Changes

कतमानिशरीराणिव्याधिमन्तिमहामुने!|यानिवैद्यःपरिहरेद्येषुकर्मनसिद्ध्यति||३||  

कतमानिशरीराणिव्याधिमन्तिमहामुने!|यानिवैद्यःपरिहरेद्येषुकर्मनसिद्ध्यति||३||  

इत्यात्रेयोऽग्निवेशेनप्रश्नंपृष्टःसुदुर्वचम्|आचचक्षेयथातस्मैभगवांस्तन्निबोधत||४||  

इत्यात्रेयोऽग्निवेशेनप्रश्नंपृष्टःसुदुर्वचम्|आचचक्षेयथातस्मैभगवांस्तन्निबोधत||४||  

यस्य वै भाषमाणस्य रुजत्यूर्ध्वमुरो भृशम्| अन्नं च च्यवते भुक्तं स्थितं चापि न जीर्यति||५||  

यस्य वै भाषमाणस्य रुजत्यूर्ध्वमुरो भृशम्| अन्नं च च्यवते भुक्तं स्थितं चापि न जीर्यति||५||  

बलं च हीयते शीघ्रं  तृष्णा चातिप्रवर्धते| जायते हृदि शूलं च तं भिषक् परिवर्जयेत्||६||  

बलं च हीयते शीघ्रं  तृष्णा चातिप्रवर्धते| जायते हृदि शूलं च तं भिषक् परिवर्जयेत्||६||  

katamāni śarīrāṇi vyādhimanti mahāmunē!| yāni vaidyaḥ pariharēdyēṣu karma na siddhyati||3|| ityātrēyō'gnivēśēnapraśnaṁpr̥ṣṭaḥsudurvacam|ācacakṣēyathātasmaibhagavāṁstannibōdhata||4

 

katamāni śarīrāṇi vyādhimanti mahāmunē!| yāni vaidyaḥ pariharēdyēṣu karma na siddhyati||3||  

 

ityātrēyō'gnivēśēnapraśnaṁpr̥ṣṭaḥsudurvacam|ācacakṣēyathātasmaibhagavāṁstannibōdhata||4||

 

yasyavaibhāṣamāṇasyarujatyūrdhvamurōbhr̥śam|annaṁcacyavatēbhuktaṁsthitaṁcāpinajīryati||5||  

yasyavaibhāṣamāṇasyarujatyūrdhvamurōbhr̥śam|annaṁcacyavatēbhuktaṁsthitaṁcāpinajīryati||5||  

balaṁ ca hīyatē śīghraṁ  tr̥ṣṇā cātipravardhatē| jāyatē hr̥di śūlaṁ ca taṁ bhiṣak parivarjayēt||6||  

balaṁ ca hīyatē śīghraṁ  tr̥ṣṇā cātipravardhatē| jāyatē hr̥di śūlaṁ ca taṁ bhiṣak parivarjayēt||6||  

katamAni sharIrANi vyAdhimanti mahAmune!|  

katamAni sharIrANi vyAdhimanti mahAmune!|  

yAni vaidyaH pariharedyeShu karma na siddhyati||3||  

yAni vaidyaH pariharedyeShu karma na siddhyati||3||  

ityAtreyo~agniveshena  prashnaM pRuShTaH sudurvacam|  

ityAtreyo~agniveshena  prashnaM pRuShTaH sudurvacam|  

AcacakShe yathA tasmai bhagavAMstannibodhata||4||

AcacakShe yathA tasmai bhagavAMstannibodhata||4||

yasya vai bhAShamANasya rujatyUrdhvamuro bhRusham|  

yasya vai bhAShamANasya rujatyUrdhvamuro bhRusham|  

annaM ca cyavate bhuktaM sthitaM cApi na jIryati||5||  

annaM ca cyavate bhuktaM sthitaM cApi na jIryati||5||  

balaM ca hIyate shIghraM  tRuShNA cAtipravardhate|  

balaM ca hIyate shIghraM  tRuShNA cAtipravardhate|  

jAyate hRudi shUlaM ca taM bhiShak parivarjayet||6||  

jAyate hRudi shUlaM ca taM bhiShak parivarjayet||6||  

Agnivesha asks Atreya that how many such symptoms are seen in a diseased individual for which treatment become ineffective. Hearing this, the great scholar explained him thus:

Agnivesha asks Atreya that how many such symptoms are seen in a diseased individual for which treatment become ineffective. Hearing this, the great scholar explained him thus:

One, who has severe pain in the upper part of chest while talking, vomits the ingested food, can’t digest the food ingested; one, whose bala (strength) is depleting suddenly and who has morbid thirst; one who has pain in the region of hrudaya (Heart) are incurable.[3-6]

 

Poor prognosis in Hikka, Anaha, Atisara and Jwara:

One, who has severe pain in the upper part of chest while talking, vomits the ingested food, cannot digest the food ingested; one, whose ''bala'' (strength) is depleting suddenly and who has morbid thirst; one who has pain in the region of ''hridaya'' (heart) are incurable.[3-6]

 

==== Poor prognosis in ''Hikka, Anaha, Atisara'' and ''Jwara'' ====

 

हिक्का गम्भीरजा यस्य शोणितं चातिसार्यते| न तस्मै भेषजं दद्यात् स्मरन्नात्रेयशासनम्||७||  

हिक्का गम्भीरजा यस्य शोणितं चातिसार्यते| न तस्मै भेषजं दद्यात् स्मरन्नात्रेयशासनम्||७||  

आनाहश्चातिसारश्च यमेतौ दुर्बलं नरम्| व्याधितं विशतो रोगौ दुर्लभं तस्य जीवितम्||८||  

आनाहश्चातिसारश्च यमेतौ दुर्बलं नरम्| व्याधितं विशतो रोगौ दुर्लभं तस्य जीवितम्||८||  

आनाहश्चातितृष्णा च यमेतौ दुर्बलं नरम्| विशतो विजहत्येनं प्राणा नातिचिरान्नरम्||९||  

आनाहश्चातितृष्णा च यमेतौ दुर्बलं नरम्| विशतो विजहत्येनं प्राणा नातिचिरान्नरम्||९||  

ज्वरः पौर्वाह्णिको यस्य शुष्ककासश्च दारुणः| बलमांसविहीनस्य यथा प्रेतस्तथैव सः||१०||

ज्वरः पौर्वाह्णिको यस्य शुष्ककासश्च दारुणः| बलमांसविहीनस्य यथा प्रेतस्तथैव सः||१०||

hikkā gambhīrajā yasya śōṇitaṁ cātisāryatē| na tasmai bhēṣajaṁ dadyāt smarannātrēyaśāsanam||7||  

hikkā gambhīrajā yasya śōṇitaṁ cātisāryatē| na tasmai bhēṣajaṁ dadyāt smarannātrēyaśāsanam||7||  

ānāhaścātisāraśca yamētau durbalaṁ naram| vyādhitaṁ viśatō rōgau durlabhaṁ tasya jīvitam||8||  

ānāhaścātisāraśca yamētau durbalaṁ naram| vyādhitaṁ viśatō rōgau durlabhaṁ tasya jīvitam||8||