Line 136: |
Line 136: |
| रूक्षशीतकषायाल्पप्रमितानशनं स्त्रियः | | | रूक्षशीतकषायाल्पप्रमितानशनं स्त्रियः | |
| वेगधारणमायासो वातकासप्रवर्तकाः ||१०|| | | वेगधारणमायासो वातकासप्रवर्तकाः ||१०|| |
| + | |
| हृत्पार्श्वोरःशिरःशूलस्वरभेदकरो भृशम् | | | हृत्पार्श्वोरःशिरःशूलस्वरभेदकरो भृशम् | |
| शुष्कोरःकण्ठवक्रस्य हृष्टलोम्नः प्रताम्यतः ||११|| | | शुष्कोरःकण्ठवक्रस्य हृष्टलोम्नः प्रताम्यतः ||११|| |
| + | |
| निर्घोषदैन्यस्तननदौर्बल्यक्षोभमोहकृत् | | | निर्घोषदैन्यस्तननदौर्बल्यक्षोभमोहकृत् | |
| शुष्ककासः कफं शुष्कं कृच्छ्रान्मुक्त्वाऽल्पतां व्रजेत् ||१२|| | | शुष्ककासः कफं शुष्कं कृच्छ्रान्मुक्त्वाऽल्पतां व्रजेत् ||१२|| |
| + | |
| स्निग्धाम्ललवणोष्णैश्च भुक्तपीतैः प्रशाम्यति | | | स्निग्धाम्ललवणोष्णैश्च भुक्तपीतैः प्रशाम्यति | |
| ऊर्ध्ववातस्य जीर्णेऽन्ने वेगवान्मारुतो भवेत् ||१३|| | | ऊर्ध्ववातस्य जीर्णेऽन्ने वेगवान्मारुतो भवेत् ||१३|| |
| + | |
| rūkṣaśītakaṣāyālpapramitānaśanaṁ striyaḥ| | | rūkṣaśītakaṣāyālpapramitānaśanaṁ striyaḥ| |
| vēgadhāraṇamāyāsō vātakāsapravartakāḥ||10|| | | vēgadhāraṇamāyāsō vātakāsapravartakāḥ||10|| |
| + | |
| hr̥tpārśvōraḥśiraḥśūlasvarabhēdakarō bhr̥śam| | | hr̥tpārśvōraḥśiraḥśūlasvarabhēdakarō bhr̥śam| |
| śuṣkōraḥkaṇṭhavakrasya hr̥ṣṭalōmnaḥ pratāmyataḥ||11|| | | śuṣkōraḥkaṇṭhavakrasya hr̥ṣṭalōmnaḥ pratāmyataḥ||11|| |
| + | |
| nirghōṣadainyastananadaurbalyakṣōbhamōhakr̥t| | | nirghōṣadainyastananadaurbalyakṣōbhamōhakr̥t| |
− | śuṣkakāsaḥ kaphaṁ śuṣkaṁ kr̥cchrānmuktvā'lpatāṁ vrajēt||12|| | + | śuṣkakāsaḥ kaphaṁ śuṣkaṁ kr̥cchrānmuktvā'lpatāṁ vrajēt||12|| |
| + | |
| snigdhāmlalavaṇōṣṇaiśca bhuktapītaiḥ praśāmyati| | | snigdhāmlalavaṇōṣṇaiśca bhuktapītaiḥ praśāmyati| |
| ūrdhvavātasya jīrṇē'nnē vēgavānmārutō bhavēt||13|| | | ūrdhvavātasya jīrṇē'nnē vēgavānmārutō bhavēt||13|| |
Line 153: |
Line 160: |
| rUkShashItakaShAyAlpapramitAnashanaM striyaH| | | rUkShashItakaShAyAlpapramitAnashanaM striyaH| |
| vegadhAraNamAyAso vAtakAsapravartakAH||10|| | | vegadhAraNamAyAso vAtakAsapravartakAH||10|| |
| + | |
| hRutpArshvoraHshiraHshUlasvarabhedakaro bhRusham| | | hRutpArshvoraHshiraHshUlasvarabhedakaro bhRusham| |
| shuShkoraHkaNThavakrasya hRuShTalomnaH pratAmyataH||11|| | | shuShkoraHkaNThavakrasya hRuShTalomnaH pratAmyataH||11|| |
| + | |
| nirghoShadainyastananadaurbalyakShobhamohakRut| | | nirghoShadainyastananadaurbalyakShobhamohakRut| |
− | shuShkakAsaH kaphaM shuShkaM kRucchrAnmuktvA~alpatAM vrajet||12|| | + | shuShkakAsaH kaphaM shuShkaM kRucchrAnmuktvA~alpatAM vrajet||12|| |
| + | |
| snigdhAmlalavaNoShNaishca bhuktapItaiH prashAmyati| | | snigdhAmlalavaNoShNaishca bhuktapItaiH prashAmyati| |
| UrdhvavAtasya jIrNe~anne vegavAnmAruto bhavet||13|| | | UrdhvavAtasya jIrNe~anne vegavAnmAruto bhavet||13|| |
− | Following are the causative factors of vatika type of kasa | + | |
− | 1. Intake of ruksha [dry], sheeta[cold], kashaya [stringent] type of food.
| + | Following are the causative factors of ''vatika'' type of ''kasa'': |
− | 2. Intake of food in less quantity or much less quantity or not taking food at all.
| + | |
− | 3. Excess indulgence in vyavaya.
| + | #Intake of ''ruksha'' (dry), sheeta (cold), kashaya [stringent] type of food. |
− | 4. Suppression of vega.
| + | #Intake of food in less quantity or much less quantity or not taking food at all. |
− | 5. Excessive physical strain.
| + | #Excess indulgence in vyavaya. |
− | .It’s signs and symptoms are as follows;
| + | #Suppression of vega. |
| + | #Excessive physical strain. |
| + | |
| + | It’s signs and symptoms are as follows; |
| 1. Excruciating pain in the epigastric region, flanks, chest, and head. | | 1. Excruciating pain in the epigastric region, flanks, chest, and head. |
| 2. Excessive hoarseness of the voice. | | 2. Excessive hoarseness of the voice. |