāmā śatārurvisphōṭaṁ dadruścarmadalaṁ tathā| |
| pittaślēṣmādhikaṁ prāyaḥ kaphaprāyā vicārcikā||30|| | | pittaślēṣmādhikaṁ prāyaḥ kaphaprāyā vicārcikā||30|| |
| + | |
| vAte~adhikatare kuShThaM kApAlaM maNDalaM kaphe| | | vAte~adhikatare kuShThaM kApAlaM maNDalaM kaphe| |
| pitte tvaudumbaraM vidyAt kAkaNaM tu tradoShajam||27|| | | pitte tvaudumbaraM vidyAt kAkaNaM tu tradoShajam||27|| |
| + | |
| vAtapitte shleShmapitte vAtashleShmaNi cAdhike| | | vAtapitte shleShmapitte vAtashleShmaNi cAdhike| |
| RuShyajihvaM puNDarIkaM sidhmakuShThaM ca jAyate||28|| | | RuShyajihvaM puNDarIkaM sidhmakuShThaM ca jAyate||28|| |
| + | |
| carmAkhyamekakuShThaM ca kiTimaM savipAdikam| | | carmAkhyamekakuShThaM ca kiTimaM savipAdikam| |
| kuShThaM cAlasakaM j~jeyaM prAyo vAtakaphAdhikam||29|| | | kuShThaM cAlasakaM j~jeyaM prAyo vAtakaphAdhikam||29|| |
| + | |
| pAmA shatArurvisphoTaM dadrushcarmadalaM tathA| | | pAmA shatArurvisphoTaM dadrushcarmadalaM tathA| |
| pittashleShmAdhikaM prAyaH kaphaprAyA vicarcikA||30|| | | pittashleShmAdhikaM prAyaH kaphaprAyA vicarcikA||30|| |
| + | |
| The dosha dominance in types of kushtha is as enlisted below: | | The dosha dominance in types of kushtha is as enlisted below: |
| Predominant dōsha Disease | | Predominant dōsha Disease |