Line 541: |
Line 541: |
| viShvagvrajati saMruddhastadA shvAsAnkaroti saH ||45|| | | viShvagvrajati saMruddhastadA shvAsAnkaroti saH ||45|| |
| | | |
− | The aggravated vayu along with vitiated kapha obstructs the channels (of prana, udaka and annavaha) and spreads throughout the body and produces shwasa. (45) | + | The aggravated ''vayu'' along with vitiated ''kapha'' obstructs the channels (of ''prana, udaka'' and ''annavaha'') and spreads throughout the body and produces ''shwasa''. [45] |
| + | |
| + | ==== ''Mahashwasa'' ==== |
| | | |
− | Mahashwasa:
| |
| उद्धूयमानवातो यः शब्दवद्दुखितो नरः | | | उद्धूयमानवातो यः शब्दवद्दुखितो नरः | |
− | उच्चैः श्वसिति संरुद्धो मत्तर्षभ इवानिशम् ||४६|| | + | उच्चैः श्वसिति संरुद्धो मत्तर्षभ इवानिशम् ||४६|| |
| + | |
| प्रनष्टज्ञानविज्ञानस्तथा विभ्रान्तलोचनः | | | प्रनष्टज्ञानविज्ञानस्तथा विभ्रान्तलोचनः | |
| विकृताक्ष्याननो बद्धमूत्रवर्चा विशीर्णवाक् ||४७|| | | विकृताक्ष्याननो बद्धमूत्रवर्चा विशीर्णवाक् ||४७|| |
| + | |
| दीनः प्रश्वसितं चास्य दूराद्विज्ञायते भृशम् | | | दीनः प्रश्वसितं चास्य दूराद्विज्ञायते भृशम् | |
| महाश्वासोपसृष्टः स क्षिप्रमेव विपद्यते ||४८|| | | महाश्वासोपसृष्टः स क्षिप्रमेव विपद्यते ||४८|| |
| + | |
| इति महाश्वासः | | | इति महाश्वासः | |
| + | |
| uddhūyamānavātō yaḥ śabdavadduḥkhitō naraḥ| | | uddhūyamānavātō yaḥ śabdavadduḥkhitō naraḥ| |
| uccaiḥ śvasiti saṁruddhō mattarṣabha ivāniśam||46|| | | uccaiḥ śvasiti saṁruddhō mattarṣabha ivāniśam||46|| |
| + | |
| pranaṣṭajñānavijñānastathā vibhrāntalōcanaḥ| | | pranaṣṭajñānavijñānastathā vibhrāntalōcanaḥ| |
| vikr̥tākṣyānanō baddhamūtravarcā viśīrṇavāk||47|| | | vikr̥tākṣyānanō baddhamūtravarcā viśīrṇavāk||47|| |
| + | |
| dīnaḥ praśvasitaṁ cāsya dūrādvijñāyatē bhr̥śam| | | dīnaḥ praśvasitaṁ cāsya dūrādvijñāyatē bhr̥śam| |
| mahāśvāsōpasr̥ṣṭaḥ sa kṣipramēva vipadyatē||48|| | | mahāśvāsōpasr̥ṣṭaḥ sa kṣipramēva vipadyatē||48|| |
| + | |
| iti mahāśvāsaḥ| | | iti mahāśvāsaḥ| |
| | | |
| uddhUyamAnavAto yaH shabdavadduHkhito naraH | | | uddhUyamAnavAto yaH shabdavadduHkhito naraH | |
| uccaiH shvasiti saMruddho mattarShabha ivAnisham ||46|| | | uccaiH shvasiti saMruddho mattarShabha ivAnisham ||46|| |
| + | |
| pranaShTaj~jAnavij~jAnastathA vibhrAntalocanaH | | | pranaShTaj~jAnavij~jAnastathA vibhrAntalocanaH | |
| vikRutAkShyAnano baddhamUtravarcA vishIrNavAk ||47|| | | vikRutAkShyAnano baddhamUtravarcA vishIrNavAk ||47|| |
| + | |
| dInaH prashvasitaM cAsya dUrAdvij~jAyate bhRusham | | | dInaH prashvasitaM cAsya dUrAdvij~jAyate bhRusham | |
| mahAshvAsopasRuShTaH sa kShiprameva vipadyate ||48|| | | mahAshvAsopasRuShTaH sa kShiprameva vipadyate ||48|| |